Những ngày gần đây, dư luận xôn xao trước thông tin siêu thị Big C và Fivimart (Hà Nội) bán nhiều loại nấm không rõ nguồn gốc xuất xứ. Dù phía các siêu thị đã lên tiếng thừa nhận việc bán các loại nấm không rõ nguồn gốc và nhanh chóng thu hồi, ngưng bán các sản phẩm này nhưng sự cố kể trên đã gây ra nhiều bức xúc trong dư luận. Đặc biệt, từ sau thông tin này, người tiêu dùng tỏ ra e dè trước việc sử dụng các loại nấm được bày bán ngoài thị trường cũng như trong siêu thị.
Trao đổi với phóng viên Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Vũ Oanh - đại diện Công ty Công nghệ xanh Hưng Phát với thương hiệu nấm Biovegi cho biết: "Riêng sản phẩm nấm kim châm ở Việt Nam có hàng chục nhà phân phối khác nhau, mỗi nhà phân phối lại có nguồn hàng riêng được nhập chủ yếu từ Hàn Quốc và Trung Quốc".
 |
| Nấm Hàn Quốc được bày bán rộng rãi tại các chợ và trong siêu thị. (Ảnh: Phạm Liễu) |
Thực chất ở Việt Nam cũng có những người sản xuất được nấm kim châm nhưng điều kiện để sản xuất nấm kim châm rất khắc nghiệt và khó khăn vì vậy, đây là loại nấm rất khó để trồng ở Việt Nam".
Ông Oanh chia sẻ: Thị phần nấm trồng trong nước không đủ nhu cầu tiêu thụ của người dân bởi một ngày, số lượng nấm tiêu thụ có thể lên tới hàng chục tấn. Trong khi, những hộ sản xuất nấm ở Việt Nam chỉ cho "ra lò" được 1 - 2 chục kg/ngày thì không "bõ bèn" gì với nhu cầu thực của thị trường. Ở thời điểm tiêu thụ mạnh như dịp trước tết, lượng hàng bán ra một ngày có thể lên tới 5-10 tấn.
Theo chia sẻ của người đại diện này, những loại nấm được gọi bằng cái tên "nấm cao cấp" như nấm kim châm, nấm đùi gà, nấm hải sản... thực ra đó không phải là nấm cao cấp. Nấm cao cấp phải là những loại như nấm thượng hoàng, nấm đầu khỉ, bụng dê, vuốt hổ... đây là những loại nấm tự nhiên, không trồng được công nghiệp.
"Ở Việt Nam, loại nấm nào cũng có thể trồng được nhưng hình thức không đẹp mắt nên ít được người tiêu dùng lựa chọn", ông Oanh khẳng định.
Trước thông tin nấm bày bán ở các chợ không đảm bảo điều kiện an toàn thực phẩm, ông Oanh cho rằng: "Nấm không bắt buộc quy định phải bảo quản lạnh. Nếu bảo quản lạnh thì thời gian sử dụng sẽ được lâu hơn còn để ở nhiệt độ môi trường ngoài trời thì thời gian sẽ hỏng sẽ nhanh hơn".
Theo đó, nấm kim châm Hàn Quốc thời gian bảo quản là 45 ngày kể từ ngày đóng gói. "Trong giai đoạn phân phối bán tới tay người tiêu dùng, ví dụ những người bán rau tại chợ, họ nhập từ đại lý cấp 2, cấp 3 về và buộc phải bán hết trong ngày. Thường thì nấm không để được đến ngày hôm sau trong điều kiện nhiệt độ môi trường bình thường. Nếu nấm để đến ngày hôm sau, gốc nấm sẽ bị tách, bở ra, và nấm đó sẽ bị nhũn dần. Đó là lúc nấm bắt đầu hỏng, đến khi nấm hỏng hẳn sẽ có nước nhờn xuất hiện", ông Oanh chỉ ra.
 |
| Dấu hiệu phân biệt nấm Hàn Quốc và nấm Trung Quốc. |
"Từ trước đến nay, người tiêu dùng dường như không để ý tới nguồn gốc các loại nấm, nhưng có lẽ từ sau thông tin nấm không rõ nguồn gốc được bày bán trong siêu thị Big C và Fivimart thì người tiêu dùng sẽ quan tâm đến nguồn gốc xuất xứ các loại nấm mà họ mua về sử dụng", vị đại diện này cho biết.
Chia sẻ về những thông tin trong việc lựa chọn và sử dụng nấm, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học - Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách Khoa Hà Nội cho biết: "Bản thân nấm có hàm lượng dinh dưỡng như protein, vitamin, khoáng chất rất cao. Nên nấm là một trong những thực phẩm quý và ngon. Tuy nhiên, người trồng nấm cần rất chú ý trong việc chọn giống ban đầu. Bởi phải cần đến những trung tâm chọn giống tin cậy để chọn ra những loại nấm không bị lẫn tạp chủng".
Giải thích về điều này, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho rằng: Trên thực tế, nấm là một khối dựa trên sự liên kết của rất nhiều những sợi nấm tập hợp lại tạo thành một khối nấm, cây nấm. Trong hàng triệu sợi nấm như vậy, có lẫn như sợi nấm lành, là những sợi nấm không gây độc và những sợi nấm độc. Với những loại nấm chứa những sợi nấm độc, có thể gây ra tình trạng nhiễm độc, tuy nhiên không phải là ngộ độc. Nhưng, nếu tỷ lệ những sợi nấm độc nhiều, có thể gây ra tình trạng ngộ độc, thậm chí gây tử vong.
Bên cạnh đó, nấm là loại thực phẩm rất nhanh hỏng vì chứa nhiều protein có nguy cơ phát triển các vi sinh vật gây độc nhiều hơn. Do vậy, người tiêu dùng cần phân biệt được nấm khi đã bị hỏng, tránh tình trạng "tiếc của", sử dụng nấm khi không đảm bảo chất lượng dẫn đến nguy cơ nhiễm độc, thậm chí ngộ độc./.