Vụ án "Bầu Kiên": Ngân hàng Vietbank có liên quan gì?

11/09/2013 07:39
Phong Vũ
(GDVN) - Ngân hàng Vietbank là  1 trong số những ngân hàng được nhắc đến nhiều nhất trong bản kết luận điều tra của Cơ quan CSĐT Bộ Công an về vụ án Nguyễn Đức Kiên và đồng bọn.
Như đã đưa tin, sau khi vào cuộc điều tra, Cơ quan CSĐT xác định, với chức năng là Chủ tịch Hội đồng đầu thư Ngân hàng ACB, Nguyễn Đức Kiên biết rõ các quy định của Ngân hàng Nhà nước quy đình về trần lãi suất và các quy định về kinh doanh chứng khoán, nhưng vì muốn bảo vệ lợi ích của nhóm cổ đông Ngân hàng ACB, Nguyễn Đức Kiên đã đề xuất, chỉ đạo Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ra chủ trương ủy thác cho nhân viên và công ty gửi tiền VNĐ và USD vào các tổ chức tín dụng; ra chủ trương cấp tín dụng cho Công ty TNHH Chứng khoán ACB mua cổ phiếu ngân hàng ACB sai quy định.

Hành vi của Nguyễn Đức Kiên đã có đủ yếu tố cấu thành tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, được quy định tại Điều 165 Bộ Luật Hình sự với vai trò chủ mưu.

Trong bản kết luận điều tra liên quan đến tội danh nói trên của “Bầu Kiên”, Cơ quan CSĐT phát hiện, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín (Vietbank) đã nhận tiền lòng vòng trong quá trình Kiên chỉ đạo Công ty TNHH Chứng khoán ACB đầu tư cổ phiếu ngân hàng ACB sai quy định, gây thiệt hại cho Ngân hàng ACB tổng số tiền là 688.474.784.540 đồng.

Ngân hàng Vietbank và Kienlongbank chịu tai tiếng sau vụ "Bầu Kiên".
Ngân hàng Vietbank và Kienlongbank chịu tai tiếng sau vụ "Bầu Kiên".

Cụ thể, do thời điểm cuối năm 2009, giá cổ phiếu của Ngân hàng ACB bị giảm sút, trước sức ép của các cổ đông, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Thường trực HĐQT Ngân hàng ACB ký thông báo số 4478/CV-TH.09 ngày 5/11/2009 ra chủ trương dùng tiền huy động của dân cấp tín dụng cho Công ty TNHH Chứng khóan (Công ty ACBS) để mua cổ phiếu Ngân hàng ACB nhằm mục đích đẩy giá cổ phiểu Ngân hàng này lên.

Do biết pháp luật không cho phép Công ty ABCS mua cổ phiếu Ngân hàng ABC vì đây là công ty do Ngân hàng ACB sở hữu 100% vốn điều lệ. Bởi vậy, để thực hiện chủ trương nói trên và để tránh sự phát hiện của cơ quan pháp luật, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo Công ty ABCS ký hợp đồng đầu tư với Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu (Công ty ACI) và Công ty TNHH Đầu tư tài chính Á Châu Hà Nội (Công ty ACI-HN). Mục đích của Kiên là tiếp tục thông qua 2 công ty này mua cổ phiếu Ngân hàng ACB.

Tiếp đó, do pháp luật quy định Ngân hàng ACB không được cấp tín dụng cho Công ty ACBS, Kiên đã chỉ đạo Công ty này phát hành trái phiếu với trị giá 1.500 tỷ đồng bán cho Ngân hàng Vietbank (500 tỷ đồng), lãi suất trái phiếu Công ty ACBS trả cho Ngân hàng Vietbank và Kienlongbank là từ 11,05% đến 14%/năm, đảm bảo bằng tín chấp.

