![]() |
Đại gia FDI bị truy thu thuế TNDN hàng chục tỷ đồng. |
![]() |
GS. Nguyễn Mại - nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư: "Năng lực phản ứng chính sách của ta quá kém" |
Hàng loạt doanh nghiệp bị phát hiện chuyển giá, ai chịu trách nhiệm?
“Gần đây trong một hội thảo quốc tế tổ chức tại Việt Nam người ta có đưa ra giải pháp: Giữa doanh nghiệp với cơ quan nhà nước phải thỏa thuận về giá cho hợp lý. Đó là một trong những giải pháp để có thể chống chuyển giá. Nếu ta chưa thực hiện thì nên quan tâm đến giải pháp như vậy”, GS Nguyễn Mại cho biết.
Thứ hai cần xem xét lại những lỗ hổng về chính sách và luật pháp để nghiên cứu phân tích đầy đủ từ đó sửa đổi chính sách, pháp luật.
Thứ ba, quan trọng nhất là phải thường xuyên theo dõi giám sát thông tin doanh nghiệp. Hiện nay vấn đề này đang bị cơ quan quản lý xem nhẹ, điều này rất nguy hiểm. GS Nguyễn Mại đưa ra ví dụ cụ thể: Khi trả lời về vấn đề chuyển giá của Coca-Cola một lãnh đạo cục thuế TP. HCM nói rằng: Bây giờ Coca-Cola chuyển giá nhưng chúng tôi cũng không biết rõ là như thế nào? “Nói như vậy thì “chết”! Đáng nhẽ ra khi phát hiện hành vi, nghi vấn chuyển giá của một hay nhiều doanh nghiệp phải kiểm tra, giám sát, theo dõi tìm các nguồn thông tin để xử lý chứ”.
Thứ tư, cái cuối cùng cũng rất quan trọng nhưng lại ít được nói đến là nguyên nhân dẫn đến trốn thuế, gian lận thuế là do thuế quá cao. Có những nước để giải quyết vấn đề này người ta đưa ra vấn đề giảm thuế cho doanh nghiệp. “Từ đó doanh nghiệp thấy mức thuế đúng hợp lý sẽ tự ý thực không trốn thuế. Ngược lại nếu anh đánh thuế càng cao người ta càng tìm cách trốn thuế. Nếu mức thuế vừa phải mà vẫn trốn thuế thì phải đưa ra quyết định xử phạt nặng. Toàn bộ vấn đề chúng ta cần làm một cách cơ bản để dù không tránh được hết nhưng cũng giảm được đến mức chấp nhận được”, GS Nguyễn Mại nói.
Đưa ra giải pháp chống chuyển giá bằng cách rà soát, kiểm tra chi tiết từng dự án, từng doanh nghiệp nước ngoài khi có đơn, dự án xin đầu tư tại Việt Nam, tuy nhiên theo GS Nguyễn Mại điều này khó có thể thực hiện được vì thủ tục lập dự án xin đầu tư quá phức tạp.
Vì vậy dù có làm chặt chẽ vấn đề “đầu vào” của các dự án đầu tư doanh nghiệp nước ngoài, thậm chí xem xét cả vấn đề năng lực tài chính, thái độ nhà đầu tư… cũng chưa đủ mà phải là quá trình xây dựng phát triển của dự án sau này. “Tất nhiên nếu anh chọn được nhà đầu tư tốt thì vấn đề chuyển giá cũng ít xảy ra. Nhưng cũng rất khó nói, ví dụ Coca-Cola là một tập đoàn lớn thế giới nhưng lại luôn chuyển giá, trốn thuế không chỉ ở Việt Nam mà cả Ấn Độ” GS Nguyễn Mại nhận định.
Bên cạnh đó GS Nguyễn Mại cũng cho rằng để chống chuyển giá nếu chỉ sử dụng công cụ thuế là không đủ. Bởi vì toàn bộ thông tin về nhập khẩu vật tư, thiết bị, giá nhiên liệu liên quan đến hải quan. Nêu thực trạng này GS Nguyễn Mại cho biết: “Trong khi thông tin giá cả thị trường thế giới cơ quan quản lý không ai theo dõi, không ai làm việc đó. Ví dụ Coca-Cola có hẳn trang web riêng nhưng liệu cơ quan quản lý có vào đó cập nhật xem Coca-Cola làm ăn thế nào ở các nước, kinh doanh ra sao không? Giá bán như thế nào?... Toàn bộ thông tin mình cần có thì lại không biết, đến khi phát hiện ra thì mình cũng cứ nói ầm lên những cũng không đưa ra đối sách cụ thể”.
Từ năm 2010 đến hết tháng 8/2013, hành vi chuyển giá đã diễn ra rộng khắp tại nhiều doanh nghiệp liên kết, nhất là khu vực doanh nghiệp FDI. Đánh giá kết quả kinh doanh năm 2010 và 2011 của hơn 5.500 doanh nghiệp FDI (chiếm gần 60% tổng số doanh nghiệp FDI) đang hoạt động cho thấy có tới 57% doanh nghiệp có lỗ lũy kế đến thời điểm đánh giá.
Trong đó, 529 doanh nghiệp báo cáo lỗ nhưng vẫn tăng trưởng doanh thu, tập trung vào các ngành dệt, may, da giày, dịch vụ hỗ trợ kinh doanh, chế biến và bảo quản nông sản, lâm sản, thuỷ sản..
Các tỉnh có nhiều doanh nghiệp FDI báo lỗ là Bắc Ninh (9 doanh nghiệp có số lỗ luỹ kế cao hơn vốn chủ sở hữu); TP HCM (trên 50% doanh nghiệp kê khai lỗ); Hải Phòng (Số lỗ năm 2011 của 109 doanh nghiệp là trên 1.200 tỷ đồng); Long An (46% kê khai thua lỗ tổng số gần 1.440 tỷ đồng)...
(Theo Vnexpress)