Vô cảm mới nói BOT không ảnh hưởng đến người nghèo

09/09/2017 06:09
Vũ Phương
(GDVN) - Vé xe khách đi qua đường BOT đắt hơn giá vé qua đường bình thường. Vậy mà nói BOT không ảnh hưởng gì đến người nghèo là vô cảm, tư duy có vấn đề.

Kết luận của Thanh tra Chính phủ vừa công bố chỉ ra hàng loạt sai phạm tại các dự án hợp đồng xây dựng – kinh doanh – chuyển giao (BOT) đã phần nào hé lộ những góc khuất tù mù BOT mà nhiều chuyên gia đã chỉ ra.

Đa phần các dự án chủ đầu tư chỉ trải thêm nhựa, cạp thêm đường đã thu mức phí tương đương dự án đầu tư mới hay 100% dự án BOT là chỉ định chứ không tổ chức đấu thầu…

Đáng chú ý, trong một buổi tọa đàm có nội dung phòng ngừa tham nhũng trong các dự án BOT mới được tổ chức, có ý kiến cho rằng người lao động, người nghèo dùng xe máy đã được miễn phí khi đi qua trạm BOT nên không ảnh hưởng gì.

Trạm thu phí BOT quốc lộ 5 cũ đã xuất hiện nhiều phương tiện dùng tiền lẻ để trả phí (ảnh: TT/Reatimes).
Trạm thu phí BOT quốc lộ 5 cũ đã xuất hiện nhiều phương tiện dùng tiền lẻ để trả phí (ảnh: TT/Reatimes). 

Xung quanh ý kiến này, trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, Luật sư Hoàng Nguyên Hồng - nguyên Chuyên viên cao cấp Ủy ban Kiểm tra Trung ương lắc đầu ngao ngán: “Nói BOT không ảnh hưởng đến người nghèo là vô cảm.

Ý kiến này cũng giống như ý kiến cho rằng tăng thuế Giá trị gia tăng (VAT) không ảnh hưởng đến người nghèo.

Lối tư duy đó có thể nói rất méo mó, vô cảm. Cách giải thích, biện minh đó chỉ là lừa dối người dân và rất vô trách nhiệm”.

Không cần phân tích sâu xa về mặt kinh tế, có thể chi ra BOT gián tiếp làm tăng giá cả hàng hóa, dịch vụ. Người nghèo sẽ phải mua hàng hóa và sử dụng dịch vụ cao hơn mức mà lẽ ra họ chỉ phải mua với mức giá thấp hơn.

Hơn bao giờ hết, các dự san BOT đang nhận được dư luận đặc biệt từ dư luận, nhất là sau khi Thanh tra Chính phủ công bố kết luận, chỉ ra sai phạm ở hàng loạt dự án.

Kiểm tra một số nội dung về dự toán và thanh toán đối với 7 dự án xác định các nhà đầu tư phê duyệt sai tăng về đơn giá định mức, chế độ tiền lương, phụ cấp, hoặc thiếu hồ sơ và căn cứ phê duyệt một số yếu tố phát sinh thực tế không hợp lý… với tổng giá trị 316,2 tỷ đồng, trong đó, dự án nâng cấp tuyến đường Pháp Vân – Cầu Giẽ là 55,6 tỷ đồng.

Luật sư Hoàng Nguyên Hồng cho rằng, BOT đang ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người nghèo (ảnh: Bạch Đằng).
Luật sư Hoàng Nguyên Hồng cho rằng, BOT đang ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của người nghèo (ảnh: Bạch Đằng). 

Luật sư Hoàng Nguyên Hồng chỉ ra: “Doanh nghiệp dùng xe tải vận chuyển hàng hóa mang sản phẩm bán cho người dân đi qua đường BOT và phải trả phí.

Phí BOT này doanh nghiệp trả hay người dân sẽ phải trả? Câu trả lời quá rõ, không doanh nghiệp nào lại chịu khoản phí này mà bằng mọi cách họ sẽ nâng giá hàng hóa để bù lại.

Người dân ở đây đa phần là người đi xe máy, người nghèo sẽ phải mua hàng hóa đó cao hơn giá trị thực phải trả.

Xe khách liên tỉnh chạy trên đường BOT, người dân không thể đi xe máy cả trăm kilomet được mà chọn dịch vụ vận tải bằng xe khách. Doanh nghiệp vận tải sẽ tính phí BOT vào giá vé, người nghèo sẽ phải trả tiền vé cao là sự thật.  

Hai ví dụ đơn giản trên cũng cho thấy việc BOT không minh bạch, làm bậy làm bạ như một số dự án ở nước ta đang ảnh hưởng đáng kể đến đời sống của người dân, đặc biệt đối với người nghèo”.

Vấn đề mà dư luận đặt ra đó là nước ngoài họ cũng áp dụng hình thức BOT để xây làm đường cho người dân đi lại nhưng diễn ra rất êm đềm phải chăng họ minh bạch, còn ở nước ta thì ngược lại.

Vô cảm mới nói BOT không ảnh hưởng đến người nghèo  ảnh 3

"Đầu tư 30% mà thu phí như đường mới là cách làm trắng trợn"

Luật sư Hoàng Nguyên Hồng khẳng định: “Việc xây dựng cơ sở hạ tầng thông qua hình thức BOT là đúng đắn và cần thiết để phục vụ nhu cầu đi lại cho người dân.

Ở nước ngoài họ áp dụng BOT rất thành công đã mang lại ý nghĩa lớn đối với đời sống kinh tế xã hội.

Còn ở nước ta ý nghĩa tốt đẹp đó đã và đang bị biến tướng, méo mó bởi hình thành nhóm lợi ích trong lĩnh vực BOT.

BOT méo mó cụ thể qua việc đấu thầu, thẩm định, phê duyệt, thu phí và có thể nói là rất tù mù và tiềm ẩn tham nhũng rất cao.

Đồng ý thu phí BOT, nhưng không có nghĩa ông muốn thu bao nhiêu thì thu, thời gian bao nhiêu năm cũng được. Cần thiết phải chấm dứt ngay việc xem BOT như miếng bánh béo bở để kinh doanh như thời gian vừa qua gây bức xúc cho người dân”.

Vũ Phương