Để các Ngân hàng Vietbank có tiền mua trái phiếu của Công ty ACBS, Ngân hàng ACB đã chuyển cho các ngân hàng này tổng số tiền là 1.500 tỷ đồng dưới hình thức là các ngân hàng này vay tiền của Ngân hàng ACB thông qua thị trường liên ngân hàng, với lãi suất từ 9,8% đến 11,7%/năm.

Từ tháng 11/2009 đến ngày 4/10/2012, Công ty ACBS đã dùng số tiền1.557.165.962.590 đồng từ nguồn vốn phát hành trái phiếu bán cho Ngân hàng Vietbank và Kienlongbank cùng với vốn tự có chuyển cho các Công ty ACI, ACI-HN để 2 công ty này đứng tên mua hộ Công ty ACBS 52.508.538 cổ phiếu Ngân hàng ACB dưới dình thức hợp đồng hợp tác đầu tư.

Trong quá trình thực hiện việc đầu tư cổ phiếu nói trên, Công ty Kiểm tóan PWC (Pricewaterhouse Coopers)  phát hiện việc mua cổ phiếu Ngân hàng ACB thông qua Công ty ACI và ACI-HN của Công ty ABCS là trái pháp luật nên đã yêu cầu  Công ty ACI và ACI-HN trả lại số tiền mà Công ty ACBS đã chuyển cho 2 công ty này để loại bỏ số cổ phiếu Ngân hàng ACB ra khỏi danh mục đầu từ của Công ty ACBS.

Để các Công ty ACI và ACI-HN có tiền trả lại cho Công ty ACBS, Nguyễn Đức Kiên đã chỉ đạo 2 công ty này phát hành trái phiếu bán cho Ngân hàng Vietbank với tổng gí trị là 1.693 tỷ đồng. Để Ngân hàng Vietbank có tiền mua trái phiếu của các Công ty ACI và ACI-HN, Kiên lại chỉ đạo Ngân hàng ACB chuỷen cho Ngân hàng  Vietbank vay thông qua thị trường liên ngân hàng với lãi suất 9,8% đến 11,7%/năm.

Vietbank đã nhận tiền gửi lòng vòng từ Ngân hàng ACB để mua lại cổ phiếu của chính ngân hàng này.
Vietbank đã nhận tiền gửi lòng vòng từ Ngân hàng ACB để mua lại cổ phiếu của chính ngân hàng này.

Cơ Quan CSĐT tiến hành xác minh tại Ngân hàng ACB, kết quả cho thấy: số tiền 1.557.165.962.590 đồng mà Công ty ACBS đã chuyển cho các Công ty ACI, ACI-HN để 2 công ty này đứng tên mua hộ Công ty ACBS 52.508.538 cổ phiếu Ngân hàng ACB với giá bình quân 29.566 đồng/cổ phiếu là tiền Công ty ACBS thu được từ việc phát hành trái phiếu bán cho Ngân hàng Vietbank và vốn tự có của công ty này.

Số tiền các Ngân hàng Vietbank mua trái phiếu của Công ty ACBS là tiền do Ngân hàng ACB và Công ty CP SXTM DV Bình Chánh (thuộc sở hữu của Ngân hàng ACB) cho các ngân hàng này vay thông qua liên ngân hàng với lãi suất 11,7%.

Toàn bộ số tiền 1.544.734.192.625 đồng mà Ngân hàng Vietbank mua trái phiếu của các Công ty ACI và ACI-HN trong các năm 2009, 2010 là tiền do Ngân hàng ACB và Công ty TNHH MTV quản lý quỹ ACB, Công ty CP SXTM DV Bình Chánh cho Vietbank vay thông qua liên ngân hàng với lãi suất 13,5%/năm.

Ngân hàng ACB giao cho Công ty ACBS chịu trách nhiệm thanh toán toàn bộ tiền gốc, lãi trái phiếu và cam kết mua lại trái phiếu do Công ty ACI và ACI-HN phát hành tại Vietbank khi đến hạn vào tháng 7/2013.

