Sự thật 15 năm "Think and Grow Rich" đến Việt Nam

LTS: Quý vị và các bạn đang theo dõi bài viết của ông Nguyễn Văn Phước, nhà sáng lập, Giám đốc First News Trí Việt.

Bài viết thể hiện ý chí, thông tin của ông Phước trước vấn đề bản quyền của cuốn sách kinh điển "Think and Grow Rick" trên tinh thần văn hóa và khoa học.

Tòa soạn cũng hy vọng sớm nhận được phản hồi từ Thái Hà Books về vấn đề này và đăng tải theo đúng tinh thần của Luật Báo chí.

Ngày 19/1/2020, ông Nguyễn Mạnh Hùng - Giám đốc Thái Hà Books viết trên trang cá nhân có tag 60 người trong ngành xuất bản, cùng lúc viết trên nhiều diễn đàn khác với nội dung First News làm giống hình thức bìa sách, đặt tên sách Nghĩ Giàu - Làm Giàu như sách của Thái Hà Books, nào là “Anh Phước sáng lập First News kính mến, tôi rất quí trọng anh nhưng sao First News lại thiết kế nhái bìa sách và đặt tên giống sách của Thái Hà, tôi không tin anh Phước làm nhưng có thể nhân viên First News tham tiền làm”... 

Hùng chuyển status đầu tiên qua tin nhắn cho tôi, tôi nhắn tin nhẹ nhàng: “Em gỡ xuống đi. Anh sẽ nói chuyện em sau”. Nhưng như càng được nước, Hùng viết thêm nhiều status nữa thoá mạ First News với cùng nội dung.

Nên tôi yên lặng không nhắn tin nữa và quyết định đợi cho hết ngày 19/1 thiêng liêng này mới viết - lần đầu tiên - kể tất cả sự thật về câu chuyện bản quyền chính thức và hợp pháp của tác phẩm kinh điển "Think and Grow Rick" của tác giả nổi tiếng thế giới mọi thời đại Napoleon Hill này. Dù có thể câu chuyện sự thật này sẽ làm nhiều người và bạn đọc bất ngờ.

Trước giờ suốt 25 năm, First News - Trí Việt là đơn vị luôn tiên phong trong việc tuân thủ mua bản quyền tác giả chính gốc - trong và ngoài nước - và chiến đấu chống tệ nạn vi phạm bản quyền, nạn in lậu, làm sách giả, bán sách giả, lừa dối bạn đọc.

Những tệ nạn làm sách giả trắng trợn - tiếp tay tiêu thụ sách giả của các nhà xuất bản, chúng tôi luôn mạnh mẽ đấu tranh trên các phương tiện truyền thông.

Trong quá trình dài, cũng có một số nhà xuất bản, đơn vị xuất bản do thiếu thông tin hay chưa hiểu biết đã xin giấy phép xuất bản phát hành những tác phẩm mà First News đã mua bản quyền độc quyền xuất bản ở Việt Nam.

Chúng tôi - với tinh thần nhân văn - luôn liên hệ nói chuyện để họ ngưng xuất bản - rất hiếm khi chúng tôi đưa lên mạng xã hội hay báo chí - vừa để bảo vệ uy tín của những người làm cùng ngành, vừa luôn chọn giải pháp văn hoá nhất để giải quyết vấn đề dù First News là đơn vị chịu nhiều thiệt hại nhất.

Nhưng lần này thì buộc tôi lần đầu tiên phải lên tiếng kể rõ ngọn ngành câu chuyện sự thật về bản quyền chính thức tác phẩm dịch "Think and Grow Rich" - "Nghĩ Giàu - Làm Giàu" của First News và Thái Hà Books:

Sự thật 15 năm "Think and Grow Rich" đến Việt Nam 

Ngay trước khi Công Ước Berne - Công Ước Bảo Hộ Quyền Sở Hữu Trí Tuệ Thế Giới - có hiệu lực ở Việt Nam vào ngày 26/10/2004, tôi và các bạn First News, với thư giới thiệu chính thức của Tổng Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ, đã bay sang New York, Mỹ, nơi tập trung tất cả các nhà xuất bản lớn nhất và lâu đời nhất của Mỹ, từ Happer Collines, Random House, Simon Schuter, Napoleon Hill Foundation, Chicken Soup For The Soul... với sự giúp đỡ tận tình của một bạn đọc là Tiến sĩ Khoa Học làm việc ở Intel là Việt Kiều Mỹ từng yêu quí First News, từng ở Mỹ hơn 30 năm, đã trực tiếp lên kế hoạch và hẹn gặp từng nhà xuất bản một và đi cùng chúng tôi khắp các tiểu bang nước Mỹ suốt 45 ngày chỉ để mua bản quyền các tác phẩm nổi tiếng, có giá trị nhân văn - Best Sellers của các tác giả Mỹ đương đại mà First News đã lên danh sách đầy đủ từ Việt Nam.

