Nhân mạn đàm về trí thức phản biện khoa học và phản biện xã hội theo luận của GS-TS Ngô Bảo Châu - giải thưởng toán học Fields , Tiến sỹ Trần Đình Bá (Hội Kinh tế & vận tải ĐSVN – Hội Khoa học kinh tế VN) đã có thư ngỏ gửi 1000 giáo sư tiến sỹ các trường Đại học về GTVT, Học viện Hàng không VN , Cục- Vụ, viện thuộc Bộ GTVT, hội Kinh tế vận tải ĐS VN, hội Cầu đường VN… trước thực trạng giao thông nước nhà.
Báo điện tử Giáo dục Việt Nam trân trọng giới thiệu đến độc giả nội dung bức thư nói trên.
Kính thưa 1000 giáo sư tiến sỹ GTVT!
Đã một phần tư thế kỷ trôi qua, từ công cuộc đổi mới (1986) đến nay nước ta đã gặt hái thành công trên mọi lĩnh vực, duy chỉ có nghành Giao thông vận tải nước nhà đang lún sâu vào khủng hoảng bế tắc trầm trọng . Đó là nỗi đau chung của tất cả 1000 GS- TS GTVT chúng ta!
Giao thông nước nhà vì sao nên nỗi?
Khác với nhiều quốc gia bị chia cắt với hàng ngàn hòn đảo lớn nhỏ thì nước ta nằm trong lục địa không bị ảnh hưởng bởi núi lửa, động đất sóng thần …có hệ thống giao thông đường bộ phủ khắp toàn quốc, đến tận từng thôn xã, dọc đất nước là hai tuyến đường quốc lộ số 1 cùng đường Hồ Chí Minh kết nối hai miền Nam Bắc và quốc tế . Với 3200 km chúng ta có một hệ thống 168 cảng biển phủ khắp từ bờ đến hải đảo với số lượng nhiều hơn các cường quốc như Hoa kỳ, Anh, Pháp, Đức, Nhật Bản.
Việt Nam đã phóng thành công vệ tinh VINASAT khẳng định chủ quyền về không gian vũ trụ. Nghành viễn thông phủ sóng khắp toàn quốc, cả ba nước Đông Dương và vươn tới châu Mỹ. Các nghành về khoa học công nghệ xây dựng, y tế, sinh học, năng lượng … đều phát triển, nông nghiệp đứng thứ nhì thế giới về xuất khẩu lúa gạo, nhất thế giới về sản lượng Cà phê, Cao su … bơi ra biển lớn WTO hội nhập thế giới văn minh thì giao thông nước ta đang tụt hậu đến mức tồi tệ nhất và đang đứng ở đáy của khoa học công nghệ.
Đã 25 năm sau đổi mới, đường sắt quốc gia đang rệu rã xuống cấp gây ra nhiều vụ lật tàu, thị phần vận tải chỉ còn đảm đương chỉ được 6% , thua xa cả loại hình vận tải đường sông . Đã thế, hiện nay các Giáo sư tiến sỹ đường sắt lại đi kiên cố hóa toàn bộ hệ thống bằng tà vẹt BTCT dự ứng lực khổ 1 mét sẽ kéo dài sự lạc hậu của đường sắt quốc gia thêm 110 năm nữa , quay lùi bánh xe lịch sử trở về thế kỷ thứ XIX .
Hàng không với tiềm năng lợi thế đứng đầu các nước ASEAN về cơ sở hạ tầng với trên 50 sân bay với tổng diện tích gần 500 km2 với 9 sân bay quốc tế hiện đại mà năng lực chuyên chở hiện nay đạt 12 triệu hành khách/năm chỉ đạt 12% thị phần, xếp gần cuối bảng , sau Thái Lan, Malaixia, Philippin có dân số ít hơn ta, thua xa Singapore nước chỉ có 3 triệu dân và duy nhất chỉ có 1 sân bay, chất lượng phục vụ thua xa hàng không Lào.
Vận tải biển chưa phát huy được lợi thế hạ tầng, lại rơi vào nợ nần, thị phần cũng chỉ đạt 10%. Như vậy, cả ba nghành giao thông vận tải công cộng, hiện đại chủ lực được toàn dân kỳ vọng nhất chỉ còn đảm đương được 28%, còn lại thị phần hành khách và hàng hóa khác dồn lên đường bộ và đường sông mà đường bộ là chủ yếu phải gánh 65%. Trong khi diện tích của hạ tầng giao thông đường bộ có giới hạn nhất định thì phương tiện giao thông tư nhân phát triển ồ ạt tràn ngập phố phường gây chật chội, hỗn loạn về giao thông.