Ngân hàng Vietbank chịu tai tiếng sau vụ "Bầu Kiên".
Ngân hàng Vietbank chịu tai tiếng sau vụ "Bầu Kiên".

Cho tới khi “Bầu Kiên” bị bắt tạm giam, Công ty ACBS đã quyết toán các khoản trái phiếu với Ngân hàng Vietbank. Tổng số tiền lãi suất trái phiếu mà Công ty ACBS trả cho các ngân hàng này là 539.696.279.167 đồng; tổng số tiền lãi liên ngân hàng mà Ngân hàng ACB nhận từ các Ngân hàng Vietbank là 18.440.673.613 đồng; tổng số tiền chênh lệch là 60.498.951.805 đồng.

Số trái phiếu mà Công ty ACI và ACI-HN phát hành bán cho ngân hàng Vietbank đến nay (thời điểm “Bầu Kiên” bị bắt tạm giam) còn 1.193 tỷ đồng chưa quyết toán. Ngân hàng ACB cũng chưa thu hồi số tiền 1.193 tỷ đồng đã cho Vietbank vay để mua trái phiếu 2 công ty nói trên, trong khi chỉ còn 19.568.538 cổ phiếu Ngân hàng ACB.

Tổng số tiền lãi trái phiếu mà Công ty ACI và ACI-HN đã trả cho Vietbank tính đến ngày 30/4/2013 là 425.413.788.354 đồng, tổng số tiền lãi liên ngân hàng mà Ngân hàng ACB nhận từ Ngân hàng Vietbank là 412.625.561.111 đồng, chênh lệch 12.788.227.243 đồng.

Như vậy, tổng số tiền lãi chênh lệch giữ lãi suất trái phiếu và mà Công ty ACI và ACI-HN phải trả cho cho Ngân hàng Vietbank với lãi suất liên ngân hàng mà các ngân hàng này phải trả cho Ngân hàng ACB là 74.038.179.048 đồng. Con số nàynày phù hợp với kết quả xác minh tại các Ngân hàng Vietbank, và các Công ty ACBS, ACI, ACI-H-N.

Trong bản kết luận điều tra, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã ghi rõ về hành vi nhận tiền gửi lòng vòng của Ngân hàng Vietbank từ Ngân hàng ACB để mua trái phiếu do Công ty ACBS, ACI, ACI-HN phát hành rồi mua lại chính cổ phiếu ACB nói trên.

Tuy nhiên, Cơ quan CSĐT Ngân hàng Vietbank không biết mục đích của Ngân hàng ACB là để cấp tín dụng cho Công ty ACBS đầu tư cổ phiếu Ngân hàng ACB. Số tiền mà Vietbank, Kienlongbank vay từ Ngân hàng ACB nằm trong hạn mức gửi liên ngân hàng đã được Ngân hàng Nhà nước cho phép với lãi suất theo quy định.

Số tiền lãi trái phiếu Ngân hàng Vietbank thu được từ việc mua trái phiếu của các công ty ACBS, ACI, ACI-HN được các ngân hàng này hạch toán đầy đủ vào sổ sách kế toán. Vì vậy, Cơ quan CSĐT cho rằng chưa có đủ cơ sở để xem xét trách nhiệm hình sự đối với các cá nhân liên quan tại Ngân hàng Vietbank  liên quan đến hành vi này.

Mặc dù vậy, việc nhận tiền gửi lòng vòng nói trên đã ảnh hưởng ít nhiều đến danh tiếng, hoạt động kinh doanh của Vietbank, Kienlongbank khi những hành vi phạm tội của Nguyễn Đức Kiên và đồng bọn bị phát hiện.

Trong quá trình hoạt động kinh doanh trái phép, các công ty, ngân hàng dưới tay Bầu Kiên còn có một số giao dịch khác liên quan đến Ngân hàng Vietbank. Báo giáo Dục Việt Nam sẽ tiếp tục cung cấp tới quý độc giả ở những bài viết sau.

Phong Vũ