 |
| Lao là tình trạng nhiễm vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis, thường gặp nhất ở phổi nhưng cũng có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương (lao màng não), hệ bạch huyết, hệ tuần hoàn (lao kê), hệ niệu dục, xương và khớp. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Hiện nay, bệnh lao đang là vấn đề khẩn cấp toàn cầu, mỗi năm trên thế giới có thêm gần 9 triệu người mắc bệnh lao (trong đó có 1 triệu là trẻ em) và gần 2 triệu người chết do lao. Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ người mắc bệnh lao cao trên thế giới. Mỗi năm Chương trình Chống lao quốc gia phát hiện được gần 100 nghìn bệnh nhân lao mới. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Nguyên nhân hàng đầu làm tăng số người mắc bệnh lao và chết do lao là do sự lan tràn dại dịch HIV/AIDS, vì người mắc nhiễm HIV sức đề kháng suy giảm nên có nguy cơ mắc bệnh lao cao gấp 30 lần so với người không bị nhiễm HIV. Nguy hiểm hơn nữa là người nhiễm HIV mắc bệnh lao rất dễ phát sinh vi khuẩn lao kháng thuốc. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Các nguy cơ khác bao gồm ra đời ở vùng lao phổ biến, bệnh nhân rối loạn miễn dịch (như HIV/AIDS), cư dân hoặc làm việc ở nơi đông người nguy cơ cao, nhân viên chăm sóc sức khoẻ phục vụ đối tượng có nguy cơ cao, nơi thu nhập kém, thiếu vắng dịch vụ y tế, dân thiểu số nguy cơ cao, trẻ em phơi nhiễm với người lớn thuộc nhóm nguy cơ cao, người tiêm chích ma tuý. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Khả năng lây truyền phụ thuộc vào mức độ nhiễm khuẩn của người mắc lao (số lượng tống xuất), môi trường phơi nhiễm, thời gian phơi nhiễm và độc lực của vi khuẩn. Chuỗi lây truyền có thể được chấm dứt bằng cách cách ly người bệnh ở giai đoạn bệnh hoạt động và áp dụng biện pháp điều trị kháng lao hữu hiệu. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Lao được phân loại là trình trạng viêm u hạt. Đại thực bào, lympho bào T, lympho bào B và nguyên bào sợi là các tế bào kết tập lại tạo u hạt, với các lympho bào vây quanh đại thực bào. Chức năng của u hạt không chỉ ngăn cản sự lan toả của mycobacteria, mà còn tạo môi trường tại chỗ cho các tế bào của hệ miễn dịch trao đổi thông tin. Bên trong u hạt, lympho bào T tiết cytokine, như interferon gamma, hoạt hoá đại thực bào và khiến chúng chống nhiễm khuẩn tôt hơn. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Có hai loại bệnh lao thường gặp nhất đó là: Lao ngoài phổi có thể gặp: Lao ngoài phổi gồm các loại như: lao hạch bạch huyết, lao màng phổi, lao màng não, lao màng bụng, lao ruột, lao xương khớp, lao hệ sinh dục - tiết niệu. Những người bị bệnh lao ngoài phổi không có nguy cơ truyền bệnh cho người khác. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Lao phổi: Thể lao hay gặp nhất là lao phổi, chiếm tới 80% các trường hợp mắc bệnh lao. Những người mắc bệnh lao phổi xét nghiệm đờm có vi trùng lao là nguồn lây truyền bệnh cho người sống xung quanh. Người mắc bệnh lao phổi nhưng xét nghiệm đờm không tìm thấy vi trùng lao (do số lượng vi trùng trong ổ tổn thương ít) thì khả năng lây bệnh ít hơn rất nhiều. Do vậy, không phải ai mắc bệnh lao phổi cũng có nguy cơ lớn lây truyền bệnh cho người khác, sự lây truyền bệnh còn phụ thuộc vào số lượng vi trùng lao ở người bệnh. