Sáng nay 8/7/2021, thí sinh hoàn thành 2 bài thi tổ hợp Khoa học tự nhiên hoặc Khoa học xã hội. Trong đó, tổ hợp Khoa học tự nhiên gồm ba môn là: Vật lý, Hóa học, Sinh học và tổ hợp Khoa học xã hội gồm ba môn là: Địa lý, Lịch sử, Giáo dục công dân. Cả hai tổ hợp đều được được thi dưới hình thức trắc nghiệm và mỗi môn trong tổ hợp có thời gian thi 50 phút.
Theo ghi nhận của phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam tại điểm thi Trung học cơ sở Nghĩa Tân, Hà Nội thí sinh đều có nhận định chung cả hai tổ hợp đều có phần khó hơn đề thi môn Toán và môn Ngữ Văn thi ngày hôm qua (7/7/2021). Một số học sinh ngay sau khi ra khỏi trường đã không khỏi buồn rầu khi bài làm ở mức tạm ổn, có em tự đánh giá là làm được 25/40 câu Sinh học.
Với môn Hóa, Nguyễn Đăng Doanh – học sinh trường trung học phổ thông Chuyên Sư Phạm) nhận thấy đề thi có sự phân hóa rõ ràng và nếu không chú tâm học và ôn thi sẽ đạt trên điểm liệt.
“Em nghĩ đề thi có sự phân hóa rất rõ ràng, đặc biệt từ câu 31 trở đi và 5 câu cuối rất khó cho những bạn muốn lấy điểm trọn vẹn”, Doanh nói.
 |
Ảnh minh họa: Thùy Linh |
Bên cạnh các môn thi tổ hợp Tự nhiên, các môn thi khối tổ hợp Khoa học xã hội, Nguyễn Ngọc Thu Hà (học sinh trường Trung học phổ thông Cầu Giấy) cho hay: “Trong ba môn em thấy khó nhất vẫn là môn Sử vì do em học chưa chắc nên khi làm bài thấy đáp án có nhiều câu na ná nhau nên em không tự tin về bài làm của mình.
Còn môn Địa lý em thấy dễ nhất, không có nhiều câu lắt léo và có nhiều câu sử dụng Alat hơn so với những đề thi năm trước cũng như đề minh họa”.
Đánh giá về đề thi môn Hóa, thầy Trần Đức Tuấn - Tổ phó tổ Hóa học trường trung học phổ thông Lục Ngạn số 1, Lục Ngạn, Bắc Giang cho rằng, về mặt cấu trúc, đề thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2021 có 36 câu thuộc kiến thức lớp 12 (chiếm 90%); 4 câu thuộc kiến thức lớp 11 (chiếm 10%) và không có câu nào thuộc kiến thức lớp 10. Đề có cấu trúc tương tự đề tham khảo mà Bộ công bố
Về mặt nội dung kiến thức: đề bám sát nội dung chương trình, sách giáo khoa và nội dung tinh giản mà Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố. Nội dung kiến thức có 19 câu ( chiếm 49,75%) thuộc phần kiến thức Hóa hữu cơ, có 21 câu ( chiếm 52,5%) thuộc phần Hóa vô cơ, trong đó số lượng câu hỏi cho mỗi chủ đề phù hợp với trọng tâm kiến thức và số tiết trong khung phân phối chương trình của bộ.
Câu hỏi được sắp xếp theo thứ tự từ dễ đến khó, giúp học sinh làm bài thuận lợi, không gây choáng cho học sinh. Trong đó, 20 câu đầu ở mức độ nhận biết, các câu đáp án nhiễu phù hợp và quen thuộc, học sinh chỉ cần nắm chắc kiến thức sách giáo khoa là có thể làm tốt; 8 câu tiếp theo ở mức độ thông hiểu, độ khó của đề đã nâng cao hơn, học sinh cần thêm chút tư duy tổng hợp kiến thức và kĩ năng tính toán cơ bản.
