VAMA đề nghị ngừng thu phí ô tô, xe máy

Trong văn bản vừa được VAMA gửi tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, các Bộ ngành liên quan, VAMA quan ngại việc điều tiết sử dụng phương tiện cá nhân theo như đề xuất thu một số loại phí của Bộ Giao thông Vận tải, nếu được áp dụng ngay lập tức thì có thể gây ra các tác động không nhỏ đến sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô và ảnh hưởng đến đời sống của người lao động, trong khi để giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông thì quan trọng là cần phát triển cơ sở hạ tầng và từng bước phát triển mạng lưới giao thông công cộng đồng bộ.

Cụ thể, VAMA cho rằng, đề xuất của Bộ Giao thông Vận tải thu phí hạn chế phương tiện cá nhân với mức thu từ 20 đến 50 triệu đồng/xe ô tô/năm, tùy từng loại xe là mức phí rất cao so với thu nhập hiện tại và khả năng chi trả của đại bộ phận dân chúng Việt Nam, kể cả những người hiện tại đang sở hữu xe và những người đang và sắp có khả năng mua ôtô.

Các nhà sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam lập luận, sở hữu một chiếc xe phục vụ nhu cầu đi lại là một nhu cầu chính đáng. Hiện nay để sở hữu và lưu hành được một chiếc xe, người tiêu dùng đã và đang phải chịu rất  nhiều các khoản thuế (thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế giá trị gia tăng), phí, lệ phí (phí đăng ký- cấp biển số, phí phí xăng dầu…).

"Nếu cộng thêm mức thu phí lưu hành  như trên là quá cao và đặc biệt trong bối cảnh kinh tế khó khăn như hiện nay sẽ gây “sốc” cho người dân. Họ sẽ ngay lập tức không mua xe nữa, sức mua sẽ tiếp tục giảm sút đáng kể. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp, tiêu thụ trong ngành công nghiệp ô tô Việt Nam"- VAMA nhận định.

Theo hiệp hội này, trong ngắn hạn, các doanh nghiệp này sẽ bị thiệt hại nặng nề và phải đối mặt với tình trạng tồn kho cao hơn nữa (hiện đã rất cao sau khi tăng lệ phí trước bạ vào ngày 1/1/2012) vì  với đặc thù của ngành là phải lên kế hoạch sản xuất và đặt hàng trước một thời gian dài. Doanh số giảm sút cũng dẫn tới việc ảnh hưởng đến thu nhập, việc làm và đời sống của hàng trăm nghìn lao động, thất thu lớn cho ngân sách nhà nước đối với các khoản thuế. Theo số liệu của Bộ Công Thương, tổng vốn đầu tư toàn ngành hiện đạt khoảng 1,8 tỷ USD, tạo ra khoảng 50.000 việc làm trực tiếp và hàng trăm ngàn lao động gián tiếp, đóng góp vào ngân sách nhà nước khoảng 2 tỷ USD/năm.

Về dài hạn, sản lượng của ngành công nghiệp ôtô sẽ giảm sút và đứng ở mức rất thấp trong vòng 5 năm tới, dẫn tới không đủ quy mô, động lực và thời gian để phát triển ngành công nghiệp ôtô và công nghiệp phụ trợ ở Việt Nam nhằm tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu trước khi Việt Nam tham gia đầy đủ vào WTO và AFTA vào năm 2018. Sản xuất tại các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp xe sẽ bị đình đốn, gây thiệt hại lớn cho các doanh nghiệp, các nhà đầu tư, ngành công nghiệp ôtô nói riêng, công nghiệp Việt Nam nói chung và ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ nền kinh tế.

VAMA cho rằng hiện chưa có cơ sở thực tiễn để áp dụng phí vào nội thành giờ cao điểm đối với xe từ 7 chỗ trở xuống 30.000 đồng/lượt/xe vì chúng ta chưa có đầu tư hệ thống bán vé tự động tại các cửa ngõ vào thành phố. Nếu áp dụng ngay biện pháp này, nhiều khả năng sẽ xẩy ra ùn tắc tại tất cả các cửa ngõ vào trung tâm thành phố và không đạt được mục tiêu của biện pháp.

Theo dự báo của các thành viên VAMA, nếu áp dụng ngay các biện pháp về phí của Bộ Giao thông Vận tải đang đề xuất thì năm 2012 và năm năm tới, sản lượng xe sản xuất, lắp ráp trong nước chỉ dao động quanh mức 135 – 145 nghìn/xe/năm, tương đương với sản lượng của toàn ngành năm 2011. Như vậy, khó có thể đạt được mục tiêu phát triển đã đề ra trong Quy hoạch đã được Chính phủ phê duyệt là đến năm 2020, ngành công nghiệp ô tô trở thành một ngành công nghiệp quan trọng của đất nước. Đó còn chưa kể tác động tiêu cực đến phát triển công nghiệp phụ trợ, đặc biệt là thâm hụt cán cân thương mại cực lớn, tới khi sản xuất teo tóp, 100% ô tô tiêu thụ trên thị trường là hàng nhập khẩu.

Chính vì vậy, trước mắt VAMA kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ hoãn, ngừng việc thực hiện mức phí lưu hành được nêu trong đề xuất của Bộ Giao thông Vận tải trong giai đoạn hiện nay; đồng thời xem xét, có ý kiến để Bộ giao thông Vận tải và các Bộ ngành có liên quan tiến hành các nghiên cứu kỹ lưỡng và đưa ra các giải pháp đồng bộ, dài hơi, đặc biệt là tuyên truyền, giáo dục ý thức tham gia giao thông, để cải thiện tình hình giao thông của Việt Nam mà không làm ảnh hưởng đến tương lai phát triển của ngành công nghiệp ôtô, công nghiệp phụ trợ cũng như đến nhu cầu đi lại và cải thiện mức sống của người dân.

Theo Hữu Thọ/VnMedia