Theo số liệu tổng hợp từ báo cáo của 243 cơ sở đào tạo (gồm 205 trường đại học học, học viện) và 38 viện nghiên cứu có đào tạo tiến sĩ trên toàn quốc thì năm 2018 có 8.278 bài (chiếm 94,3% của toàn Việt Nam); năm 2019: 11.962 (chiếm 95,2% của toàn Việt Nam); năm 2020 (tính đến ngày 10/12/2020): 16.346 (chiếm 94,3% của toàn Việt Nam).
Riêng đối với các cơ sở giáo dục đại học trực thuộc Bộ Giáo dục và đào tạo, số lượng bài báo quốc tế trong danh mục ISI, SCI, SCIE là sản phẩm của các đề tài, dự án, chương trình khoa học và công nghệ cấp Bộ của các đơn vị trực thuộc Bộ đã tăng đáng kể trong các năm qua, trung bình 25%/năm.
 |
Số lượng công trình nghiên cứu khoa học của 243 cơ sở đào tạo do Bộ Giáo dục và đào tạo quản lý (ảnh: Thùy Linh) |
Trong giai đoạn 2016-2020, trong các đơn vị trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo có công trình nghiên cứu nổi bật được tặng giải thưởng Tạ Quang Bửu. Nhiều kết quả nghiên cứu đã được chuyển giao và ứng dụng thực tiễn mang lại hiệu quả cao, có thể kể đến một số các kết quả nổi bật đạt Giải thưởng Bảo Sơn.
Được biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang quản lý trực tiếp 43 đơn vị, trong đó có 03 đại học vùng (với 21 trường đại học và đơn vị trực thuộc), 34 trường đại học, học viện, 03 trường cao đẳng sư phạm và 03 Viện nghiên cứu.
Các đơn vị trực thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo khá đa dạng và đều hoạt động đa ngành, đào tạo và nghiên cứu trong tất cả các lĩnh vực khoa học như khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, khoa học kinh tế, khoa học giáo dục, kỹ thuật - công nghệ, nông - lâm - ngư nghiệp, y dược, tài nguyên và môi trường.
Các đại học, trường đại học có chức năng nhiệm vụ chính là đào tạo nguồn nhân lực các trình độ tiến sỹ, thạc sĩ, đại học và nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ phục vụ sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. Đây cũng là điểm khác biệt quan trọng của các trường đại học so với các tổ chức khoa học và công nghệ. khác.
Đội ngũ giảng viên trong các trường đại học, cao đẳng nói chung chiếm số đông trong lực lượng làm công tác khoa học và công nghệ, các đơn vị trực thuộc Bộ có đội ngũ nghiên cứu mạnh: 184 giáo sư, 1.947 phó giáo sư, 5.557 tiến sĩ, 13.825 thạc sĩ. Các đơn vị đang đào tạo 5.088 nghiên cứu sinh.
Nguồn lực tài chính cho hoạt động khoa học và công nghệ vẫn chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước, nguồn ngoài ngân sách chiếm tỷ lệ thấp.
Ngân sách cho khoa học và công nghệ nhà nước cấp cho Bộ Giáo dục và Đào tạo luôn ở mức thấp về số tuyệt đối và mối tương quan với nhu cầu hỗ trợ nghiên cứu và tiềm lực và nhân lực khoa học và công nghệ của các trường đại học trực thuộc.
Cụ thể, năm 2016: Bộ Giáo dục và Đào tạo phê duyệt 298 đề tài cấp bộ; Năm 2017: phê duyệt 264 đề tài; Năm 2018, phê duyệt 165 đề tài; Năm 2019: phê duyệt 211 đề tài; Năm 2020 phê duyệt 221 đề tài.
Giai đoạn 2016-2020, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã triển khai được 18 Chương trình khoa học công nghệ cấp Bộ và do các đơn vị có tiềm lực nghiên cứu mạnh là tổ chức chủ trì. Các chương trình tập trung vào 2 lĩnh vực: khoa học kỹ thuật-công nghệ (7 chương trình) và khoa học nông lâm ngư y (5 chương trình). Có 4 đơn vị được thực hiện 2 chương trình trong giai đoạn này là Trường Đại học Xây dựng, Trường Đại học Giao thông Vận tải, Đại học Huế, Đại học Thái Nguyên.