Câu hỏi vận dụng và vận dụng cao nằm từ câu 69 đến 80, gồm các câu hỏi tổng hợp kiến thức vô cơ, hữu cơ, thí nghiệm thực hành và các bài toán, để làm được những câu này học sinh cần có tư duy logic cao, làm chủ kiến thức và khả năng vận dụng tốt các kiến thức kĩ năng. Các câu hỏi có tính toán thuộc phần vận dụng cao thuộc các chủ đề kiến thức quen thuộc như: este – lipit, amin-amino axit – peptit, đại cương kim loại, kim loại kiềm – kiểm thổ - nhôm, sắt, tổng hợp vơ cơ, tổng hợp hữu cơ, tổng hợp hidrocacbon cấu trúc tương tự như đề tham khảo.
“Đề thi có nhiều câu hỏi gắn liền lý thuyết với thực tế (ví dụ câu số 42,43, 70,71); có các câu hỏi gắn với thí nghiệm thực hành (ví dụ câu số 77) thuộc mã đề thi 206, phù hợp với kiến thức học sinh đã được học trong chương trình phổ thông.
Dự đoán học sinh trung bình có thể đạt điểm 5 - 6; học sinh khá có thể đạt điểm 8,5; học sinh giỏi có thể đạt điểm 9,5; học sinh xuất sắc có thể đạt 10. Phổ điểm chủ yếu nằm trong khoảng 6,25 đến 8,25”, thầy Tuấn dự đoán.
Về tổ hợp Khoa học xã hội, Tổ Xã hội – Hệ thống Giáo dục HOCMAI nhận thấy mỗi môn thi thành phần của bài thi tổ hợp khoa học xã hội: Địa lí; Lịch sử và Giáo dục công dân vẫn bao gồm 40 câu hỏi với thời gian làm bài 50 phút và tuân thủ đúng cấu trúc nội dung như Bộ Giáo dục và đào tạo đã công bố. 75% số câu hỏi ở mức độ Nhận biết và Thông hiểu với nội dung rõ ràng, không lắt léo, 25% số câu hỏi còn lại ở mức độ Vận dụng và Vận dụng cao dùng để phân hóa thí sinh.
Cụ thể, môn Lịch sử: Đây là môn thi đầu tiên trong bài thi tổ hợp Khoa học xã hội, có 95% tổng số câu hỏi thuộc kiến thức lớp 12 và 5% câu hỏi thuộc lớp 11, riêng với câu hỏi lớp 12, có 75% câu hỏi thuộc học kỳ I. Mức độ tương đương đề thi tham khảo tốt nghiệp THPT 2021 nhưng có điểm khác là phần lịch sử thế giới không xuất hiện câu hỏi Vận dụng, Vận dụng cao. Dạng bài so sánh và liên chuyên đề xuất hiện nhiều. Đề thi không rơi vào các nội dung đã điều chỉnh dạy học trong năm học 2020-2021.
75% câu hỏi thuộc mức độ Nhận biết – Thông hiểu, trong đó các câu hỏi tập trung vào phần lịch sử Việt Nam từ 1919 đến 2000.
25% câu hỏi thuộc phần kiến thức trên 7 điểm, rải đều ở các chuyên đề lịch sử Việt Nam từ 1919 đến 1975, không có câu hỏi lịch sử thế giới thuộc nội dung này. Dạng bài chủ yếu xuất hiện trong phần này là dạng so sánh các giai đoạn lịch sử, tổng kết tìm ra điểm chung, hoặc rút ra bài học kinh nghiệm. Đặc biệt, Câu 31, 33, 37 (mã 307) những câu hỏi này yêu cầu học sinh cần vận dụng kiến thức lịch sử xuyên suốt từ 1919 đến 2000, đòi hỏi khả năng đánh giá, nhận xét.
Môn Địa lí: Đề thi nằm hoàn toàn trong chương trình lớp 12, không có câu hỏi lí thuyết thuộc nội dung kiến thức 11 nhưng có 2 câu thực hành kĩ năng bảng số liệu và biểu đồ lấy số liệu từ lớp 11. Tỉ lệ câu hỏi lí thuyết /thực hành là 62,5%/37,5%. 75% câu hỏi thuộc mức độ Nhận biết – Thông hiểu, có 15 câu hỏi sử dụng Atlat tương đương đề thi tham khảo mà Bộ Giáo dục và đào tạo đã công bố ngày 31/3/2021.
