Học tại nhà (Homeschooling) là một câu chuyện rất bình thường của nhiều nước tiên tiến trên thế giới, nhưng hiện đang trở thành nhu cầu của không ít bậc phụ huynh tại Việt Nam.
Nghỉ học phổ thông, cho con tự học ở nhà
Mới đây, tờ Tuổi Trẻ cho biết, anh Đặng Quốc Anh và chị Lê Thị Thanh là phụ huynh của 2 cháu Đặng Thái Anh (sinh năm 2003), Đặng Nhật Anh (sinh năm 1998) ở quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh sau khi đã học xong tiểu học, trung học ở công lập thì quyết định cho 2 con tự học ở nhà.
Là một giảng viên của Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông thành phố, có ông ngoại cũng thầy giáo dạy Vật lý, bắt đầu từ năm 2014, anh Quốc Anh đã quyết định nghỉ dạy, để chăm sóc cho các con tự học ở nhà.
Chị Lê Thị Thanh đã nói rằng, có nhiều điều bất cập trong nhà trường, mà bản thân cũng là một nhà giáo, chị Thanh cảm thấy rất bức xúc và bế tắc.
Ví dụ: Chị Thanh cho biết, con trai của mình trong một lần không học thuộc bài thì đã bị phạt cùng với một số bạn khác cầm cuốn tập học bài trong giờ các học sinh khác đang ra chơi, chương trình học thì thừa thãi một cách vô lý khiến học sinh quá tải, thầy cô giao nhiều bài tập về nhà…
Anh Đặng Quốc Anh thì nói, học sinh học thêm hay không học thêm sẽ bị giáo viên trong lớp phân biệt đối xử, như cho đến 10 trang giấy bài tập về nhà, làm không hết thì bị phạt, hay cô giáo chấm sai bài kiểm tra của học sinh.
Theo anh Quốc Anh, sở dĩ để cho các con tự học ở nhà là để mình đỡ phải lo lắng về chuyện học của con. Mình dạy con thì sẽ chắc ăn hơn.
Hiện 2 anh em Thái Anh và Nhật Anh đang luyện thi chứng chỉ quốc tế về trung học IGSC (The International General Certificate of Secondary Education), học tiếng Anh, học đàn, tập thể dục và làm việc nhà.
Tháng 9/2016, khi vừa chưa đến 13 tuổi, Thái Anh đã đạt điểm IELTS 8.5, còn tháng 7/2015, Nhật Anh đã đạt IELTS 8.0.
 |
| Nên hay không nên cho con nghỉ học ở trường, tự học ở nhà? (ảnh: báo Thanh Niên) |
Để khắc phục những nhược điểm của việc tự học tại nhà, anh Quốc Anh đã cho 2 con tham gia những cuộc thi hùng biện, sự kiện về giáo dục, về khoa học. Lớp dạy thêm ở nhà của anh Quốc Anh cũng có nhiều học sinh cùng trang lứa, nên 2 cháu cũng có điều kiện tiếp xúc với bạn bè.
Nên hay không nên cho con tự học tại nhà?
Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam vào trưa ngày 3/5, thầy Trương Quang Dũng – Hiệu trưởng Trường trung học phổ thông Ngô Gia Tự, quận 8, phụ huynh hoàn toàn không nên để cho con tự học ở nhà.
Là một nhà sư phạm có 33 năm kinh nghiệm, thầy Trương Quang Dũng phân tích: Học sinh đến trường, học với thầy cô không phải chỉ là học riêng một mình kiến thức, mà các em sẽ còn được trang bị thêm các kỹ năng mềm, mà nó chỉ được có trong thực tế.
Nếu tự học ở nhà, học sinh không thể nào có được những điều này, vì các em chỉ có xung quanh là 4 bức tường, và những người trong cùng gia đình.
Đến lớp, học sinh sẽ còn được học cách cư xử qua những mối giao tiếp xã hội, với thầy cô và bạn bè, học thêm được rất nhiều thứ (tất nhiên có cả tích cực và tiêu cực), chứ không phải chỉ học kiến thức qua sách giáo khoa.
Về chương trình học, thầy Trương Quang Dũng thừa nhận rằng, có thể chương trình học lạc hậu, quá tải, nhưng do khoa học kỹ thuật của nhân loại tiến bộ quá nhanh, hoặc chí ít là chương trình cũng được do các chuyên gia hàng đầu biên soạn, cũng sẽ hay hơn là chương trình do phụ huynh đề ra cho các em học.
Do đó, thầy Dũng nhấn mạnh rằng, việc tách học sinh ra khỏi chương trình học chung, mà học bằng chương trình riêng là hoàn toàn không ổn chút nào, do phụ huynh cũng không phải chuyên gia trong lĩnh vực đó.
Theo thầy Trương Quang Dũng, chỉ có những nước tiên tiến trên thế giới, trong một điều kiện bất khả kháng mới áp dụng chương trình đào tạo từ xa, còn tốt nhất là nên để học sinh đến trường.
Là một phụ huynh cũng đang có con trong độ tuổi đến trường, thầy Dũng cũng khẳng định chắc chắn rằng “cũng sẽ con đến trường, chứ không bao giờ muốn áp dụng hình thức tự học tại nhà”.
Cũng giống như một ví dụ mà thầy Dũng đưa ra, một đứa trẻ nhỏ được tiếp thu, đi học nhà trẻ sớm bao giờ cũng sẽ giao tiếp, nói nhanh hơn là một đứa trẻ chỉ được chăm sóc ở nhà.
Với câu hỏi của phóng viên “Liệu rằng những học sinh tự học ở nhà có được tham gia các kỳ thi, lấy bằng tốt nghiệp như một học sinh bình thường ở nước ta? “ thì thầy Trương Quang Dũng đã trả lời ngay “Nhà nước chưa có chế độ cho học sinh tự học theo kiểu như vậy”.
Thầy Trương Quang Dũng giải thích: Giáo dục chúng ta mang tính kế thừa, nếu muốn học lớp sau thì phải có học bạ, bằng cấp của lớp trước, hay muốn thi Đại học nếu chưa có bằng tốt nghiệp thì cũng phải có giấy chứng nhận tốt nghiệp tạm thời, còn học ở nhà thì hoàn toàn không có giấy tờ gì cả.
Cuối cùng, thầy Dũng kết luận rằng: Hoàn toàn không nên nhân rộng mô hình tự học ở nhà.
“Mô hình này có thể có trên thế giới, nhưng nó là những trường hợp rất đặc biệt, và chúng ta cũng không nên cá thể hóa những việc như vậy thành phổ biến ở nước ta” – thầy Trương Quang Dũng nhấn mạnh.
