Sáng nay 23/5, các đại biểu quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc.
Các đại biểu đã có rất nhiều ý kiến tâm huyết với dự án luật này.
“Sốc” với nhiều ưu đãi dễ dãi
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đoàn đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu, qua thực tiễn ở nhiều nước và chính nước ta, nhiều dự án có chủ trương đúng nhưng khi thực hiện lại thất bại, gây nhiều tổn thất, thậm chí thảm hoạ ở khâu tổ chức thực hiện.
Khi kiểm điểm, kỷ luật hay xét xử trước toà, những người phụ trách thường nêu lý do quá nôn nóng hay chạy theo thành tích.
Vì vậy, dù đã có quyết định về chủ trương, trách nhiệm của Quốc hội là thiết kế các luật và nghị quyết bảo đảm chủ trương đó thực hiện thắng lợi cao nhất, vì lợi ích tối ưu của đất nước, nhân dân.
 |
| Đại biểu Trương Trọng Nghĩa phát biểu. (Ảnh: Quochoi.vn) |
Đại biểu Nghĩa phân tích, việc thành lập các đặc khu kinh tế không chỉ là thành lập các đơn vị hành chính thông thường mà là một trong những dự án đầu tư công rất lớn.
“Chúng ta dành ra nhiều nghìn kilômét vuông đất liền và hàng chục ngàn kilômet vùng biển và nhiều tài nguyên thiên nhiên thuộc loại giàu đẹp nhất của đất nước ta và thế giới trên nhiều lĩnh vực.
Tại những khu vực này, nhà nước đã đầu tư hàng trăm nghìn tỷ đồng vào đường xá, điện nước, sân bay, bến cảng. Theo tài liệu của các đề án, sẽ phải đầu tư tiếp hơn 1,5 triệu tỷ đồng vào hạ tầng kỹ thuật, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của ngân sách nhà nước.
Chẳng những thế, sự ưu đãi, hào phóng về tiền thuê đất, thuê mặt nước, các sắc thuế như đề xuất của các bộ, ngành, địa phương cũng chính là khoản đầu tư tài chính cực lớn về ngân sách”.
Theo đại biểu, câu hỏi tất yếu đặt ra, trong 10 năm, 20 năm hoặc 50 năm tới tất cả những khoản đầu tư ấy sẽ đem lại lợi ích gì, bao nhiêu và cho ai?
Nhiều chuyên gia và cử tri lưu ý rằng đây là những vùng đất tiềm năng lớn, rất hấp dẫn, ngay cả khi chưa có ưu đãi của luật này, đất ở 3 đặc khu đã cao ngất ngưởng và đã có chủ.
Nó thuộc hai loại chủ sau đây: đất của nhà đầu cơ, chờ bán lại và đất của nhà đầu tư đã tiến hành dự án, đã kinh doanh, khai thác hoặc đang chờ ưu đãi để triển khai dự án.
|
Tổng Bí thư: "Lò nóng lên là do tất cả cùng vào cuộc" * |
“Cử tri chờ đợi đại biểu Quốc hội phân tích và trả lời chính xác câu hỏi: Chúng ta hy sinh những ưu đãi để được những lợi ích gì, bao nhiêu và cho ai”, đại biểu đặt câu hỏi.
Đại biểu cho rằng, ngoài bài toán kinh tế, chúng ta sẽ được và mất gì về văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng?
Câu trả lời thiết yếu phải là chúng ta phải được nhiều và nhiều lần so với chi phí và tổn thất đã bỏ ra và gánh chịu.
3 đặc khu phải góp phần làm cho nền kinh tế tăng trưởng nhanh hơn công nghệ hiện đại hơn, chất lượng và hiệu quả cao hơn, bảo đảm môi trường xanh sạch hơn. Đời sống văn hoá và vật chất của người dân sở tại tốt hơn, chủ quyền lãnh thổ và chủ quyền kinh tế được bảo vệ vững chắc hơn.
Cuối cùng, phải tạo ra những thành phố Việt Nam văn minh và thinh vượng hơn ngang tầm với khu vực và thế giới.
Tiếp đó, đại biểu Nghĩa nêu, dự thảo luật có những quy định khác với luật pháp hiện hành nhưng không được phép trái với Hiến pháp và những quy nguyên tắc cơ bản của pháp luật của Việt Nam.
Do đó, trong dự thảo cần có một điều khoản quy định rõ, những quyết định hay hành vi trái với Hiến pháp và nguyên tắc cơ bản của pháp luật thì vô hiệu.
Theo đại biểu, xét thấy lãnh thổ của ba đặc khu đều liên quan đến biển đảo với hàng chục ngàn ki lô mét vuông lãnh hải vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa nước ta, liên quan chặt chẽ đến chủ quyền trên biển.
Vân Đồn đến Hải Nam có 200 hải lý. Vịnh Vân phong rất gần với quần đảo Trường Sa, tôi đề nghị quy định rõ việc đầu tư có khai thác tài nguyên nước phải trung thành luật Biên giới, luật tài nguyên nước.
Đại biểu Nghia đề nghị bỏ thời hạn giao đất 99 năm. Không có dự án nào mà vòng đời cần đến 99 năm. Thời hạn này thực chất là ưu đãi bổ sung để nhà đầu tư có thể chuyển nhượng sau khi khai thác xong, hoặ chuyển đổi giữa chừng mà không cần giao lại đất.
“Theo tôi, 99 năm ngang với 3, 4 thế hệ con người. Thực chất là hình thức nhượng địa mà chỉ các nước nghèo nàn, hoang sơ mới cần.
