Thời báo Hoàn Cầu Trung Quốc sợ hãi tàu do thám Impeccable của Mỹ

Tàu thăm dò đại dương USNS Impeccable, Hải quân Mỹ

Tờ "Thời báo Hoàn Cầu" ngày 5 tháng 7 đăng bài viết cho rằng, vào ngày 3 tháng 7 trên mạng internet Trung Quốc xuất hiện một thông tin gây chú ý: 9 giờ sáng ngày 21 tháng 6, tàu Hải giám 5001 Trung Quốc đang tuần tra ở biển Hoa Đông, đã chạm mặt với tàu đo âm thanh (tàu thăm dò đại dương) USNS Impeccable của quân Mỹ tại "vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc" (theo tuyên truyền của Thời báo Hoàn Cầu), đồng thời phát đi lời cảnh báo với con tàu này.

Bài viết đã đặt ra những câu hỏi ngờ vực về mục đích xuất hiện trở lại của con tàu này, nhất là khi nó hoạt động ở "vùng đặc quyền kinh tế" của Trung Quốc gần với mỏ dầu khí Xuân Hiểu, đồng thời đặt câu hỏi "lẽ nào Trung Quốc không có cách gì đối với tàu USNS Impeccable 'đi qua vô hại'"?

Các tàu thăm dò đại dương như USNS Impeccable xem ra không đủ oai phong, bề ngoài không có vũ khí trang bị, bôi sơn không giống như tàu chiến, trong thủy thủ đoàn còn có rất nhiều nhân viên văn phòng không mặc quân phục, nhưng loại tàu này đã phát huy vai trò rất quan trọng trong lĩnh vực tác chiến săn ngầm cũng rất quan trọng của quân Mỹ, vai trò của nó hoàn toàn không thua kém một chiếc tàu khu trục săn ngầm cỡ lớn. Báo chí TQ gọi con tàu này là "sói đội lốt cừu".

Trang mạng chính thức của Hải quân Mỹ cho biết, tàu thăm dò đại dương là tàu hỗ trợ của hải quân, thuộc Bộ Tư lệnh vận tải quân sự trên biển, chủ yếu dùng để thu thập các thông tin tình báo về địa hình đáy biển, thủy văn, âm thanh nước, hải lưu nước sâu, dùng để phân tích nghiên cứu phạm vi hoạt động tiềm năng, đường ra vào cho lực lượng dưới nước như tàu ngầm ở các vùng biển có liên quan.

Tàu thăm dò đại dương USNS Impeccable, Hải quân Mỹ

Còn theo mạng An ninh toàn cầu, Hải quân Mỹ thu thập tin tức tình báo trên toàn cầu, lập hẳn một "Dự án nhiệm vụ đặc biệt", tàu phụ trách dự án này tổng cộng có 25 chiếc, trong đó có 5 tàu thăm dò đại dương, gồm 4 tàu lớp Victorious và 1 tàu lớp USNS Empeccable. Tàu USNS Empeccabe (T-AGOS 23) là tàu đầu tiên và cũng là tàu duy nhất của lớp Empeccable, chính thức đi vào hoạt động từ ngày 22 tháng 3 năm 2001.

Do đã áp dụng kết cấu kiểu song thể (hai thân) nên tàu này vận hành rất ổn định, được gọi là tàu yên tĩnh nhất (ngoài tàu ngầm) của Hải quân Mỹ, cho dù hoạt động trong điều kiện tốc độ gió cấp 9, độ nghiêng của tàu này sẽ không vượt 8 độ (trong khi đó tàu khu trục lớp 6.000 tấn có độ nghiêng tới 30 độ), đã tạo điều kiện tốt cho nghe lén âm thanh dưới nước.

Thiết bị dò tìm chính của tàu USNS Empeccable gồm có hai hệ thống định vị thủy âm gắn trên cáp kéo rê phía sau tàu (towed array sonar) chủ động và bị động. Nhiệm vụ của chúng là thu thập, xử lý các loại số liệu âm thanh đáy biển, đồng thời thông qua hệ thống thông tin vệ tinh WSC-6, chuyển thông tin tác chiến săn ngầm tới trung tâm chỉ huy trên bờ, dùng để đánh giá và phân tích.

Tình báo trên biển

Năm 2006, tàu thăm dò đại dương USNS Empeccable được triển khai ở một bãi thả neo của Yokohama, nó thường xuyên tiến vào vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc để hoạt động. Đầu tháng 3 năm 2009, tàu USNS Empeccable đã tiến hành hoạt động thăm dò biển Đông, nơi chỉ cách đảo Hải Nam, Trung Quốc 120 km và Trung Quốc đã gọi hành động này là bất hợp pháp vì chưa được nước này cho phép, khi đó con tàu này đã bị tàu chấp pháp của Trung Quốc cảnh báo.

Tàu thăm dò đại dương lớp Victorious Mỹ

Các tàu thăm dò âm thanh khác cũng từng được cho là xuất hiện ở vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc. Năm 2002, một tàu thăm dò đại dương của Hải quân Mỹ đã tiến hành do thám tàu ngầm Trung Quốc ở biển Hoàng Hải, khi đó thiết bị định vị thủy âm của nó đã bị tàu cá Trung Quốc đâm hỏng.

Theo tờ "Asahi Shimbun" Nhật Bản, Hải quân Mỹ từng đem toàn bộ 5 tàu thăm dò âm thanh đến tập kết ở Nhật Bản, trong khi đó Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản cũng sở hữu tàu thăm dò âm thanh lớp Hibiki tương tự.