Vị tiến sĩ đáng kính đã hẹn các nhà xuất bản trước đó cả tháng, do từng làm việc ở lãnh vực sở hữu trí tuệ nên chắc chắn chúng tôi chỉ gặp những nhà xuất bản uy tín thực sự giữ bản quyền chính thức các tác phẩm nổi tiếng này.

Ở bên Mỹ và các nước trên thế giới cũng có thể có những nhà xuất bản giữ bản quyền phiên bản thứ cấp - Secondary copyright - chỉ có thể in ở nước sở tại chứ không được bán, chuyển nhượng bản quyền qua ngôn ngữ của quốc gia khác.

Các tác phẩm nổi tiếng First News liên hệ bản quyền lúc đó gồm "Think and Grow Rich" của Napoleon Hill, "Đắc Nhân Tâm" (How To Win Friends and Influence Peoples), "Quẳng Gánh Lo Đi và Vui Sống", "7 Habits for Adults and Teens", "The Power of Now", "Chicken Soup For The Soul", bộ sách Luyện thi TOEFL, TOEIC của Barron's Education...

First News đã tiến hành dịch và biên tập cuốn "Think and Grow Rich" này rất kỹ đến hơn ba năm, vào tháng 5/2008 mới xuất bản với Nhà xuất bản Trẻ cuốn sách này với tựa sách ban đầu là "Cách Nghĩ Để Thành Công", cùng với Đắc Nhân Tâm, Quẳng Gánh Lo Đi, Bảy Thói Quen Thành Đạt... sau đó hai trong số những cuốn sách kinh điển này đã được người bạn - Vua cà phê Đặng Lê Nguyên Vũ rất thích và đã chọn cùng với "Không Bao Giờ là Thất Bại" để cùng Trung Nguyên in tặng với giá tài trợ đặc biệt để tặng thanh niên, sinh viên Việt Nam. 

Chính anh Đặng Lê Nguyên Vũ đã bàn với tôi đổi tựa sách thành "Nghĩ Giàu - Làm Giàu" và tự tay viết Lời Giới Thiệu cùng các câu Key Words chạy truyền thông cho cuốn sách này cùng ấn bản hợp tác tặng sinh viên.

(Tôi và anh Đặng Lê Nguyên Vũ thường hay cùng nhau đặt tựa sách của First News, và anh ấy thực sự có ngôn từ rất sắc nét và thông minh, ngắn gọn khi đặt tựa sách).

Từ lúc đặt tựa sách cho đến khi hai bên triển khai xong dự án để thiết kế in ấn tặng mất 2, 3 năm nữa. Mãi đến năm 2013, 2014 ấn bản Nghĩ Giàu - Làm Giàu này mới in xong.

Trong quá trình lên dự án, bộ phận Pháp chế của Trung Nguyên đã kiểm tra rất kỹ về tính hợp pháp của bản quyền tác giả các tác phẩm in tặng mới tiến hành ký hợp đồng hai bên.

Khoảng 6, 7 năm sau khi First News xuất bản ấn bản tiếng Việt của "Think and Grow Rich" vào năm 2013 đầu năm 2014 thì tự nhiên chúng tôi thấy trên thị trường có bán một ấn bản tiếng Việt nữa của "Think and Grow Rich" cũng của tác giả Napoleon Hill, đứng tên Thái Hà Books kết hợp với Nhà xuất bản Lao Động. 

Tôi và phòng bản quyền First News chắc chắn rằng một khi First News đã ký Hợp đồng mua bản quyền độc quyền xuất bản ở Việt Nam (Hợp đồng ghi rõ là "Độc quyền tiếng Việt ở Việt Nam và trên toàn thế giới") thì nhà xuất bản gốc ở Mỹ là Napoleon Hills Foundation không bao giờ ký bán bản quyền cùng một tác phẩm cho hai công ty xuất bản cùng ở Việt Nam, nên tháng 3/2014 First News đã gửi công văn đến nhà xuất bản Lao Động và công ty Thái Hà Books về việc vi phạm bản quyền của tựa sách "13 Nguyên tắc Nghĩ giàu và Làm giàu" do Thái Hà Books cùng nhà xuất bản Lao Động xuất bản để yêu cầu kiểm tra bản quyền và ngưng cấp phép xuất bản cuốn sách này. 

