Chiều qua (26/4), Trường ĐH Sư phạm Hà Nội có đưa ra một Khung chương trình đào tạo giáo viên trong thời gian tới, trong đó có nhắc đến số tín chỉ cần có để hoàn thành chương trình đào tạo là 150. Bên cạnh đó có thể trong thời gian hoàn thành khoảng 90 tín chỉ, sinh viên có thể được cấp bằng cao đẳng sư phạm và đi dạy ngay ở bậc THCS.
Trước đó, lãnh đạo các trường ĐH Sư phạm trong cả nước đã thống nhất số năm đào tạo giáo viên vẫn giữ mức 4 năm.
Đại học sư phạm không thể cấp bằng cao đẳng
Nhiều lãnh đạo các trường đào tạo sư phạm phản đối kiến nghị cấp bằng cao đẳng cho những sinh viên học đủ tín chỉ ra dạy THCS. Thầy Lê Tự Hải, trưởng khoa Hóa ĐH Sư phạm Đà Nẵng phân tích, đào tạo giáo viên THCS phải có chương trình riêng, đi từ đầu đến cuối. Không thể đang đi một chương trình, đến nửa đường dừng lại được.
Bên cạnh đó, trao quyền lựa chọn cho người học cũng gây hiệu ứng tâm lý không tốt đối với sinh viên. Nhiều em sẽ "cậy" rằng: học không được thì dừng lại, xuống dạy THCS.
 |
| Thầy Quốc Phong - Chủ nhiệm khoa Văn (Đại học Sư phạm Huế). Ảnh Xuân Trung |
Với băn khoăn của mình, thầy Quốc Phong - Chủ nhiệm khoa Ngữ văn, ĐH Sư phạm (ĐH Huế) cho rằng, mục đích của các trường đại học sư phạm là đào tạo giáo viên cho các trường phổ thông, vì vậy khi xây dựng chương trình phải có hình bóng, cấu trúc của chương trình phổ thông. Điều này đặt ra yêu cầu cần phải có chương trình sách giáo khoa, cấu trúc năng lực và chuẩn nghề nghiệp giáo viên phổ thông thì mới có thể tạo ra một mô hình đào tạo sư phạm.
"Như vậy, vấn đề cần đặt ra hiện nay đúng là "Con gà có trước hay quả trứng có trước", thầy Phong nói và đề nghị, đề án đổi mới đào tạo trong các trường sư phạm cần phải dài hơi hơn, phải có điểm nhìn vượt thời gian, phát hiện được xu hướng phát triển theo hướng phân hóa, tích hợp, đặt người học làm trung tâm.
Thầy Lê Quang Sơn, ĐH Sư phạm Đà Nẵng chia sẻ, bàn về mô hình đào tạo phải xuất phải điểm là giáo viên. "Tôi cũng không đồng ý trên con đường đào tạo giáo viên THPT lại cắt khúc để cho ra giáo viên THCS bởi đây là hai việc khác nhau, không thể chung được", thầy Sơn nói.
Theo thầy Sơn, muốn đào tạo giáo viên một số môn mới tích hợp ở THCS thì cần phải xây dựng chương trình đào tạo mới. Trong điều kiện kinh tế khó khăn thì thời gian đào tạo sư phạm 4 năm là phù hợp. Tuy nhiên, đào tạo giáo viên phải có 3 khúc, khúc 1 là đào tạo trường học, khúc 2 là nhập nghề (dạy thực tập ở các trường) và khúc 3 bồi dưỡng chuyên môn.
"Trong chi tiết các môn học, năng lực của người giáo viên chưa nói đến các phẩm chất của nhà giáo như tinh thần trách nhiệm, tình yêu nghề...Chương trình phải bao hàm được các phẩm chất đó bởi nó còn quan trọng học năng lực nghề nghiệp", thầy Sơn kiến nghị.
Câu chuyện tích hợp và 150 tín chỉ đào tạo sư phạm
Trong Khung chương trình đào tạo giáo viên của Trường ĐH Sư phạm Hà Nội có đề xuất, giáo viên thời gian tới phải có năng lực giảng dạy tích hợp và phân hóa. Để đào tạo được đội ngũ nhà giáo thì phải cần 150 tín chỉ để hoàn thành.
Thầy Đào Tuấn Thành, Trưởng khoa Lịch sử (ĐH Sư phạm Hà Nội) cho biết, về chuyện tích hợp phải hiểu sử không phải cộng với địa, đây vẫn là câu hỏi lớn. Bản thân thầy đã có chuyến đi thực tế ở mỹ, giáo viên sử vẫn dạy sử, địa vẫn dạy địa, và trong chương trình đào tạo giáo viên sẽ chỉ có 15 tín chỉ? Lựa chọn những kiến thức liên quan địa cho giáo viên sử, và ngược ra dạy học sẽ tốt hơn, gắn kết nhiều hơn, chứ không thể có chuyện giáo viên dạy sử dạy cả môn địa.
