Ngân hàng Nhà nước có nên "trả" vàng lại cho thị trường?

29/10/2013 10:03
Theo Đình Bách/VnMedia
Trả lời về vấn đề có nên "trả" vàng lại thị trường hay không, đại diện NHNN vẫn tiếp tục khẳng định vai trò của NHNN trong định hướng chính sách thị trường vàng hiện nay.
Nhiều phiên đấu thầu vàng gần đây cho thấy doanh nghiệp không còn “mặn mà” với vàng. Diễn biến trên thị trường vàng cũng khẳng định thêm hướng quản lý thị trường này của Ngân hàng Nhà nước là đúng hướng. Nhiều ý kiến cho rằng, đã đến lúc NHNN phải trở về đúng với vai trò thực là chỉ quản lý.

Trong một số lần, đại diện Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân đối với vàng miếng, để triển khai Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, từ cuối năm 2012 đến nay, một mạng lưới kinh doanh mua, bán vàng miếng mới đã được thiết lập, có quản lý, bao gồm 38 Tổ chức tín dung (TCTD) và doanh nghiệp (DN) với gần 2.500 địa điểm giao dịch ở tất cả 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Trên cơ sở khuôn khổ pháp lý được xác lập, thời gian qua, NHNN đã triển khai giải pháp can thiệp thông qua hình thức đấu thầu bán vàng miếng nhằm tăng cung ra thị trường. Giải pháp này đảm bảo tính công khai, minh bạch, bình đẳng về quyền lợi của các thành viên tham gia, không bao cấp, không bù lỗ, tuân thủ đúng quy định của pháp luật và bảo đảm lợi ích của Nhà nước.

Để tránh và đẩy lùi hiện tượng đầu cơ, làm giá trên thị trường mà đã từng diễn ra trong một thời gian dài trước đây, hàng ngày NHNN theo dõi, giám sát chặt chẽ báo cáo của các TCTD, DN về tình hình sử dụng vàng miếng mua từ NHNN, trong đó các đơn vị báo cáo chi tiết về mục đích sử dụng, các khoản đã bán cho từng đối tượng tại mức giá và khối lượng, doanh số cụ thể.

Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là phải tiếp tục cơ chế quản lý vàng làm sao cho hiệu quả nhất. Ảnh minh hoạ
Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là phải tiếp tục cơ chế quản lý vàng làm sao cho hiệu quả nhất. Ảnh minh hoạ

Trên cơ sở báo cáo của các đơn vị, NHNN cho biết, số lượng vàng các TCTD, DN trúng thầu bán lại ra thị trường chủ yếu cho đối tượng là khách hàng cá nhân, số lượng bán lại cho các DN kinh doanh mua, bán vàng miếng là không đáng kể.

Cũng trong thời gian qua, để hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng, hàng ngày NHNN theo dõi chặt chẽ việc TCTD tuân thủ quy định không được giữ trạng thái vàng vượt quá 2% so với vốn tự có và không được duy trì trạng thái âm vàng. Theo báo cáo của NHNN, giai đoạn vừa qua, các TCTD đều nghiêm túc tuân thủ quy định này của NHNN, toàn hệ thống duy trì trạng thái vàng ở mức trung bình khoảng 0,14% trên vốn tự có.

Nhằm hạn chế hoạt động đầu cơ vàng, NHNN đã triển khai Quyết định số 20/2013/QĐ-TTg của Chính phủ về phòng chống rửa tiền, trong đó có việc NHNN tăng cường theo dõi, giám sát báo cáo chi tiết các giao dịch của các DN kinh doanh mua, bán vàng miếng với khách hàng có giá trị lớn trên 300 triệu đồng.

Ở cuộc họp báo Chính phủ tháng trước, lãnh đạo NHNN đã khẳng định, sau hơn 1 năm thực hiện khuôn khổ pháp lý mới về quản lý thị trường vàng nói chung và Nghị định 24/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng nói riêng, quyền sở hữu, tích trữ, mua, bán vàng miếng hợp pháp của người dân được bảo đảm; thị trường vàng đã được sắp xếp lại một cách cơ bản; trật tự, kỷ cương trên thị trường đã được xác lập, tạo tiền đề phục vụ tốt hơn cho nhu cầu của người dân; đã ngăn chặn được ảnh hưởng của biến động giá vàng đến tỷ giá, lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô; vai trò quản lý nhà nước đối với thị trường vàng đã được nâng cao; ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng “vàng hóa” trong nền kinh tế tiến tới từng bước huy động được nguồn lực vàng trong dân phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Đến nay, NHNN tiếp tục khẳng định thị trường vàng đã ổn định hơn, sự mất cân đối về cung cầu vàng trong nước đã được thu hẹp, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới đã được thu hẹp.

