Hà Nội: Xây cầu vượt cạn nhẹ đã tiết kiệm cả ngàn tỷ đồng

07/05/2012 13:36
TS Hồ Tuấn Sỹ
Hà Nội vừa khánh thành 2 cầu vượt nhẹ Tây Sơn - Chùa Bộc và Láng Hạ - Thái Hà. Ngoài việc thi công nhanh, giá thành hạ, cầu vượt nhẹ còn có nhiều ưu điểm như: dễ tháo, lắp và có thể sử dụng lại các cấu kiện, hoặc điều chỉnh kết cấu trong trường hợp điều chỉnh quy hoạch.
Xây 2 cầu bằng 15 cầu 
Trước đó, cầu vượt Ngã tư Sở (NTS) đã được đầu tư với tổng số vốn lên đến hơn 1.000 tỷ đồng và cầu vượt Ngã tư Vọng với mức đầu tư cũng lên đến gần 500 tỷ. Nếu công nghệ cầu vượt nhẹ áp dụng sớm hơn, Hà Nội đã không tiêu tốn một khoản tiền lớn đến như vậy. 
Tại hai vị trí giao cắt này, nếu đầu tư cầu vượt nhẹ, sẽ tiết kiệm được ít nhất 60 - 70% tổng vốn đầu tư. Tức là có thể xây được ít nhất 15 cầu vượt nhẹ như 2 cầu vượt vừa hoàn thành. Một trong những lý do đẩy chi phí của 2 cầu vượt Ngã tư Vọng, Ngã tư Sở chính là tải trọng thiết kế. Hai cầu vượt này đã được thiết kế với tải trọng tối đa, nên chi phí đầu tư bị đội lên gấp nhiều lần. 

Cầu vượt Láng Hạ - Thái Hà.
Cầu vượt Láng Hạ - Thái Hà.

Nếu quy hoạch giao thông ở Hà Nội chỉ rõ sẽ phát triển theo các đường vành đai kết hợp các tuyến hướng tâm, như ở Paris hay London, thì các xe tải lớn sẽ không được đi vào trung tâm thành phố, để đảm bảo đa mục tiêu, trong đó mục tiêu về cảnh quan, môi trường được đặt lên ưu tiên hàng đầu. Và các cầu vượt nhẹ chắc chắn sẽ được thiết kế với tải trọng thiết kế nhỏ hơn rất nhiều so với tải trọng thiết kế đã áp dụng cho 2 cầu vượt này.
Thiếu tính thẩm mỹ
Công trình cầu, đặc biệt là các cầu vượt nội đô không chỉ phục vụ vận tải, mà còn là các công trình kiến trúc. Chẳng hạn, cầu Chengyang (Trung Quốc) được xây dựng từ năm 1916, cầu Chapel (Thụy sĩ) hay cầu cảng Sydney (Australia, 1932), cầu Cổng Vàng (Mỹ)... đều là các địa điểm du lịch hấp dẫn trên thế giới. 2 cầu vượt nhẹ vừa được xây dựng mới tại Hà Nội chỉ đáp ứng được mục tiêu là thi công nhanh (để gấp rút giải quyết bài toán ùn tắc) và giá thành hợp lý. 
Tất cả các cây cầu ở Hà Nội đã được xây, ngoại trừ cầu Long Biên, đều chưa mang lại được mục tiêu là các công trình kiến trúc. Nhìn vào các trụ cầu Ngã tư Vọng, Ngã tư Sở với kích thước đồ sộ, có thể thấy sự mất thẩm mỹ của 2 cây cầu này ngay giữa trung tâm Thủ đô. 
Quy hoạch - chuyện muôn thuở
2 cầu vượt Ngã tư Vọng, Ngã tư Sở nếu được quy hoạch cấm xe tải nặng đi qua, ngoài việc tổng mức đầu tư sẽ hạ xuống nhiều lần, các nhà thiết kế có thể áp dụng các công nghệ mới như bê tông ứng suất trước cho các trụ cầu, xà mũ trụ cầu... làm cho kích thước của các kết cấu này giảm đi rất nhiều. Hoặc áp dụng các vật liệu siêu nhẹ, các kết cấu có thể áp dụng dễ dàng trong trường hợp chủ đầu tư yêu cầu thỏa mãn mục tiêu về kiến trúc, cảnh quan. 
Bài toán quy hoạch giao thông sở dĩ bị chồng chéo do đang bị bó buộc bởi quy hoạch xây dựng. Những nhà làm quy hoạch xây dựng không phân tích, dự báo được nhu cầu giao thông tương lai, trên cơ sở phương án sử dụng đất, phát triển đô thị mà quy hoạch đưa ra. 
Hy vọng rằng, Bộ GTVT sẽ nghiên cứu, ban hành các khung pháp lý, yêu cầu bắt buộc đối với các công trình nội đô, mang tính đặc thù. Lãnh đạo TP.Hà Nội nên quan tâm hơn nữa đến công tác quy hoạch để có thêm những cây cầu mới không chỉ đáp ứng nhu cầu giao thông mà còn là các công trình kiến trúc đẹp, hài hòa và mang tính biểu trưng cao cho Hà Nội.
Khởi công thêm nhiều cầu vượt lắp ghép
Tại buổi giao ban về những vấn đề GTVT, ngày 3/5, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội Nguyễn Văn Khôi yêu cầu ngay trong tháng 5, Sở GTVT phải tổ chức khởi công xây dựng cầu vượt lắp ghép tại nút giao thông Lê Văn Lương - Đường Láng, hoàn thành trước trước 10.10. Đẩy nhanh tiến độ lập dự án, phấn đấu trong tháng 6 khởi công xây dựng một loạt cầu vượt kết cấu thép tại các nút giao Đại Cồ Việt - Trần Khát Chân, Chùa Bộc - Phạm Ngọc Thạch, Bạch Mai - Lê Thanh Nghị.
N.Hòa
TS Hồ Tuấn Sỹ