Cũng bàn về đề này, thầy Mai Sỹ Tuấn, khoa Sinh (ĐH Sư phạm Hà Nội) cho rằng, quá trình chuẩn bị đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục bàn nhiều đến tích hợp nhưng ý nghĩa của từ này vẫn chưa rạch ròi, trong khi mục tiêu của đổi mới là đào tạo người có năng lực.
“Tôi đồng ý phải có 150 tín chỉ, sau nhiều lần bàn bạc vẫn dạy được môn tích hợp, nhưng vẫn dạy được các môn chuyên biệt từng môn một. Tính đi tính lại thời lượng không bằng các trường cao đẳng, nếu làm o ép chương trình quá thì rất thiệt thòi cho sinh viên, dù có thay đổi cấu trúc đi nữa nếu không đủ lượng sẽ không chuyển được chất” thầy Tuấn cho hay.
Cũng theo ý kiến của thầy Tuấn, với môn tích hợp không phải là tích hợp sinh, lý, hóa, mà cần phải là một môn tích hợp nhuần nhuyễn kiến thức. Phải xuất phát từ nhiệm vụ chỉ dạy một môn khoa học cũng đã chật vật, nhưng phải có năng lực dạy tích hợp, nhiệm vụ nặng nề thêm thì tăng 150 tín chỉ là hoàn toàn hợp lý.
 |
| Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng, các trường sư phạm hãy đặt vấn đề không phải giáo viên dạy được một môn hay nhiều môn, điều quan trọng phải cởi mở trong đào tạo, không nên đóng khuôn. Ảnh Xuân Trung |
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Vinh Hiển hoan nghênh ĐH Sư phạm đã có sáng kiến đưa ra khung chương trình đào tạo giáo viên, theo ý kiến Thứ trưởng, các trường sư phạm cần phải hợp lực nhau lại để giải quyết các vấn đề còn băn khoăn, chưa thống nhất, vì mục tiêu giáo dục nước nhà.
Thứ trưởng Hiển cũng bày tỏ, trong việc đề ra chương trình đào tạo giáo viên các trường quyết chương trình đào tạo, Bộ GD&ĐT không can thiệp.
Việc đổi mới không chỉ phổ thông, mà cần phải đổi mới các trương sư phạm, cũng nhằm vào đổi mới phổ thông, đổi mới qua năng lực dạy học. Thứ trưởng Hiển cho rằng, việc tích hợp là cần thiết, thế giới đã làm nhiều, ai càng tích hợp được nhiều thì dạy học sẽ tốt hơn, phân hóa tùy theo hoàn cảnh, một xã hội đang phát triển, giáo viên đào tạo phải có chuẩn nghề nghiệp, phải thích hợp nhiều chương trình phổ thông, phải có nền của giáo viên, có năng lực tích hợp sâu, phân hóa mạnh ngay trong từng môn.
“Chương trình theo đó không chỉ phục vụ cho một chương trình phổ thong mà phải nhiều chương trình, càng linh hoạt càng tốt để vừa đáp ứng đào tạo THPT, vừa đáp ứng THCS, không phải chỉ phục vụ đối tượng cắt ngang sang THCS, mà phải đặt vấn đề một chương trình đào tạo vừa đáp ứng nhiều nhiệm vụ. Không thể chỉ đào tạo giáo viên dạy sử ra chỉ dạy sử, vì có nhiều giáo viên ra trường phải dạy chéo, đó là thực tế cuộc sống đang đặt ra” Thứ trưởng Hiển lưu ý các trường sư phạm.
Cũng theo ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Hiển, các trường sư phạm cần xây dựng chương trình linh hoạt, có thể đáp ứng để giáo viên có năng lực phân hóa, năng lực tích hợp. Hãy đặt vấn đề không phải giáo viên dạy được một môn hay nhiều môn, điều quan trọng phải cởi mở trong đào tạo, không nên đóng khuôn.
Băn khoăn giữa các trường đào tạo sư phạm có nên cần 150 tín chỉ hay chỉ 135 tín chỉ? Thứ trưởng Hiển bày tỏ, vấn đề này cần bàn rõ hơn. Tuy nhiên, cần phải xác định đào tạo sư phạm chỉ 4 năm, trong 4 năm đó cần tính toán như thế nào cho khoa học, số tín chỉ phù hợp. Điều quan trọng khi ra trường sinh viên có thể dạy được THCS hay THPT.
“Đồng tình năng lực sư phạm là 25% của chương trình chung, chú trọng phẩm chất giáo viên, tăng hoạt động trải nghiệm, đưa sinh viên thực tế vào trường phổ thông” ông Hiển nói rõ.
Xuân Trung