Tiếp nữa, chúng ta có cần cho phép đến 3 casino không khi nó chủ yếu phục vụ nhu cầu cờ bạc của con người. Chúng ta có quản lý nổi hệ lụy của loại hình này không.
Một nước quy mô nhỏ, quản lý tốt, pháp luật nghiêm như Singapore cũng chỉ mở một casino vậy mà cũng phát sinh nhiều vấn đề xã hội.
Chưa có casino mà chúng ta đã chịu nhiều tổn thất về cán bộ, kinh tế về loại hình này. Tôi đề nghị mở một casino chứ không mở đến 3 cái”, đại biểu bày tỏ quan điểm.
Cuối cùng, về hồ sơ đề án cho rằng, khi chúng ta dành nhiều ưu đãi, có lợi ích đan xen với các khu vực sẽ góp phần bảo vệ chủ quyền, đại biểu cho rằng nhận định đó chỉ đúng một nửa.
Bởi vì có quốc gia không có nhu cầu về lãnh thổ, họ chỉ cần lợi ích kinh tế. Họ đến và họ đi.
Nhưng có những quốc gia luôn thèm khát lãnh thổ, cái họ cần không phải lợi ích kinh tế mà là lãnh thổ. Họ đến và tìm mọi cách ở lại. Thậm chí còn chi phối đến chính sách, chính trị, an ninh quốc phòng.
Vì thế, chúng ta phải thiết kế chính sách sao cho khi mở cửa cho bạn bè đến nhưng không rước kẻ cướp vào nhà. Nếu như kẻ cướp giả làm bạn tốt, chúng ta phải có chế tài đuổi chúng ra.
Do đó, quy định và tiêu chí đón nhà đầu tư chiến lược, dự luật dành cho họ khá nhiều ưu đãi dễ dài, quyền hạn quá lớn.
Liệu các nhà đầu tư công nghệ cao có chọn các đặc khu hay các đặc khu chủ yếu hút casino, du lịch, bất động sản.
Đại biểu tán thành với các ý kiến của các đại biểu cho rằng phạm vi thu hồi đất quá rộng. Rộng như vậy sẽ tạo ra các bất ổn.
Lộ trình thành lập các đặc khu, tôi cho rằng không nên triển khai đồng loạt. Chỉ nên làm một đặc khu sau đó rút kinh nghiệm và triển khai làm tiếp
“Lò đã nóng lắm rồi, không ai muốn thêm nhiều củi sau khi 3 đặc khu ra đời.
Có những đề xuất ưu đãi dễ dãi mà tôi thấy sốc, không rõ đất nước được gì. Tôi kiến nghị không thông qua dự án luật ở kỳ này”, đại biểu Nghĩa nói.
 |
| Đại biểu Dương Trung Quốc. (Ảnh: Quochoi.vn) |
Đặc khu là thử nghiệm, có thể thành công hoặc thất bại nên không thể phưu lưu
Cho ý kiến về nội dung này đại biểu Nguyễn Thu Hà, đoàn đại biểu Quốc hội đoàn Lào Cai không tán thành thời hạn cho thuê đất như vậy bởi quá dài. Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Văn Thân, đoàn đại biểu Quốc hội Thái Bình bày tỏ sự đồng tình với điều khoản cho thuê đất 99 năm. Bởi theo ông Thân điều này tạo tính vượt trội và đột phá, là điểm hấp dẫn các nhà đầu tư.
“Chúng ta không nên lo điều này vì tài sản, công trình người ta còn ở đó, nằm trên đất nước mình”, ông Thân nhấn mạnh.
Giơ bảng phát biểu, đại biểu Dương Trung Quốc nhấn mạnh, ông hoan nghênh và tán đồng dự luật.
“Tuy nhiên tôi xin tranh luận với đại biểu Nguyễn Văn Thân khi cho rằng hời hạn cho thuê đất 99 năm được xem là ưu thế vượt trôi”, ông Quốc nói.
Đại biểu Quốc cũng đặt câu hỏi, “không biết đại biểu Thân chỉ ra kinh nghiệm ở những nơi nào trên thế giới chấp nhận thời gian cho thuê đất như thế?”.
Ông Quốc bày tỏ sự đồng tình với phân tích của đại biểu Nguyễn Thu Hà.
Ông Quốc khẳng định, nói đến đặc khu, chúng ta đừng bỏ qua 2 yếu tố: đang thử nghiệm (thử nghiệm có thể thành công và thất bại) nên “không thể phưu lưu”.
Thứ hai, về địa chính trị (đặc biệt là khu Vân Đồn), với tất cả các yếu tố (bất động sản, nhà cửa…) không cẩn thận sẽ là nơi để di dân.
“Bởi vì 99 năm với nhà đầu tư công nghệ cao thời đại 4.0, họ không cần thời gian, chỉ có nhà đầu tư bất động sản đầu cơ mới cần.
Tôi tán đồng có điều khoản này nhưng phải thận trọng. Chứ không sẽ trở thành nơi di dân. Bởi vì chúng ta phải nhìn nhận địa chính trị.
Đề nghị khi lấy biểu quyết, nên có sự tách riêng ai đồng ý với 99 năm ấy.
Tôi cũng đề nghị một lần nữa Quốc hội nên có hình thức minh bạch ý kiến đại biểu Quốc hội nếu áp dụng hình thức bấm nút chỉ có con số chung chung. Chúng ta phải chịu trách nhiệm với tương lai, với cử tri bầu ra mình”, ông Quốc bày tỏ.
