"Cánh chim đầu đàn" của dòng nhạc giao hưởng Việt Nam qua đời

05/11/2013 08:39
Đỗ Tuyết
(GDVN) - Vào 22 giờ 45 phút ngày 3/11 GS.TS-NSND Quang Hải, nhà giáo, nhạc trưởng, nhà soạn nhạc với nhiều đóng góp cho nhạc thính phòng Việt Nam đã qua đời tại nhà riêng do tuổi cao sức yếu. Ông hưởng thọ 77 tuổi.

Tang lễ của GS.TS-NSND Quang Hải được tiến hành tại Nhà tang lễ TP (số 25 Lê Quí Đôn, quận 1, TP.HCM), lễ viếng từ 18 giờ ngày 4/11, lễ truy điệu lúc 14 giờ ngày 6/11. Linh cữu an táng tại Nghĩa trang Hội tương tế Bến Tre (số 196 tỉnh lộ 43, phường Bình Hòa, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương).

GS.TS.NSND Quang Hải, tên thật là Huỳnh Tấn Sỹ, là một trong những cánh chim đầu đàn của dòng âm nhạc giao hưởng Việt Nam. Ông sinh ra trong một gia đình trung nông tại Cai Lậy, Tiền Giang. Cha của ông vốn là một trưởng ban nhạc lễ, gia đình bên nội có nhiều người rất giỏi về âm nhạc tài tử Nam bộ.

GS.TS-NSND Quang Hải qua đời ở tuổi 77
GS.TS-NSND Quang Hải qua đời ở tuổi 77

Ông từng tham gia kháng chiến từ năm 1945, 1954 tập kết ra Bắc và được Nhà nước cử đi học tại Liên Xô từ năm 1956. Năm 1963 tốt nghiệp đại học Chỉ huy giao hưởng và nhạc kịch; năm 1968 tốt nghiệp nghiên cứu sinh Chỉ huy dàn nhạc và đạt học vị tiến sĩ Lý luận âm nhạc. Từ 1970 đến 1975 ông là Giám đốc nhà hát Giao hưởng Hợp xướng Nhạc vũ kịch Việt Nam tại Hà Nội và từ 1975 đến 1997 là Giám đốc Nhạc viện TP.HCM.

Cuộc đời NSND Quang Hải có nhiều cái “đầu tiên” đáng nói: ông là một trong ba nhà chỉ huy đầu tiên của Việt Nam được đào tạo ở nước ngoài (cùng với NSND Trọng Bằng và NSND Trần Quý); người đầu tiên và duy nhất (cho đến nay) của Việt Nam được mời chỉ huy Dàn nhạc giao hưởng Công huân nước Nga; người khởi xướng và tổ chức đào tạo tiến sĩ âm nhạc đầu tiên ở Việt Nam.

Đặc biệt, nếu GS Nguyễn Văn Nam - người cùng quê Tiền Giang - được xem là người viết nhiều bản giao hưởng nhất thì GS Quang Hải là người viết nhiều concerto nhất (7 concerto gồm: 2 cho piano, 2 cho đàn tranh, 1 cho đàn kìm, 1 cho t’rưng và 1 cho sáo trúc). Ngoài ra ông là người Việt Nam thứ hai lấy bằng tiến sĩ nghệ thuật ở nước ngoài (người đầu tiên là GS Trần Văn Khê).

Gia tài sáng tác ông để lại khá đồ sộ và phong phú về thể loại, gồm 3 tổ khúc giao hưởng, 2 concerto cho đàn tranh và dàn nhạc giao hưởng, fantasie cho piano biến tấu trên chủ đề Lý tầm quân, hoà tấu cho dàn nhạc dân tộc Ngày hội, Giao hưởng - đại hợp xướng Chuỗi ngọc biển Đông, giao hưởng - thanh xướng kịch Ký ức Hồ Chí Minh...

Trong cuộc đời mình GS.TS - NSND Quang Hải đã được trao Huy chương kháng chiến hạng I, Huy chương Chiến sĩ văn hóa, Huy chương Vì sự nghiệp giáo dục, Huân chương Kháng chiến chống Mỹ hạng 3, Huân chương Hữu nghị Hoàng gia Campuchia, Huân chương Lao động hạng I, Giải thưởng Nhà nước năm 2001... và nhiều giải thưởng trong các hội diễn âm nhạc toàn quốc lẫn khu vực.

Ngoài ra, ông cũng khởi xướng và tổ chức đào tạo tiến sĩ âm nhạc đầu tiên tại Việt nam, trực tiếp đào tạo trên 50 nghiên cứu sinh, cao học và đại học. Trong số này đã có người trưởng thành với học hàm Phó Giáo sư, danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú, Nhà giáo Ưu tú./.
Đỗ Tuyết