 |
| Máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler của Hải quân Mỹ. |
Nổi bật từ chiến dịch không kích Libya
Gần đây, báo giới tiết lộ, máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler sẽ triển khai ở Tây Thái Bình Dương. Trong các hoạt động quân sự trên không của quân Mỹ hơn 20 năm qua, đều không thể thiếu bóng dáng của máy bay tác chiến điện tử, chẳng hạn như chiến dịch chống Libya hồi năm 2011, sau khi được cử đi, máy bay Growler đã thể hiện được khả năng xuất sắc, khả năng gây nhiễu mạnh của nó đã gây “mù” cho toàn bộ radar của Libya, tên lửa mặt đất không còn khả năng đánh trả, thực sự trở thành “người mù”.
Thậm chí trong thời gian máy bay này thực hiện nhiệm vụ, điện thoại di động của phóng viên tại Thủ đô Tripoli của Libya cũng đã bị ảnh hưởng. Hiện nay Mỹ lại muốn triển khai máy bay tác chiến điện tử Growler ở châu Á-Thái Bình Dương.
Gần đây, báo chí quốc tế cho biết, Mỹ sẽ triển khai máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler kiểu mới ở căn cứ bay hải quân Atsugi của Nhật Bản, thay thế cho EA-6B Prowler đã hoạt động nhiều năm.
Máy bay tác chiến điện tử EA-6B Prowler của Hải quân Mỹ đã thể hiện xuất sắc trong Chiến dịch El Dorado Canyon không kích Libya năm 1986, đã can thiệp điện tử có hiệu quả, áp chế được hỏa lực phòng không mặt đất, đồng thời cũng đều đóng vai trò quan trọng trong chiến tranh vùng Vịnh và chiến tranh Iraq sau này, từng được gọi là lực lượng xương sống của máy bay tác chiến điện tử Mỹ.
Nhưng, do các yếu tố như tính cơ động dưới âm thanh của nó kém, khả năng không chiến kém, Hải quân Mỹ quyết định sử dụng EA-18G, loại máy bay tác chiến điện tử hoạt động thích hợp với chiến trường hơn, thay cho Prowler cũ.
 |
| Sát thủ toàn năng EA-18G Growler, Mỹ |
Khác với Prowler có tốc độ bay khá chậm, máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler được nghiên cứu chế tạo trên nền tảng của máy bay chiến đấu F-18, vì vậy đã đảm bảo cho nó duy trì được ưu thế nhất định về tốc độ-tính cơ động trên không.
Growler đã lắm hệ thống triệt tiêu gây nhiễu, giúp nó có thể vừa phóng tín hiệu gây nhiễu, vừa tiến hành liên lạc được với lực lượng, thứ mà Prowler không có. Nó được trang bị tên lửa dẫn đường radar AIM120, đã tăng khả năng phòng thủ tác chiến không đối không.
Là vũ khí then chốt của quân đội, trong chiến dịch quân sự không kích Libya của NATO năm 2011, EA-18G đã lần đầu tiên tham gia chiến đấu thực tế, Growler đã không chỉ dùng thiết bị gây nhiễu điện tử áp chế được tên lửa phòng không của Quân đội Libya, mà cũng đã tấn công lực lượng xe tăng của Libya.
Quân Mỹ cho rằng, tại các khu vực chiến lược có mối đe dọa tên lửa phòng không nghiêm trọng trên không, Growler chắc chắn đã trở thành người tiên phong mở đường không thể thiếu ở trên không.
Hiện nay, do máy bay chiến đấu liên hợp thế hệ mới F-35 của quân Mỹ còn chưa được triển khai vào vị trí, máy bay chiến đấu F-22 còn tồn tại các vấn đề như thiếu khí ô-xy trên cao, không thể hoàn toàn đưa vào chiến đấu thử, lúc này, quyết định triển khai máy bay tác chiến điện tử EA-18G ở tiền duyên châu Á-Thái Bình Dương chắc chắn là kế hoãn binh của quân Mỹ.
 |
Các căn cứ của quân Mỹ gồm Guam, Atsugi cùng với tàu sân bay tới lui tuần tra ở Tây Thái Bình Dương, đều có thể được dùng làm nơi triển khai máy bay tác chiến điện tử EA-18G, do đó, các thiết bị điện tử, radar duyên hải của khu vực Tây Thái Bình Dương đều sẽ đối mặt với mối đe dọa tiềm tàng của Growler.
Growler – sát thủ toàn năng
Chuyên gia quân sự Trung Quốc Đỗ Văn Long cho rằng, đặc điểm lớn nhất của máy bay tác chiến điện tử EA-18G là một “sát thủ toàn năng”, có cả khả năng “cứng” và “mềm”. Nó kết hợp được 2 chức năng, bởi vì nền tảng của nó là máy bay FA-18E/F, đó là loại máy bay trang bị cho tàu chiến hiện có của Mỹ, cho nên khả năng vận tải lớn.
Đến nay, sau khi được cải tiến thành máy bay tác chiến điện tử, khả năng treo vũ khí bên ngoài, tải trọng vũ khí của nó không hề thay đổi, nên nó vẫn là một loại máy bay chiến đấu.
Theo Đỗ Văn Long, nhìn vào khả năng mềm của EA-18G, nó có hai đột phá so với Prowler. EA-18G có 2 khoang treo lần lượt tên là khoang treo 99 và 218. Khoang treo 99 có hình thù kỳ lạ, mô hình gây nhiễu của nó đã chuyển từ gây nhiễu kiểu rải bom trước đây sang gây nhiễu chính xác.
 |
| "Sát thủ toàn năng" - máy bay tác chiến điện tử EA-18G Growler. |
Trước đây, khi Mỹ đánh Iran, nếu không đánh được thì đem bom rải để san bằng, hình thức gây nhiễu này chính là gây nhiễu kiểu rải thảm. Nhưng EA-18G lại có thể tìm được chính xác một đoạn băng tần, tiến hành gây nhiễu kiểu “định điểm” chính xác, tức là muốn gây nhiễu ai thì người đó sẽ bị gây nhiễu.