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Khi bị bệnh lao thường có các triệu chứng sau: Triệu chứng tại chỗ: Tuỳ theo vị trí hay cơ quan bị bệnh lao mà biểu hiện các triệu chứng tại chỗ khác nhau như: Bệnh lao phổi thường có các biểu hiện: Ho khạc kéo dài trên 2 tuần, tức ngực, khó thở, ho ra máu, có đờm… Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Bệnh lao hạch: Người bị lao hạch thường xuất hiện hạch to dính với nhau thành từng khối chắc nổi rõ trên da, trong đó, có tới 95% bị hạch là lao hạch cổ. Khi ấn vào những khối hạch này bệnh nhân không thấy bị đau. Đây là lý do khiến người bệnh chủ quan, không nghĩ đến nguy cơ bị mắc bệnh lao hạch. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Bệnh lao lao xương khớp: Triệu chứng điển hình là đau tại chỗ bị bệnh, hạn chế vận động, nếu bệnh diễn biến lâu ngày không điều trị có thể gây rò mủ tại chỗ, nếu bị lao cột sống có thể gây gù, vẹo cột sống, liệt vận động…; Bệnh lao màng não: Có các biểu hiện dấu hiệu thần kinh như: đau đầu, nôn, táo bón, nặng có thể hôn mê, co giật… Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Triệu chứng toàn thân: Cho dù bệnh lao có thể chỉ khu trú ở một bộ phận nào đó của cơ thể, gây ra những thể lao khác nhau và mỗi thể lao đều có những triệu trứng riêng, điển hình. Tuy nhiên, ngoài những biểu hiện riêng của từng thể lao, độc tố của vi trùng lao có thể gây nên các triệu chứng toàn thân như: sốt (thường là sốt nhẹ về chiều hoặc đêm), kèm theo là mệt mỏi, kém ăn, gầy sút cân, da xanh, thiếu máu… Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Bệnh lao nguy hiểm nhưng có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu bệnh phát hiện sớm và chữa theo đúng chỉ dẫn của thầy thuốc chuyên khoa lao dùng phối hợp các thuốc chống lao, cùng thuốc đúng liều, đều hàng ngày và đủ 8 tháng). Nếu chữa bệnh lao không đúng cách làm cho vi khuẩn lao trở nên kháng thuốc sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng người bệnh và những người xung quanh. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Hiện nay có 2 phương pháp phát hiện bệnh lao là phương pháp chủ động và phương pháp thụ động được áp dụng cho cả thầy thuốc và bệnh nhân. Phát hiện bằng phương pháp chủ động là người thầy thuốc phải đưa các phương tiện như kính hiển vi, máy chụp X quang, làm xét nghiệm đờm trực tiếp tới người dân ở tận xã, phường, khóm, ấp. Tuy nhiên, phương pháp này đạt hiệu quả không cao do tốn kém cả về tiền bạc lẫn nhân lực. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Phát hiện bằng phương pháp thụ động chính là do người bệnh nghi ngờ mình bị mắc lao khi thấy các dấu hiệu thì chủ động tới các cơ sở y tế để khám. Phương pháp này lại đạt hiệu quả rất cao vì chính họ tự sàng lọc giúp các nhân viên y tế và thầy thuốc có “mục tiêu” chỉ tiến hành trên những người thực sự có triệu chứng. Phương pháp này cũng tốn ít kinh phí, ít nhân lực cho ngành y tế. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Đặc biêt, khi gia đình có người bị nhiễm lao phổi thì nên cho bệnh nhân ngủ riêng, nơi ngủ phải thoáng khí. Hạn chế cho trẻ em dưới 5 tuổi gần gũi với bệnh nhân. Nếu có điều kiện, những người trong gia đình nên đi khám để phát hiện và điều trị sớm bệnh lao. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
 |
| Về phía cộng đồng, muốn phòng lao hiệu quả thì phải giảm được nguồn lây bệnh lao. Do vậy, phải phát hiện được người bệnh lao và chữa khỏi bệnh lao hoàn toàn cho những người này. Không thể thay thế việc này bằng bất cứ phương cách nào khác. Xem thêm: Những bệnh kì quái/ Món ăn tốt cho sức khỏe/ Những món cháo ngon |
Lê Phương (TH)