Nhìn thẳng vào sự thật, giá trị “chất xám" trong 1000 luận án tiến sỹ “chúng ta" còn thiếu chiều sâu nội dung, chưa nắm bắt các nhu cầu thực tế của giao thông nước nhà, không ai chịu nghiên cứu mở rộng đường sắt, không có một luận án nào nghiên cứu hạch toán kinh tế hàng không…Nhiều luận án tiến sỹ chỉ có hình thức, thiếu nội dung, xa rời khoa học, duy ý chí, giáo điều, khi vận dụng vào thực tiễn sản xuất đã để lại những hậu quả nặng nề như Vinashin, thảm họa S1, E1, thảm họa cầu Ghềnh, thảm họa cầu Cần Thơ, bê bối PMU 18, CPI … Đau đớn nhất là đại họa tai nạn giao thông đang đứng hàng đầu thế giới với mỗi năm trên 12.000 người chết, hàng vạn người khác bị thương, thiệt hại kinh tế hơn 1 tỷ USD có phần trách nhiệm của tất cả 1000 GS-TS GTVT “chúng ta “!
“Không dám đâu"! …thì học Tiến sỹ để làm gì ?
Giữa thời kỳ vàng son của khoa học công nghệ, giữa thời kỳ đổi mới hội nhập phát triển Việt Nam đã đóng mới được tàu viễn dương hàng chục vạn tấn …thì các giáo sư tiến sỹ chúng ta không dám mở rộng hiện đại đường sắt mà chấp nhận duy trì vĩnh cữu đường sắt lạc hậu khổ hẹp chỉ 1 mét để thành một “bảo tàng đường sắt cổ", hàng không chấp nhận cơ chế “gà què ăn quẩn cối xay" với triết lý “bay vòng kinh tế hơn bay thẳng" để chuốc lấy thua lỗ và phá sản, đi sau nông dân Nam Bộ về chế tạo máy bay … thì làm sao mà sánh vai hội nhập được với các nước trong ASEAN, chưa nói tới các nước văn minh hiện đại ở châu Âu – châu Mỹ!
Phải thấy rằng, chúng ta đang đứng hàng đầu ASEAN về trí thúc GTVT với trên hàng chục trường Đại học, viện nghiên cứu, học viện hàng không …với trên 1000 Giáo sư tiến sỹ được đào tạo trong nước và nước ngoài trên mọi lĩnh vực kỹ thuật cầu đường, đường sắt, sân bay, bến cảng, vỏ tàu, đầu máy toa xe, kinh tế vận tải, cơ khí hàng không, kinh tế hàng không. Vậy mà nhiều giáo sư tiến sỹ lại than rằng: “Không thể mở rộng được đường sắt khổ 1.435mm, nếu mở rộng đường sắt sẽ phải làm mới hoàn toàn cầu hầm, sẽ làm gián đạn hoạt động giao thông tới 3 năm …ngụy biện “bay vòng kinh tế hơn bay thẳng"…hàng không thua lỗ là “bất khả kháng" …. Vậy thì học Tiến sỹ , làm Giáo sư để làm gì !?
Đường đường là GS- TS giao thông vận tải tới những 1000 người mà “trùm chăn" chờ nhân dân hiến kế thì còn gì danh dự. Nhìn thẳng vào sự thật, đây là “thành tích" đáng hổ thẹn của các GS-TS “chúng ta!”
“Dũng cảm thông minh sáng tạo" là lối thoát có danh dự!
Trong thư gữi cán bộ nhân viên toàn nghành nhân 66 năm ngày truyền thống , Tư lệnh GTVT Đinh La Thăng đã đưa ra một quyết sách mới là “dũng cảm, thông minh, sáng tạo “ . Tôi cho rằng đó là mệnh lệnh lịch sử , là phương châm hành động cho Bộ GTVT trước một thời kỳ mới .
Khẩu hiệu này sẽ kích hoạt lương tâm và trách nhiệm , coi trọng tính mạng nhân dân và lợi ích cộng đồng để đẩy lùi các “nhóm lợi ích" trong đội ngủ GS- TS GTVT .
Đã đến lúc tất cả các giáo sư tiến sỹ “chúng ta" phải biết chui ra khỏi “tấm chăn" vị kỷ của mình. Cần dũng cảm minh bạch phản biện và tiếp thu phản biện trong từng luận án tiến sỹ, phải đặt câu hỏi công trình đó nghiên cứu về cái gì ?, dự án đó phục vụ cho ai và hiệu quả sẽ mang lại những gì và phải chịu trách nhiệm nghiêm túc về tính khả thi. Phải có đạo đức nghề nghiệp của trí thức trong phản biện khoa học , phản biện xã hội, hiệu quả của các luận án tiến sỹ , các dự án kinh tế kỹ thuật,phải phân tích tác động xấu - tốt đến đời sống cộng đồng cho cả hiện tại và tương lai của muôn đời con cháu . Mỗi một GS- TS phải biết chịu trách nhiệm về chữ “tôi” để không “ trùm chăn “ đổ hết trách nhiệm lên đầu 1000 GSTS “chúng ta” !
Phải thấy rằng : “Dũng cảm, thông minh và sáng tạo “là mệnh lệnh lịch sử - cấp bách mà Tư lệnh Đinh La Thăng đang chiếu thẳng hướng trách nhiệm vào “chúng ta" để hóa giải được thực trạng hỗn loạn giáo thông hiện nay!
Và, đó cũng là trách nhiệm vinh quang của 1000 giáo sư tiến sỹ GTVT “chúng ta” trước thời cơ lịch sử để xứng đáng với Nhân dân !
Kính thư !
| Thông tin hấp dẫn: |
|
