Trước khi Olympic London 2012 bắt đầu, cơ hội để Trung Quốc vượt qua Mỹ trên bảng tổng sắp huy chương, trong mắt nhiều người, là khá mong manh, nhưng những gì diễn ra trên sân đấu lại đang chứng minh điều ngược lại. Chỉ có điều, thay vì nhận được những lời khen ngợi và chúc mừng, thành công của Trung Quốc, giống như trong nhiều lĩnh vực khác, đang bị nghi ngờ và ghen tị.
Cuộc tranh cãi lớn nhất liên quan tới VĐV bơi lội 16 tuổi Ye Shiwen, người đã vô địch cả hai nội dung 200 mét và 400 mét hỗn hợp một cách đầy bất ngờ. Thật ra, không như thành tích xuất thần của Ye, đoàn thể thao Trung Quốc đã tiến bộ một cách vững chắc kể từ Olympic Atlanta 1996 tới nay. Ở Mỹ 16 năm về trước, Trung Quốc có 50 huy chương các loại, nhưng đến Thế vận hội Bắc Kinh 2008 trên sân nhà, họ đã có 100 huy chương và riêng số HCV, 51 chiếc, đã nhiều hơn tổng số huy chương 12 năm trước. Cũng năm đó, Mỹ có 110 huy chương, nhưng chỉ có 36 HCV.
Với phong độ hiện giờ ở London, Trung Quốc còn có hy vọng làm tốt hơn nữa khi họ có thể giành trọn cả 8 bộ HCV ở các nội dung nhảy cầu và sẽ còn thống trị một số nội dung khác như cầu lông, thể dục dụng cụ, bắn súng và đương nhiên, bóng bàn.
Không phải vô cớ mà Trung Quốc làm được như thế
Việc lựa chọn môn thể thao để đầu tư của họ là rất đáng học hỏi với những nước có nền thể thao còn chậm tiến. Trung Quốc cũng tuyển lựa các tài năng trẻ hết sức gắt gao và khi đã chọn được thì áp dụng một chế độ tập luyện gần như khổ sai để vươn lên đỉnh cao thế giới. Năm 2008, 38 trong số 51 HCV của họ đến từ 6 nội dung: nhảy cầu, thể dục dụng cụ, cầu lông, bắn súng, bóng bàn và cử tạ.
Nhảy cầu là môn Trung Quốc đặc biệt thành công với 7 trong 8 HCV năm 2008 và vét sạch mọi HCV ở giải vô địch thế giới 2011. Nếu họ giành cả 8 HCV ở London (hiện đã có 2) thì đó sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử một quốc gia làm được như thế. Yihua Li, một cựu VĐV Olympic Trung Quốc hiện đang là HLV cho Emilie Heymans của Canada, người từng giành 4 huy chương ở các kỳ Thế vận hội, nói chương trình huấn luyện ở Trung Quốc đảm bảo cho các VĐV những lợi thế nhất định khi bước vào thi đấu.
“Dân số ở Trung Quốc là khổng lồ và nhảy cầu là một môn phổ biến. Các VĐV của chúng tôi cũng có thể hình thích hợp cho môn này, không cao, nhưng nhanh nhẹn”, bà Li nói. “Họ cũng có cơ sở tập luyện tốt nhất thế giới và dành nhiều thời gian nhất cho tập luyện”. Li bắt đầu tập môn này từ năm 14 tuổi, nhưng đó là thời đã khá xưa. Bây giờ, các VĐV đỉnh cao của Trung Quốc phải nhập môn từ khi 3 hoặc 4 tuổi mới đảm bảo có chỗ đứng sau này ở Thế vận hội.
Ngôi sao nhảy cầu của Trung Quốc Qiu Bo, hiện mới 19 tuổi và có biệt danh “ngài hoàn hảo” do những cú tiếp nước gần như lý tưởng, đã bắt đầu tập những động tác nhào lộn cơ bản từ năm 1 tuổi và đến 4 tuổi đã được gửi vào một trường năng khiếu thể thao. Qiu Bo lớn lên ở một vùng nông thôn nghèo khó thuộc tỉnh Tứ Xuyên, nhưng giờ có thể kiếm được 500.000 USD nếu giành HCV.
Một HLV người Bắc Mỹ giấu tên từng làm việc với các VĐV Olympic Trung Quốc giải thích lý do tại sao nước này thành công nhanh chóng và vang dội như vậy trên đấu trường thể thao: tập luyện bắt buộc. Không như ở các nước phương tây nơi luyện tập hay không là quyền của VĐV (như trường hợp Michael Phelps), ở Trung Quốc không ai nêu ra câu hỏi liệu một cậu nhóc 4 tuổi có bị xâm hại khi phải tham gia những khóa huấn luyện với kỷ luật sắt để chuẩn bị cho Olympic trong 10-15 năm nữa.
Chương trình kế hoạch hóa thể thao của nhà nước từ gốc đến ngọn cũng cho phép việc chuyển những em có năng khiếu ở những môn gần nhau, chẳng hạn từ thể dục dụng cụ, với nhiều động tác nhào lộn mềm dẻo, sang nhảy cầu, hoặc từ bắn súng sang bắn cung, một cách dễ dàng ngay từ khi còn nhỏ để đạt được kết quả cao nhất.