Khoang 218 có thể gây nhiễu thông tin của đối phương ở tàu chiến, có thể chặn và nghe rõ được thông tin, nhưng lại không hề gây nhiễu gì cho thông tin của bên mình (quân Mỹ), cho nên đây là một hình thức gây nhiễu rất thông minh, khả năng này có sự khác biệt về chất so với Prowler.
Chuyên gia quân sự Doãn Trác cho rằng, EA-18G đã được phát triển trong nhiều năm, hiện nay nó đã được xuất hiện công khai, trên thực tế nó đã được triển khai vài năm. EA-18G là một thủ đoạn/quyết sách then chốt trong tác chiến của quân Mỹ. Trước hết, trước khi chiến đấu nó có thể trinh sát, thu thập các loại thông tin, ghi nhớ các loại radar của đối phương, nó có khả năng máy tính rất mạnh, toàn bộ đều có thể lưu trữ.
Sau đó, EA-18G ngắm vào radar thì sẽ chính xác sẽ là radar đó, tức là tất cả những yếu tố thuộc về radar sẽ bị nó thu lại như vị trí triển khai, tần suất… Việc gây nhiễu chính xác của nó chính là một thủ đoạn trinh sát, thủ đoạn sát thương mềm – tức là gây nhiễu chủ động.
 |
Bên trong việc gây nhiễu chủ động có gây nhiễu mang tính áp chế, có gây nhiễu làm tắc nghẽn chính xác, đồng thời còn có gây nhiễu kiểu đánh lừa, nó có thể tạo ra rất nhiều mục tiêu giả, đánh lừa đối phương là lực lượng tấn công đã tới, trên thực tế là không hề có. Sự điều chỉnh máy tính của nó có thể tạo ra các loại hình thức biên đội để tạo ra mục tiêu giả cho đối phương, đây chính là một loại gây nhiễu điện tử.
Ngoài ra còn biện pháp sát thương cứng, tức là nó mang theo tên lửa chống bức xạ, tên lửa này có thể tiến hành tấn công chính xác đối với các cơ sở thông tin radar của đối phương.
Sát thương cứng của nó cũng gồm cả việc không sử dụng thủ đoạn điện tử, như mang theo một số vũ khí gồm AM120 hoặc bom dẫn đường chính xác. Những vũ khí nào mà FA-18E/F có thể mang theo thì EA-18G cũng có thể mang theo, nhưng công suất của EA-18G lớn hơn FA-18E/F, do máy phát điện của nó đã được thay đổi, công suất lớn hơn EA-6B, nên nó mới có thể áp chế đối phương.
Mối đe dọa của Growler chính là tên lửa chống bức xạ
Chuyên gia Doãn Trác cho rằng, mối đe dọa của EA-18G chính là tên lửa chống bức xạ. Lấy Nga làm ví dụ, Nga có máy bay cảnh báo sớm điện tử, tên lửa phòng không có tầm bắn 400 km của họ chuyên để tấn công nguồn bức xạ, đây chính là gây nhiễu điện tử, tên lửa ở phía sau sẽ tìm đến theo nguồn bức xạ của đối phương. Khả năng gây nhiễu của nó rất mạnh, khi tốc độ truyền sóng của máy bay đối phương càng mạnh thì nó càng dễ tìm đến tấn công.
 |
Ngoài ra, một số máy bay chiến đấu cũng mang tên lửa chống bức xạ có tầm phóng 300-400 km, tạo ra mối đe dọa rất lớn cho các máy bay gây nhiễu điện tử, máy bay cảnh báo sớm của đối phương. Bởi vì, các máy bay này gây nhiễu sẽ hỗ trợ cho tốp máy bay của mình, nhưng lại phát xa bức xạ, chính điều này lại bị phát hiện và bị tên lửa chống bức xạ tấn công.
Chuyên gia Đỗ Văn Long cho rằng, EA-18G được triển khai ở Tây Thái Bình Dương là lấp lỗ hổng hiện nay của F-22 và là kế hoãn binh khi F-35 chưa thể đưa vào hoạt động. Triển khai loại máy bay vừa có khả năng tác chiến vừa có khả năng điện tử siêu mạnh này cũng phản ánh phần nào sự coi trọng châu Á của Mỹ, hỗ trợ cho việc chuyển hướng chiến lược sang phương Đông.
Ngoài ra, rất có thể Mỹ triển khai EA-18G cũng nhằm để đối phó với việc CHDCND Triều Tiên gây nhiễu sóng GPS vừa qua như Hàn Quốc đã cáo buộc. Bởi vì, tất cả các vũ khí trang bị công nghệ cao của Mỹ, Hàn Quốc tại khu vực này đều gắn liền với hệ thống GPS, nếu không loại bỏ được những nguồn bức xạ thì toàn bộ những vũ khí này sẽ không thể hoạt động hiệu quả khi xảy ra xung đột hay các hoạt động đối đầu khác trong tương lai.
Mỹ triển khai máy bay tác chiến điện tử Growler ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương là để bảo đảm được quyền kiểm soát trên biển và trên không cho hạm đội tàu sân bay và hệ thống căn cứ chuỗi đảo của họ tại khu vực này, đồng thời cũng là một phần trong chiến lược quay trở lại châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ.
 |
| Mô hình |