Thư xác nhận bản quyền xuất bản cuốn sách "Think and Grow Rich" từ Napoleon Hills Foundation

Sau một thời gian, anh Hùng - Giám đốc Thái Hà Books đã gọi cho tôi và trình bày đại ý rằng: "Bên em Thái Hà cũng có Hợp đồng bản quyền với nhà xuất bản MindPower Press từ Mỹ, cuốn sách bên em khác với cuốn của First News xuất bản, với lại bên anh có nhiều sách hay rồi, anh em cùng trong giới sao lại xảy ra xích mích vậy. Anh nên thu hồi công văn và xin lỗi Thái Hà một câu cho không mất uy tín". 

Thực ra lúc đó tôi cũng không đọc kỹ cuốn sách của Thái Hà xuất bản - và giai đoạn đó giàn khoan HD 981 của Trung Quốc hạ đặt trái phép trên vùng biển Việt Nam, và chúng tôi đang tập trung tâm lực tổng hợp thông tin biên soạn cuốn sách lịch sử “Gạc Ma - Vòng Tròn Bất Tử” đã lên kế hoạch đầu năm, nên sau khi xem qua hợp đồng bản quyền của Thái Hà, tôi tin anh Hùng, tôi đồng ý cho phòng Bản quyền đánh công văn thu hồi công văn trước đó, và xin lỗi Thái Hà Books, để giữ hoà khí anh em cùng ngành.

Lúc đó anh Hùng đã học thiền và mỗi sáng sớm đều nhắn tin chúc tôi ngày mới tốt lành nên tôi thấy ngồ ngộ và cũng có thiện cảm. 

Bên cạnh, giai đoạn đó tinh thần cả nước đều hướng về Biển Đông, hơn thua với nhau một cuốn sách cũng không quan trọng gì, và chúng tôi tập trung vào việc hoàn thiện cuốn sách Gạc Ma và xin phép các nhà xuất bản để được xuất bản nên không bận tâm đến cuốn sách của Thái Hà nữa.

Về nguyên tắc bản quyền quốc tế, First News ngay lúc đó vẫn gửi sách "13 Nguyên Tắc Nghĩ Giàu và Làm Giàu" cùng Hợp đồng Bản quyền của Thái Hà ký với MindPower Press cùng báo cáo với tổ chức Napoleon Hill Foundation.

Sau đó, hành trình xin giấy phép Gạc Ma cùng với việc đấu giá bức tranh "Gạc Ma - Vòng Tròn Bất Tử" để lấy tiền giúp đỡ 64 gia đình Liệt sĩ Gạc Ma và lan toả câu chuyện bi thương Gạc Ma đã xảy ra vào ngày 14/3/1988 (lúc đó thông tin trên báo chí truyền thông về Gạc Ma còn rất hạn chế) đã chiếm gần hết sự tập trung của chúng tôi.

Mãi đến tháng 7/2017 tổ chức Napoleon Hill Foundation sau khi cho dịch ngược cuốn sách của Thái Hà Books xuất bản ra tiếng Anh để đối chiếu, và đã có văn bản chính thức gửi First News khẳng định rõ ràng như sau:

-..."Cho đến nay, First News vẫn là đơn vị duy nhất giữ bản quyền độc quyền xuất bản tiếng Việt THINK AND GROW RICH tại Việt Nam - với Hợp đồng Bản quyền đã ký từ 1/2005.

Ấn bản tiếng Việt "13 Nguyên Tắc Nghĩ Giàu và Làm Giàu" xuất bản bởi Thái Hà Books (chuyển nhượng bản quyền từ MindPower Press) là hoàn toàn bất hợp pháp và vi phạm Luật Sở Hữu Trí Tuệ”.

Và Napoleon Hill Foundation sẽ tiến hành các bước khởi kiện MindPower Press ở Mỹ để huỷ, vô hiệu hoá hợp đồng bản quyền bất hợp pháp mà MindPower Press đã ký với Thái Hà Books.

First News sau đó lại tiếp tục gửi Công văn lên Cục Xuất Bản kèm văn bản khẳng định của chủ sở hữu bản quyền Napoleon Hill Foundation.

Một thời gian sau, Cục Xuất bản trả lời qua điện thoại: “Cả hai bên, bên nào cũng có Hợp đồng Bản quyền thì biết ai đúng ai sai đây? Anh (Phước) nên rút đơn, công văn đi, chứ trong lúc cuốn sách có tranh chấp bản quyền là Cục sẽ ngưng cấp Giấy phép cả hai bên, First News và Thái Hà Books đấy”.

