CNN ngày 28/4 bình luận, Nga và phương Tây đang tham gia một cuộc đấu trí trên bàn cờ kéo dài ở hầu hết phần Đông Ukraine. Nhưng thay vì đi thẳng nước chiếu tướng, cả hai bên dường như có vẻ đang chờ đợi để bên còn lại mắc sai lầm.
Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thực hiện bước đi đầu tiên mạnh mẽ bằng cách điều 40 ngàn quân tới biên giới. Moscow hiện đang chờ chính phủ thân phương Tây ở Kiev mắc sai lầm để có một cái cớ để hợp pháp hóa can thiệp quân sự mà Nga đã cảnh báo từ trước, mặc dù Moscow nhiều lần bác bỏ điều này.
 |
| Vladimir Putin. |
Vấn đề của Putin là thời gian bởi ông không thể ngồi chờ mãi cho đến thời điểm có thể tấn công. Quân đội không thể ở tình trạng sẵn sàng chiến đấu trong nhiều tháng tại một điểm. Lực lượng ly khai ở Đông Ukraine có thể bị áp đảo khi không có sự hỗ trợ từ bên ngoài và tình trạng căng thẳng ở khu vực này có thể rơi vào trạng thái bế tắc kéo dài.
Bên kia bàn cờ, một liên minh phương Tây do Mỹ dẫn đầu. Thách thức lớn nhất hiện nay của Tổng thống Barack Obama và người đồng cấp Đức là giữ cho phương Tây thống nhất trong bối cảnh nhiều thành viên của nó đang lung lay trước sức ép từ các biện pháp trả đũa kinh tế từ Nga.
Tuy nhiên, sự rạn nứt trong liên minh này có thể nhìn thấy ở khắp mọi nơi. Châu Âu có thể muốn trừng phạt Nga, nhưng một số thành viên của nó, đặc biệt là các nước đang phụ thuộc vào nguồn cung cấp năng lượng của Nga, lại lo ngại những tác động của nỗ lực này đối với chính bản thân họ. Và không ai chắc chắn rằng liệu họ đã sẵn sàng từ bỏ ý tưởng trở thành một đối tác quan trọng của Moscow chưa.
Tổng thống Obama, mặt khác đang nỗ lực gây sức ép lớn lên Moscow và nghiêng về phương pháp đối đầu với Putin. Nhưng ông Obama không tiến hành đầy đủ các biện pháp cần thiết mà Đông Âu mong đợi, trong khi Nga đang ngày càng thể hiện sức mạnh và sức ảnh hưởng mạnh mẽ của mình.
 |
| Hiện phương Tây chưa có khả năng ngăn cản Putin tiến xa hơn, CNN nhận định. |
Ngoài ra, Mỹ cũng muốn khẳng định tiêu chí quan trọng của trật tự quốc tế rằng toàn vẹn lãnh thổ và nguyên tắc thay đổi biên giới chỉ có thể có được với sự đồng ý của tất cả các bên. Ukraine là một cơ hội lớn để Washington thể hiện cam kết toàn cầu của mình và gửi thông điệp tới các cuộc tranh chấp lãnh thổ khác trên thế giới, đặc biệt là với Trung Quốc.
Ngoài ra, phương Tây cũng phải đảm bảo rằng họ là chỗ dựa đáng tin cậy của chính phủ lâm thời Kiev.
Rất khó có thể nói ai đang ở vị trí thuận lợi hơn và ai sẽ là người ra tay trước. Putin là một nhà chiến thuật bậc thầy. Kinh nghiệm làm việc ở KGB đã giúp ông có được nhiều kỹ năng trong việc tìm kiếm và khai thác điểm yếu của phương Tây. Và hơn nữa, ông đang nhận được sự ủng hộ rộng rãi trong lòng nước Nga.
Điểm yếu của Putin là sự phụ thuộc của nền kinh tế Nga với phương Tây. Nếu nguồn thu nhập từ việc bán dầu và khí đốt do Kremlin kiểm soát mất ổn định, Moscow sẽ không còn đủ khả năng đảm bảo tài chính cho các chương trình cải cách xã hội và chính sách đối ngoại.
Trong khi đó, để đạt được mục tiêu ngăn chặn Ukraine liên kết với phương Tây, Tổng thống Putin cần phải hành động nhanh hơn nữa. Theo CNN, cuộc đàn áp lực lượng ly khai ở Đông Ukraine của chính phủ Kiev có thể khiến Moscow điều một lượng binh sĩ tới đây trên danh nghĩa "gìn giữ hòa bình", giữ Ukraine lại bên mình hoặc sáp nhập phần Đông nước này như Crimea.
Phương Tây thực sự không muốn một cuộc đối đầu với Nga, nhưng không thể đứng yên nếu Nga đưa quân tới Ukraine. Do đó, hiện họ chỉ có thể dùng chiến tranh kinh tế chống lại bộ máy quân sự của Nga. Tuy nhiên, hiện phương Tây chưa có khả năng ngăn cản Putin tiến xa hơn, CNN nhận định./.
Nguyễn Hường