25% câu hỏi thuộc mức độ Vận dụng – Vận dụng cao tập trung ở các chuyên đề Địa lí tự nhiên, địa lí các vùng kinh tế và thực hành kĩ năng địa lí. Tương tự như đề thi tham khảo, các câu hỏi tập trung kiểm tra đặc trưng của từng ngành kinh tế, vùng kinh tế. Riêng câu hỏi về kĩ năng có sử dụng bảng số liệu, thí sinh cần có kĩ năng tính toán cơ bản và nắm được đặc trưng của các dạng biểu đồ mới có thể xử lí được.
Các câu 77, 78, 79, 80 (mã 307) đều thuộc chuyên đề Địa lí các vùng kinh tế là những câu hỏi cực khó do khai thác kiến thức liên chuyên đề: Địa lí vùng và địa lí tự nhiên, địa lí ngành. Học sinh cần có kiến thức xuyên suốt các phần để giải quyết được nội dung này.
Nhìn chung, mức độ câu hỏi khó hơn hơn đề thi tham khảo. Đề thi không xuất hiện dạng câu hỏi so sánh, không có câu hỏi mang tính thời sự. Đề thi Đảm bảo mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp, có độ phân hóa phù hợp cho mục tiêu tuyển sinh đại học.
Môn Giáo dục công dân: Đây là môn thi cuối cùng trong bài thi tổ hợp Khoa học xã hội. Trong đó, 90% tổng số câu hỏi thuộc kiến thức lớp 12 và 10% câu hỏi thuộc lớp 11, riêng với câu hỏi lớp 12, có 66% câu hỏi thuộc phạm vi kiến thức học kỳ I. 75% câu hỏi trong đề thuộc mức độ Nhận biết – Thông hiểu. Học sinh chỉ cần nắm vững kiến thức SGK có thể đạt điểm 7 - 8. Hai chuyên đề Pháp luật và đời sống; Quyền bình đẳng giữa các dân tộc, tôn giáo là những chuyên đề mới, mức độ câu hỏi trong hai chuyên đề này khó hơn đề thi tham khảo,.
25% câu hỏi thuộc mức độ vận dụng và vận dụng cao rải đều ở các chuyên đề lớp 12, đây là những câu hỏi liên hệ thực tế, dạng bài không có điểm mới so với đề thi tốt nhiệp 2020, có một số câu hỏi mang tính thời sự như vấn đề dịch bệnh COVID-19, (câu 111 - mã 321, vấn đề cá độ bóng đá (118 - 321)....
Các câu hỏi cực khó tập trung ở các chuyên đề như: Thực hiện pháp luật, Quyền bình đẳng của công dân trong một số lĩnh vực của đời sống xã hội, Công dân với các quyền tự do cơ bản, Công dân với các quyền dân chủ. Đặc biệt, các câu hỏi cực khó: 111, 116, 118, 119 (mã 321), 111, 113, 114, 116 (mã 324) là những câu hỏi tình huống phức tạp, nhiều tình tiết, nhiều nhân vật, yêu cầu kết hợp nhiều kiến thức, độ nhiễu cao. Học sinh phải nắm chắc kiến thức lí thuyết và phân tích từng chi tiết của tình huống để tìm ra câu trả lời.
Như vậy, mức độ căn cứ vào tỉ lệ cấp độ nhận thức tương đương đề tham khảo tốt nghiệp trung học phổ thông 2021, tuy nhiên về độ khó thì nhỉnh hơn đề tham khảo, xuất hiện nhiều câu hỏi mang tính thời sự như về dịch Covid-19, cá độ bóng đá... Câu hỏi thuộc phần lớp 11 có độ khó cao hơn. Phần kiến thức lớp 12 trải đều cả 9 chuyên đề, học sinh cần học đồng đều, tránh học tủ. Đề thi không rơi vào các nội dung đã điều chỉnh dạy học trong năm học 2020-2021 và bám sát đề tham khảo của Bộ đã công bố, đảm bảo mục tiêu của kì thi.
