 |
| Giàn khoan 981 Trung Quốc bắt đầu khoan thăm dò ở biển Đông vào tháng 5/2012. |
Ngày 20/6, hãng Reuters Anh có bài viết nhan đề “Trung Quốc dùng gian khoan 1 tỷ USD để khảo sát biển Đông”. Theo bài viết, Trung Quốc đã chi gần 1 tỷ USD để chế tạo ra chiếc giàn khoan nước sâu này, họ muốn đưa giàn khoan ra biển Đông để tiến hành thăm dò.
Đây cũng là một trong những khu vực điểm nóng bất ổn nhất của châu Á. Trong khi đó, Mỹ cũng đang tăng cường quan hệ với các nước có tranh chấp chủ quyền với Trung Quốc ở khu vực này.
Giàn khoan “Dầu khí Hải dương 981” thuộc sở hữu của Công ty TNHH Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), một doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc, hiện đang tiến hành thăm dò ở vùng biển phía nam Hồng Kông.
Tuy nhiên, các chuyên gia năng lượng Trung Quốc cho rằng, Bắc Kinh cuối cùng có thể sẽ đưa giàn khoan này di chuyển xuống phía nam, đến vùng biển có tài nguyên dầu khí phong phú hơn ở biển Đông, một khu vực còn tồn tại tranh chấp chủ quyền giữa Trung Quốc với các nước như Việt Nam, Philippines, Malaysia.
“Cùng với việc cải thiện công nghệ giàn khoan biển xa của Trung Quốc, giàn khoan Trung Quốc xâm nhập khu vực trung tâm và phía nam biển Đông chỉ là một vấn đề thời gian” – Lưu Phong, nhà nghiên cứu cấp cao, Viện Nghiên cứu Nam Hải Trung Quốc nói.
Trong khi đó, Tổng Công ty Dầu khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC) lại từ chối bình luận về vấn đề này, mặc dù Công ty này từng gọi giàn khoan 981 là “lãnh thổ quốc gia di động” khi nó bắt đầu hoạt động thăm dò ở vùng biển cách Hồng Kông 320 km về phía nam vào tháng 5/2012.
 |
Điều đáng lo ngại là, với ý đồ thúc đẩy phát triển và tìm kiếm dầu khí cho phát triển kinh tế trong nước, Trung Quốc có thể sẽ xâm nhập khu vực tranh chấp trên biển Đông, có thể gây ra xung đột tiềm tàng với các nước đòi hỏi chủ quyền khác.
Bài báo cho biết, Việt Nam đã từng kêu gọi Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế khi tiến hành hoạt động thăm dò trên biển Đông. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lương Thanh Nghị nêu rõ: “Hoạt động của các nước trên biển Đông phải tuân thủ luật pháp quốc tế, đồng thời không xâm phạm chủ quyền, quyền lợi chủ quyền và quyền tài phán của nước khác”.
Trung Quốc là nước tiêu thụ năng lượng lớn nhất thế giới, hơn một nửa nhu cầu dầu mỏ của họ đã phụ thuộc vào nhập khẩu. Cùng với việc sản lượng dầu mỏ ở biển gần từng bước suy giảm, trong một thời gian rất dài, Trung Quốc luôn muốn mở rộng hoạt động khoan thăm dò nước sâu ở biển Đông.
Hiện nay, hoạt động khoan thăm dò biển xa của CNOOC và 2 trùm dầu mỏ quốc doanh khác của Trung Quốc là CNPC, Sinopec phần lớn đều ở các vùng biển nằm ở dọc tuyến hoặc lân cận thềm lục địa Trung Quốc. Nhưng việc triển khai giàn khoan 981 cùng với một số tuyên bố chế tạo thiết bị khoan thăm dò đồng bộ đã phần nào cho thấy, hoạt động khoan thăm dò của Trung Quốc có thể sẽ được đẩy xuống phía nam.
Bài báo cho rằng: “Bất cứ quyết định nào đi vào khu vực tranh chấp để khai thác dầu khí đều sẽ do các nhà hoạch định chính sách của Bắc Kinh đưa ra, chứ không phải là CNOOC”. Một số nhà quan sát trong ngành cho rằng, trong bối cảnh tình hình căng thẳng ở khu vực này vẫn rất cao, bất cứ hoạt động khoan thăm dò nào đều không có nhiều khả năng xuất hiện ở khu vực tranh chấp.
 |
| Giàn khoan 981 rất có thể được Trung Quốc đưa ra khu vực trung tâm và phía nam biển Đông, nơi có tranh chấp chủ quyền với các nước khác. |
Nhưng mặc dù như vậy, các nhà phân tích cũng cho rằng, CNOOC, một công ty luôn cố gắng có tăng trưởng về sản lượng, có thể sẽ muốn tận dụng cơ hội “tinh thần dân tộc lên cao” cố gắng tranh thủ Chính phủ Trung Quốc ủng hộ kế hoạch thăm dò dầu khí biển sâu của họ.
“Các phương tiện truyền thông quốc gia Trung Quốc hầu như đều rất hưng phấn với giàn khoan và công nghệ này” – Trợ lý giáo sư, Đại học Công nghệ Nam Dương, Singapore, chuyên gia vấn đề Trung Quốc, Li Minjiang nói. “Thông qua con bài chủ nghĩa dân tộc, nó có thể giúp CNOOC giành được sự ủng hộ chính sách nhiều hơn và đầu tư nhiều hơn từ nhà nước”.
Bài báo cho rằng, một rủi ro lớn mà CNOOC phải đối mặt là, không có ai biết rõ tình hình phân bố dự trữ hydrocarbon ở toàn bộ đáy biển Đông rốt cuộc như thế nào.
Những năm gần đây, những phát hiện ở khu vực bờ biển các nước Đông Nam Á đều là khí đốt, điều này cũng làm cho các nhà địa chất học và khoan thăm dò tin hơn rằng, số lượng khí đốt ở biển Đông có thể nhiều hơn dầu mỏ.
“Ngoài rủi ro địa-chính trị, vấn đề lớn hơn là giàn khoan 981 có thể phát hiện ra cái gì, đó là dầu mỏ hay khí đốt?” – Powell, một nhà phân tích chứng khoán Lyon nói. “Nếu họ phát hiện ra khí đốt ở vùng nước sâu 1 hoặc 2 km, thì rất có thể sẽ bị mắc kẹt vào khí đốt. Nói cách khác, điều này là không kinh tế”.
 |