Tôi quá ngạc nhiên vì sao First News đã ký bản quyền chính thức với chủ sở hữu hợp pháp của tác phẩm từ đầu, đã xuất bản hợp pháp được gần 10 năm, đến nay đi kiện khiếu nại một bên vi phạm bản quyền là Thái Hà Books (mua bản quyền từ nơi không hợp pháp, không có quyền bán), mà First News chúng tôi lại phải dừng xuất bản cuốn sách này?

Lúc đó ở Hà Nội lại có đến 3 nơi in lậu làm giả cuốn "Think and Grow Rich" của First News, nên ngưng xuất bản chỉ có lợi cho dân in lậu mà thôi. 

Hơn nữa, lúc đó Trung Nguyên đang cùng First News lên dự án in tặng cuốn sách này cùng "Đắc Nhân Tâm" cho Quân Đội Nhân Dân Việt Nam ở Nhà xuất bản Quân Đội, ngưng xuất bản sao tặng sách được cho các chiến sĩ?

Lẽ ra Cục Xuất Bản phải xác minh sự thật và ngưng cấp giấy phép xuất bản cuốn sách vi phạm bản quyền (như văn bản của nhà xuất bản gốc Napoleon Hill Foundation đã khẳng định) thì đúng hơn chứ? Sao lại ngưng cấp giấy phép xuất bản cho bên chính trực làm đúng?

Nên First News tạm thời sau đó không đề cập vấn đề này nữa để tập trung ra mắt sách "Gạc Ma - Vòng Tròn Bất Tử".

Cuối năm 2017, để đồng nhất truyền thông với Trung Nguyên, First News đã thống nhất tựa 3 phiên bản tặng khổ nhỏ, phiên bản sách bìa mềm và phiên bản sách bìa cứng khổ lớn cùng tên là NGHĨ GIÀU - LÀM GIÀU, hoàn toàn khác với tên sách vi phạm bản quyền “13 Nguyên tắc Nghĩ giàu và Làm giàu” của Thái Hà Books. 

Và sau đợt tấn công sách in lậu, làm sách giả và tiếp tay tiêu thụ sách giả lừa dối bạn đọc của các cửa hàng ở Hà Nội và các sàn bán sách của Shopee, Sendo và Lazada giữa năm 2019, tôi đã chỉ đạo Phòng Thiết kế First News làm bìa mới hầu hết các sách bị làm giả để bạn đọc có thể phân biệt với bìa sách giả trước đó, các hoạ sĩ thiết kế First News đã lấy ý tưởng là chìa khoá và ổ khoá (hình ảnh chìa khoá và ổ khoá hoàn toàn khác với bìa sách vi phạm bản quyền của Thái Hà), tên sách cũng ngắn gọn khác hẳn - thì không thể nói First News thiết kế bìa "nhái sách vi phạm bản quyền của Thái Hà" như anh Nguyễn Mạnh Hùng nói ở trên được.

Các thành viên First News và nhiều bạn đọc đều bất bình, không thiện cảm với "cái cách" và "lời lẽ lật ngược" của giám đốc Thái Hà - bởi hơn ai hết - chính anh Hùng là người hiểu rõ nhất sự không chính danh trong việc chuyển nhượng bản quyền tác phẩm này của Thái Hà Books sau khi nhận được văn bản khẳng định của nhà xuất bản gốc nắm giữ 100% hợp pháp các tài sản trí tuệ của tác giả Napoleon Hill - chứ không phải MindPower Press!

Ngay trong ngày 20/1, Phòng Bản Quyền First News đã trao đổi qua Sky, chuyển toàn bộ hình ảnh các status của giám đốc Thái Hà Books qua Tổ chức Napoleon Hill Foundation với yêu cầu đề nghị làm rõ sự vi phạm chuyển nhượng bản quyền bất hợp pháp khi tác quyền một cuốn sách chuyển nhượng không đúng chính chủ sở hữu quyền tác giả - Và chúng tôi sẽ công bố thông tin đến bạn đọc Việt Nam sớm nhất.

Và chắc chắn lần này - First News sẽ cam kết cùng Napoleon Hill Foundation làm đến cùng vụ vi phạm chuyển nhượng bản quyền này, không nhân nhượng nữa - vì một nguyên tắc trong "Think & Grow Rich" và "Đắc Nhân Tâm": “Chỉ thiện chí với những người có thiện chí và chân thành”.