Thiếu hụt kiến thức giới tính

Trong thời gian gần đây, dư luận xôn xao về vụ nữ sinh lớp 12, trường Trung học phổ thông Diễn Châu 2 đang trong giờ học bất ngờ... đau đẻ và sinh con mà trước đó, gia đình, nhà trường, bè bạn, hàng xóm không hề hay biết.

Đó là hồi chuông cảnh báo cho thực trạng học sinh, sinh viên mang thai đang diễn ra với xu hướng ngày càng tăng. Qua các trang mạng xã hội, diễn đàn, báo mạng điện tử có thể thấy được hàng loạt bài viết, trao đổi về chủ để này. 

Theo số liệu thống kê của Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam, năm 2011, tính trung bình mỗi năm, cả nước có khoảng 300 nghìn ca nạo phá thai ở độ tuổi từ 15 đến 19, trong đó trên 60 đến 70% là học sinh – sinh viên, và Việt Nam luôn nằm trong danh sách các quốc gia có tỉ lệ nạo phá thai ở độ tuổi vị thành niên cao nhất thế giới. Tỷ lệ nạo phá thai cũng đang có xu hướng gia tăng mạnh ở độ tuổi vị thành niên, từ 12 đến 19  tuổi.

Tiến sĩ Trịnh Thị Bích Liên – Giảng viên Khoa Phát thanh - Truyền hình – Học viện Báo chí và Tuyên truyền đồng thời là chuyên gia tư vấn tâm lý chia sẻ: “Trong cuộc sống ngày nay, các em được sống một cuộc sống đầy đủ hơn nhưng cũng đứng trước những thách thức lớn hơn. Do còn quá non nớt, thiếu vốn sống và thiểu cả sự hiểu biết, nên đứng trước những thách thức, các em thường có những ngộ nhận, quan điểm lệch lạc trong cuộc sống. Một thực tế là hiện nay là các em gái có độ tuổi dậy thì sớm nhưng lại không được trang bị đầy đủ về các kiến thức và hiểu biết về sức khỏe giới tính, sức khỏe sinh sản nên chưa biết cách bảo vệ bản thân khi đối mặt những tác động, kích thích do bản năng sinh lý  hoặc bị lôi kéo, lạm dụng, xâm hại tình dục của các đối tượng cơ hội".

Đối với các bạn nữ sống xa nhà, khi tiếp xúc với môi trường mới thường gặp khó khăn trong đời sống tình cảm và dễ có ngộ nhận trong nhận thức về tình yêu và tình dục nên thường có những quyết định thiếu chính xác, nghiêng về cảm xúc nhất thời dẫn đến những hậu quả đáng tiếc.

Thực trạng này có nhiều lý do dẫn đến, cơ bản là các em ở tuổi vị thanh niên quá thiếu hụt kiến thức sức khỏe sinh sản và tình dục đặc biệt là những kỹ năng để tự bảo vệ bản thân cho nên trước những trào lưu của xã hội hiện đại tác động từ nhiều kênh thông tin, ấn phẩm văn hóa khiến cho các em có những tiếp nhận chưa thực sự chuẩn xác về kiến thức, đôi khi có những xu hướng mà các em không cưỡng lại được, thiếu hụt kiến thức kỹ năng là cái cơ bản dẫn đến thực trang mà các em phải gánh chịu hậu quả.

Với lối sống hiện đại, lối sống đang Tây hóa hiện nay thì các bạn trẻ có suy nghĩ thoáng hơn trong cách sống và cũng thoáng hơn trong vấn đề quan hệ tình dục. Đây được coi là nguyên nhân của việc mang thai ngoài ý muốn ở giới trẻ trong khi không có những hiểu biết đầy đủ về sức khỏe sinh sản. Suy nghĩ của các bạn trẻ hiện nay đặc biệt là các bạn sinh viên sống xa nhà thì có quan niệm tình dục trước hôn nhân cởi mở hơn và đang trẻ hóa. 

Cần kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục gia đình và nhà trường

Nếu như ở các nước phương Tây, việc quan điểm của họ thoáng hơn về vấn đề quan hệ tình dục nhưng tỉ lệ mang thai và nạo phá thai của họ lại không xảy ra nghiệm trọng như ở nước ta bởi lẽ, họ được trang bị những kiến thức về giới tính, được dạy về các biện pháp quan hệ tình dục an toàn một cách cẩn thận rất sớm. 

Còn ở nước ta vấn đề này dường như lơ là, không thực sự hiệu quả. Theo chia sẻ của chuyên gia tâm lý thì việc giáo dục giới tính cần có sự kết hợp đồng bộ giữa nhà trường và gia đình và sự giúp đỡ của các tổ chức xã hội khác. Tuy nhiên hiện nay, điều này vẫn còn mang tính phân tách. 

Tiến sĩ Trịnh Thị Bích Liên

Ở gia đình, các bậc phụ huynh hy vọng con em mình sẽ được bồi dưỡng và bổ sung thêm các kiến thức trong đó bao gồm cả kiến thức về giới tính tại nhà trường. Trong khi đó, tại các cơ sở giáo dục, nhiều giáo viên lại nghĩ rằng, các bậc phụ huynh phải là người dạy dỗ con em mình.

Điều này dẫn đến có những ý nghĩ mang tính chất phỏng đoán, chờ đợi, ỷ lại, từ đó không có sự kết hợp chặt chẽ trong việc giáo dục sức khỏe giới tính. Hệ quả là các em bị thiếu hụt những kiến thức cần thiết về sức khỏe giới tính và sức khỏe sinh sản.

Khi các nữ sinh không đủ niềm tin để vượt lên trên dư luận, vượt qua khó khăn thì họ sẽ tìm đến những giải pháp hết sức tiêu cực, để lại những hậu quả đau lòng. Do đó, nếu không có những kiến thức tốt về sức khỏe sinh sản, các bạn gái có thể rất dễ rơi vào hoàn cảnh mang thai ngoài ý muốn, hậu quả trước mắt có thể  là bỏ học, phá thai hay làm mẹ khi chưa được chuẩn bị đầy đủ về cả vật chất lẫn tinh thần. 

Vì thế, gia đình và nhà trường cần kết hợp chặt chẽ để uốn nắn các em có hướng đi đúng đắn với nền tảng kiến thức sức khỏe giới tính, từ đó có thể bảo vệ bản thân trước những cám dỗ của cuộc sống. Song thiết nghĩ, các bạn nữ  cần rèn luyện bản lĩnh vững vàng, có ý thức tự bảo vệ bản thân trước những cám dỗ của cuộc sống.

Nguyễn Chuyên, Phát thanh 29, HV BC&TT