Theo số liệu của Cục cảng vụ Yokohama, Nhật Bản, từ sau khi Mỹ-Nhật ký kết Hiệp ước bảo đảm an ninh mới, chĩa "mũi giáo phòng vệ" vào Trung Quốc, số lần những tàu này cập cảng tăng lên rõ rệt, năm 2004 là 23 lần, năm 2005 là 32 lần, sau đó hầu như mỗi năm đều duy trì ở mức độ trên.

Một chuyên gia quân sự Trung Quốc cho biết, những tàu thăm dò âm thanh này ít nhất "gây 2 ảnh hưởng lớn" tới Trung Quốc. Theo tuyên truyền của "chuyên gia" này, thứ nhất, sử dụng thiết bị định vị thủy âm (sonar) bị động trực tiếp đe dọa tới tàu ngầm của Trung Quốc hoạt động ở vùng biển xung quanh.

Thiết bị định vị thủy âm của những tàu thăm dò âm thanh này có thể dò tìm được hoạt động của tàu ngầm trong phạm vi vài trăm km, phân tích quy luật và tuyến đường hoạt động của chúng, thu thập đặc điểm tín hiệu âm thanh của chúng, xây dựng kho dữ liệu cho săn ngầm trong tương lai. Trong thời chiến một khi dò tìm được tín hiệu âm thanh của loại tàu ngầm nào đó, thì có thể nhận biết rõ đó là loại tàu ngầm thậm chí chiếc tàu ngầm nào.

Tàu thăm dò đại dương USNS Impeccable, Hải quân Mỹ bị tàu thuyền Trung Quốc gây sức ép trên biển Đông năm 2009

Thứ hai, đặt nền tảng cho tàu ngầm Mỹ xâm nhập và hoạt động ở khu vực duyên hải của Trung Quốc. Để bảo đảm tính bí mật, tàu ngầm khi lặn xuống thường sẽ không mở thiết bị định vị thủy âm chủ động; để tránh đụng phải các "gò núi" dưới đáy biển thì phải dựa vào hải đồ để di chuyển, trong khi đó hải đồ phải được tàu thăm dò âm thanh vẽ, điều này có nghĩa là tàu ngầm của quân Mỹ hiểu rõ môi trường chiến tranh tiềm tàng.

Chuyên gia này cho rằng, do các vùng biển trong chuỗi đảo thứ nhất đều tương đối nông, tàu ngầm Mỹ muốn hoạt động ở những vùng biển này thì càng cần phải có được hải đồ do các tàu thăm dò đại dương vẽ.

Chuyên gia quân sự Trung Quốc Vương Á Nam ngày 4 tháng 7 trả lời tờ "Thời báo Hoàn Cầu" cho rằng, rất nhiều tàu thăm dò đại dương Mỹ không chỉ sử dụng thiết bị định vị thủy âm có tính năng cao, mà còn trang bị thiết bị thu thập tín hiệu điện tử, nếu xâm nhập vùng đặc quyền kinh tế của một nước nào đó thì hoàn toàn có thể thu thập được những đặc điểm tín hiệu điện tử của máy bay, tàu thuyền đang hoạt động ở vùng biển gần. Với ý nghĩa này, những tàu như USNS Impeccable đều là tàu thu thập tin tức tình báo.

Về việc tàu USNS Impeccable xuất hiện ở khu vực lân cận mỏ dầu khí Xuân Hiểu, chuyên gia Vương Á Nam cho rằng, nếu Mỹ sử dụng những số liệu thủy văn do tàu USNS Impeccable thu được để chia sẻ với các đồng minh như Nhật Bản thì sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc cạnh tranh quyền lợi biển của Trung Quốc.

Tàu thăm dò đại dương lớp Victorious Mỹ

Các thủ đoạn đối phó do chuyên gia Trung Quốc vạch ra

Căn cứ vào kinh nghiệm thực tiễn quân sự trước đây, thông qua phản đối ngoại giao, luật pháp quốc tế rất khó ngăn chặn hoạt động do thám, gây phiền phức của tàu chiến Mỹ. Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, khi đối đầu Mỹ-Xô gay gắt, hai bên đều từng vì đối đầu mà chấm dứt loại do thám này. Nhưng, điều này hoàn toàn không có nghĩa là Trung Quốc không có đối sách đối với hoạt động do thám của tàu USNS Impeccable.

Một chuyên gia quân sự Trung Quốc giấu tên cho rằng, "trước hết TQ cần tăng cường theo dõi, cảnh báo sớm thông qua các trang bị cảnh báo sớm trong không gian, trên không và trên biển để mở rộng phạm vi theo dõi biển, nắm chắc các động thái của máy bay, tàu chiến nước khác trong phạm vi 500 hải lý từ tuyến bờ biển, theo dõi chặt chẽ hoạt động của tất cả các mục tiêu trong phạm vi 250 hải lý từ bờ biển".

Thứ hai, một khi phát hiện có bất thường, cần kịp thời điều động tàu chiến, máy bay tiến hành bám theo, theo dõi cự ly gần, tiến hành gây sức ép.

Thứ ba, khi cần thiết tiến hành đáp trả thích hợp, làm cho các phương tiện của Mỹ không đạt được mục đích do thám. Chẳng hạn, áp dụng các hành động như gây nhiễu, cản trở, không để các phương tiện này hoạt động dễ dàng, thuận lợi. Hoặc áp dụng các biện pháp kỹ thuật, lắp đặt thiết bị gây nhiễu tiếng ồn cho tàu, làm thay đổi đặc điểm tín hiệu âm thanh của chúng, đồng thời quyết đoán điều chỉnh lịch trình hoạt động quân sự.

Tàu thăm dò đại dương lớp Hibiki, Nhật Bản