Hiện nay trên thị trường đã xuất hiện rất nhiều hạt nêm “3 không” được “sản xuất” bằng cách sang chiết thủ công từ các bao hạt nêm có trọng lượng lớn từ 2kg trở lên thành những bao có trọng lượng nhỏ (200g, 300g, 500g và 1kg) và được đóng trong những bao nilong không có bất kỳ thông tin gì về sản phẩm trên bao bì, đặc biệt, môi trường sang chiết và đóng gói các gói hạt nêm “3 không” thường rất mất vệ sinh, trong điều kiện ẩm thấp không đảm bảo an toàn thực phẩm như các khu vực chợ, nhà riêng…
Mua bao nhiêu cũng đáp ứng
Đi khảo sát các mặt hàng gia vị như bột ngọt và hạt nêm tại nhiều chợ trên địa bàn Các tỉnh Đồng Nai, Long An, Tiền Giang, Đà Nẵng, … nhiều quầy sạp bán theo dạng xá (hàng rời, chưa đóng gói) với số lượng bao nhiêu cũng có, từ mua lẻ đến mua sỉ.
Đóng vai người mua hàng, chúng tôi đến quầy hàng chị H, tiểu thương ở một khu chợ tại Biên Hòa giải thích về việc bán hàng lẻ, hàng xá cho nhiều người, chị H cho biết:
“Có nhu cầu là bán thôi, người nghèo không có tiền mua hàng đắt tiền đâu”.
Tại một số sạp bán hạt nêm tại một khu chợ truyền thống ở Đà Nẵng, tiểu thương bày bán với đủ trọng lượng đủ loại, từ 200g, 500g đến 1kg tùy nhu cầu của khách.
 |
| Hạt nêm không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ được bán với giá rất rẻ. |
Các loại hạt nêm này hầu như không nhãn mác, người mua không biết sản phẩm của nhà sản xuất nào.
Với giá dao động 30.000 - 40.000 đồng/kg, rẻ hơn các loại hạt nêm có thương hiệu khá nhiều nên được nhiều người tiêu dùng, cả khách lẻ lẫn khách sỉ, mua nhiều.
Khi nghe chúng tôi tìm các loại gia vị cho quán ăn gia đình, một tiểu thương tại một khu chợ ở Tiền Giang khẳng định: “Hầu hết quán ăn đều mua hàng xá để chế biến, vừa tiện lợi vừa có giá rẻ nhưng chất lượng không thua sản phẩm chính hãng đâu, người ta mua suốt đấy mà”.
Trong khi đó, theo nhiều tiểu thương tại các khu chợ này, sản phẩm hạt nêm chủ yếu được bỏ mối, khách sỉ thỉnh thoảng mới có người đến mua.
“Em muốn mua bao nhiêu, mua từ loại 2kg đến 10kg cũng có, đợi chị xíu sẽ có người giao hàng tận nơi cho em” - chị T., tiểu thương chợ này, nói.
Đa phần các nguồn hàng chủ yếu được nhân viên tiếp thị các công ty đem đến giới thiệu, tiểu thương hầu như không biết hàng của nhà sản xuất nào, cũng một số ít tiểu thương tự “sản xuất”.
“Chị cũng chẳng biết sản phẩm này của nhà sản xuất nào, trước nhân viên tiếp thị đến chợ chào hàng, rồi mình lấy mối dần thành quen, hết hàng thì gọi họ đem tới, trả tiền chứ chẳng để ý phân phối chỗ nào hết” - chị T. thừa nhận.
Những nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng hạt nêm "3 không"
Theo điều 19, nghị định 43/2017 về ghi nhãn hàng hóa, các loại hạt nêm tiêu thụ trên thị trường đều phải có hồ sơ công bố tiêu chuẩn chất lượng, thành phần, nhãn sản phẩm và được cơ quan có thẩm quyền xác nhận công bố chất lượng.
Tuy nhiên, các loại hạt nêm “3 không” đang bày bán trên thị trường không được kiểm soát bởi cơ quan quản lý nào và không có công ty nào chịu trách nhiệm về sản phẩm.
Căn cứ theo các quy định của nhà nước thì loại hạt nêm “3 không” này vi phạm về quy định ghi nhãn cũng như nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm.
Điều đáng nói là môi trường ở chợ rất mất vệ sinh, ẩm thấp, không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, không phù hợp cho việc sang chiết hàng hóa, nhất là những sản phẩm dễ hút ẩm như hạt nêm, dẫn đến hiện tượng vón cục, từ đó ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và sức khỏe người sử dụng.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, cho biết:
“Mặc dù hiện nay chưa có nghiên cứu về tác hại cụ thể của việc sử dụng các loại hạt nêm không nhãn mác, không nguồn gốc xuất xứ, không chịu sự quản lý chặt chẽ của các cơ quan chức năng nên nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm là rất cao.
Do vậy, người tiêu dùng lưu ý nên chọn sản phẩm hạt nêm của các đơn vị sản xuất có thương hiệu uy tín và tuyệt đối tránh loại hạt nêm “3 không” để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình”.
