Mỹ lo ngại ảnh hưởng quá lớn của Trung Quốc ở châu Phi

07/11/2011 07:12
Việt Dũng (Theo Liên hợp Buổi sáng)
(GDVN) - Những nỗ lực của Washington ở châu Phi không hiệu quả, trong khi Trung Quốc tăng cường ảnh hưởng, khiến Mỹ rất lo ngại.

Một số Thượng nghị sĩ Mỹ lo ngại Washington đã mất đi vai trò ảnh hưởng đối với các chính phủ ở châu Phi, trong khi đó Trung Quốc đã trỗi dậy, trở thành đối tác thương mại chủ yếu của châu Phi và nhà đầu tư chủ yếu cho hạ tầng cơ sở của khu vực này.

Chủ tịch Tiểu ban các vấn đề châu Phi-Ủy ban Quan hệ đối ngoại-Thượng viện Mỹ Coons cho biết, những nỗ lực thúc đẩy cởi mở xã hội của Mỹ ở châu Phi đang chịu thách thức từ Trung Quốc, những năm gần đây Trung Quốc không ngừng cung cấp đầu tư vô điều kiện cho một số nước chuyên chế ở châu Phi.

Trung Quốc tập trung phát triển hợp tác thương mại với châu Phi, trong đó có Zimbabwe
Trung Quốc tập trung phát triển hợp tác thương mại với châu Phi, trong đó có Zimbabwe

Coons, Thượng nghị sĩ đến từ Đảng Dân chủ Mỹ này cho rằng, trong viện trợ của Trung Quốc cho châu Phi, 70% được dùng cho xây dựng đường sá, sân vận động và tòa nhà chính phủ, thông thường là do Trung Quốc cung cấp vật liệu và lao động; trong khi đó chi tiêu cho châu Phi chủ yếu là dùng để ủng hộ phúc lợi cho người dân địa phương, đặc biệt là chống AIDS, sốt rét, bệnh lao và các bệnh khác.

Trong một cuộc điều trần của Tiểu ban này, ông nói: “Chúng ta có thể giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống bệnh tật, nhưng lại thất bại trong việc tranh thủ người dân châu Phi”.

Lời nhận xét của Coons đã phản ánh sự lo ngại phổ biến của các nhà hoạch định chính sách Mỹ: Trung Quốc đã trỗi dậy trở thành cường quốc chính trị-kinh tế, đang thách thức địa vị bá quyền toàn cầu của Mỹ.

Trung Quốc xuất khẩu máy móc nông nghiệp cho châu Phi
Trung Quốc xuất khẩu máy móc nông nghiệp cho châu Phi

Các nghị sĩ Mỹ khác cũng chỉ trích Trung Quốc ủng hộ các nước châu Phi có thành tích nhân quyền kém, Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Cardin nói: “Trung Quốc chỉ cảm thấy hứng thú với mục tiêu của mình, mà rất ít quan tâm đến tình hình quản lý của các quốc gia có quan hệ với họ”.

Nhưng một số chuyên gia nói với Tiểu ban này rằng, Trung Quốc cung cấp khoản vay phát triển hạ tầng cơ sở cho các nước châu Phi để đổi lấy hàng hóa xuất khẩu mà Bắc Kinh có nhu cầu cho việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Cách làm của Trung Quốc đã thỏa mãn nhu cầu không thể có được từ phương Tây.

Phó Giáo sư Đai học Washington Xinen đã đưa ra ví dụ về Angola cho rằng, sau khi Angola kết thúc nội chiến, từng tranh thủ phương Tây đến nước này đầu tư, nhưng không vô ích, sau đó đã chuyển sang Trung Quốc. Trung Quốc hỗ trợ họ phát triển hạ tầng cơ sở, để đối lấy việc họ cam kết xuất khẩu dầu mỏ cho Trung Quốc.

Trung Quốc cần tài nguyên dầu mỏ của châu Phi cho phát triển kinh tế
Trung Quốc cần tài nguyên dầu mỏ của châu Phi cho phát triển kinh tế

Giáo sư Đại học Mỹ Brautigam cho rằng, mọi người chỉ trích đầu tư của Trung Quốc có ảnh hưởng tiêu cực đối với nhân quyền và dân chủ của châu Phi, chủ yếu là do Trung Quốc ủng hộ Zimbabwe và Sudan. Tuy nhiên, bà cho biết, không có dấu hiệu cho thấy, quyền dân sự và quyền tự do nói chung của châu Phi suy giảm.

Tuy nhiên, Xinen cho rằng, Trung Quốc đầu tư ở châu Phi ở mức độ nào đó đã phá hoại mục tiêu thúc đẩy dân chủ, quản lý và nhân quyền của phương Tây ở châu Phi.

Tại buổi điều trần, đại diện thương nhân Mỹ tại châu Phi, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ Hayes cho biết, các Đại sứ quán của Mỹ ở các nước châu Phi cần làm nhiều việc hơn để thúc đẩy lợi ích thương mại của Mỹ.

Ông cũng muốn kế hoạch viện trợ của Mỹ thúc đẩy các thương nhân Mỹ trở thành đối tác phát triển châu Phi.

Việt Dũng (Theo Liên hợp Buổi sáng)