Mỹ, Nga, Ukraine và Liên minh châu Âu hôm 17/5 đã thông qua một tuyên bố chung cùng kêu gọi dừng ngay lập tức bạo lực ở Ukraine, nơi cường quốc phương Tây tin rằng Moscow đang kích động một phong trào ly khai thân Nga.
Washington ngay lập tức cảnh báo Moscow rằng sẽ phải đối mặt với lệnh trừng phạt hơn nữa nếu họ không thực hiện các thỏa thuận, đạt được trong cuộc đàm phán khủng hoảng bốn bên tại Geneva.
 |
| Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov. |
"Tất cả các bên phải kiềm chế mọi bạo lực, đe dọa hoặc hành động khiêu khích", một tuyên bố chung đưa ra sau các cuộc đàm phán Geneva cho biết.
"Tất cả các nhóm vũ trang bất hợp pháp phải được giải giáp, tất cả các tòa nhà bị tịch thu bất hợp pháp phải được trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp, tất cả các đường phố bị chiếm đóng bất hợp pháp, quảng trường và nơi công cộng khác trong thành phố Ukraine, thị trấn phải được giải phóng", tuyên bố cho biết thêm.
Yêu cầu dừng các hoạt động bắt giữ người biểu tình; ân xá cho những người biểu tình, trừ những người phạm trọng tội; cải cách hiến pháp thực sự cũng được các bên tham gia đàm phấn nhất trí thông qua.
"Đó sẽ là một thử thách cho Moscow nếu Nga muốn thực sự thể hiện sự sẵn sàng để ổn định trong các khu vực này", Reuters dẫn lời Ngoại trưởng Ukraine Andriy Deshchytsia nói.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov cho biết sau cuộc đàm phán rằng, mục đích của cuộc đàm phán là để gửi một tín hiệu đến những nhà lãnh đạo Kiev, những người chịu trách nhiệm cho sự ổn định trong nước và phải đảm bảo rằng "mỗi khu vực có thể bảo vệ lịch sử và ngôn ngữ của nó".
 |
| Ngoại trưởng Ukraine Deshchytsia (phải) trò chuyện với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và quan chức phụ trách chính sách đối ngoại EU Catherine Ashton (giữa) tại Geneva hôm 17/4. |
"Chỉ khi đó Ukraine mới trở thành một quốc gia mạnh, một cây cầu giữa phương Đông và phương Tây", ông Lavrov nói.
Hội nghị Geneva đã cho Nga hy vọng rằng Mỹ và EU đang thực sự quan tâm đến một hợp tác ba bên với Nga nhằm thuyết phục người Ukraine ngồi xuống bàn đàm phán, ông Lavrov nói. Người Mỹ có một ảnh hưởng quyết định đối với các quan chức Kiev, mà họ nên sử dụng nó để giải quyết cuộc khủng hoảng.
Nga không muốn điều bất kỳ lực lượng quân sự nào tới Ukraine, ông Lavrov nhấn mạnh. Mối quan tâm chính của Moscow là quyền lợi của tất cả các vùng ở Ukraine, bao gồm cả những người có đa số nói tiếng Nga, phải được đưa vào trong cải cách hiến pháp.
"Chúng tôi đã hoàn toàn không mong muốn gửi quân của chúng tôi tới Ukraine, đến lãnh thổ của một quốc gia thân thiện, đến vùng đất của một quốc gia anh em. Điều này đi ngược lại các lợi ích căn bản của Liên bang Nga ", ông Lavrov nói.
Thái độ hoài nghi
Theo Reuters, vẫn có nhiều hoài nghi về việc liệu thỏa thuận bốn bên này có thể được thực hiện như thế nào sau khi nó được công bố.
 |
| Ngoại trưởng Mỹ John Kerry |
"Ngoại giao không thể thành công nếu không có chỗ cho sự thỏa hiệp", ông Ulrich Speck, một học giả thỉnh giảng tại Đại học Carnegie châu Âu cho biết. "Điện Kremlin muốn Ukraine nằm riêng dưới sự kiểm soát của họ bằng cách này hay cách khác. Họ cảm thấy rằng đang có tiến triển tốt về mục tiêu đó, và chưa sẵn sàng để quay trở lại. Phương Tây chỉ đơn giản là không thể đồng ý với những điều kiện này".
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết sẽ có biện pháp trừng phạt bổ sung đối với Nga nếu không hành động để giảm căng thẳng ở Ukraine.
"Nếu không có tiến bộ trong những ngày tới và chúng ta không thấy một phong trào đi đúng hướng, sau đó sẽ có biện pháp trừng phạt bổ sung, chi phí bổ sung như một hệ quả," ông Kerry nói với các phóng viên.
Mỹ và Liên minh châu Âu đã áp đặt lệnh cấm thị thực và đóng băng tài sản đối với một số lượng nhỏ các cá nhân Nga, một phản ứng mà Moscow đã công khai chế nhạo. Tuy nhiên, các nước phương Tây cho biết họ đang dự tính sẽ có các biện pháp có thể làm tổn thương nền kinh tế của Nga rộng rãi hơn nữa.
Nhưng một số quốc gia EU ít nhất không muốn đẩy mạnh hơn trừng phạt vì sợ rằng nó có thể khiêu khích Nga hơn nữa hoặc kết thúc làm tổn thương nền kinh tế của chính mình.
Ngoại trưởng Kerry và phụ trách chính sách ngoại EU Catherine Ashton nói rằng Mỹ và EU vẫn có một sự khác biệt đáng kể với Nga về tình trạng của khu vực Crimea của Ukraine đã sáp nhập vào Moscow hồi tháng trước./.
Nguyễn Hường