Đã đến lúc NHNN “buông” vàng hay vẫn quản vàng?


Diễn biến trên thị trường vàng gần đây cho thấy, các doanh nghiệp đang dần không “mặn mà” với vàng khi có nhiều phiên đấu thầu “ế” khá lớn.

Trong phiên ngày 25/10/2013, NHNN đã tổ chức đầu thầu bán vàng miếng lần thứ 67 với tổng khối lượng trúng thầu đạt 11.300 lượng trên tổng số 15.000 lượng chào thầu. Tính từ ngày 28/3/2013 đến 25/10/2013, NHNN đã tổ chức 67 phiên đấu thầu bán vàng miếng với tổng khối lượng trúng thầu là 1.681.500 lượng trên tổng số 1.792.000 lượng chào thầu.

Từ những tín hiệu tích cực từ thị trường vàng, cùng với diễn biến các phiên đấu thầu vàng đã có một số chuyên gia kinh tế cho rằng đã đến lúc nên trả việc kinh doanh vàng lại cho doanh nghiệp, thay vào đó, NHNN chỉ giữ vai trò quản lý, tránh tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi còi".

Theo Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, nên "trả" vàng về cho thị trường. Nên để cho các công ty kinh doanh vàng tự xuất, tự nhập, còn NHNN chỉ làm nhiệm vụ giám sát về khối lượng, thậm chí giám sát cả giá nếu thấy cần thiết.

Trả lời về vấn đề có nên "trả" vàng lại thị trường hay không, đại diện NHNN vẫn tiếp tục khẳng định vai trò của NHNN trong định hướng chính sách thị trường vàng hiện nay.

Tại phiên họp báo Chính phủ tháng 10, chiều ngày 26/10, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết, việc có nên dừng các phiên đấu đầu và "trả" lại vàng cho thị trường tự điều tiết đã được một số chuyên gia đặt ra, nhưng để có được một cơ chế quản lý vàng giao cho NHNN thực hiện như hiện nay là cả một quá trình nghiên cứu rất nhiều năm, trên thực tế cũng nhiều năm là quản lý vàng miếng chưa chặt chẽ. Đây là một định hướng đúng đắn, có lợi nhiều mặt lớn cho nền kinh tế.

Cùng quan điểm này,  chuyên gia lĩnh vực ngân hàng, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, nếu trả vàng cho thị trường và NHNN rút vai trò là người mua bán vàng cuối cùng, ngưng các phiên đấu thầu vàng, sẽ xảy ra một số vấn đề. Trong đó, nếu NHNN không tổ chức đấu thầu, thì khó có thành phần kinh tế nào có thể cung cấp một lượng vàng nhiều đến như vậy để đáp ứng nhu cầu của thị trường vàng. Ngoài ra, nếu NHNN không còn giữ vai trò là người mua bán cuối cùng nữa thì có thể gây ra những biến động giá cả lớn, nhất là khi cung - cầu mất cân đối.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu , hiện thị trường vàng mới đang đi vào sự ổn định, chứ chưa phải có sự ổn định. Việc vội vã rút khỏi vai trò nhà kinh doanh cuối cùng có thể đi đến sự triệt tiêu kết quả quản lý thị trường vàng mà NHNN đạt được trong thời gian vừa qua.

Về quan điểm có nên dừng các phiên đấu thầu vàng và trả lại vàng cho thị trường tự điều tiết, Phó thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, về điều này một số chuyên gia đã đặt ra, nhưng để có được một cơ chế quản lý vàng giao cho NHNN thực hiện như hiện nay là cả một quá trình nghiên cứu rất nhiều năm, trên thực tế cũng nhiều năm là quản lý vàng miếng chưa chặt chẽ. Đây là một định hướng đúng đắn, có lợi nhiều mặt lớn cho nền kinh tế.

Phó Thống đốc khẳng định: “Hiện chúng ta mới chỉ mới bước đầu áp dụng cơ chế này để quản lý thị trường vàng, mà lại đặt vấn đề trả lại như ngày xưa thì rõ ràng chưa phải thời điểm. Quan điểm của Ngân hàng Nhà nước là phải tiếp tục cơ chế quản lý vàng làm sao cho hiệu quả nhất”.
Theo Đình Bách/VnMedia