Nhật Bản sẽ gửi quân đội bảo vệ Philippines trong xung đột quân sự với Trung Quốc? Đó là câu hỏi mà Thủ tướng Shinzo Abe có thể phải đối mặt khi ông thúc đẩy sự thay đổi mang tính bước ngoặt trong chính sách an ninh của mình.
Cố vấn riêng của ông Abe dự kiến vào ngày 15/5 sẽ công bố báo cáo kêu gọi nới lỏng các giới hạn pháp lý về quân sự của Nhật Bản, bao gồm chấm dứt lệnh cấm hàng thập kỷ về việc hỗ trợ các đồng minh trong trường hợp họ bị tấn công.
 |
| Thủ tướng Shinzo Abe. |
Reuters dẫn nội dung báo cáo rò rỉ trước cho biết, Thủ tướng Abe dự kiến sẽ thực hiện một sự thay đổi lớn trong chính sách quốc phòng dựa trên nguyên tắc Nhật Bản có quyền tự vệ với lực lượng cần thiết tối thiểu, nhưng chiến đấu ở nước ngoài là vượt quá giới hạn.
Việc dỡ bỏ lệnh cấm tự vệ tập thể của Nhật Bản sẽ thu hút sự hoan nghênh của Mỹ, nhưng có thể vấp phải chỉ trích từ Nhật Bản và khó khăn từ dư luận trong nước.
"Đây không phải là một vấn đề đơn giản mà chỉ thông qua là đã xong", một nhà lãnh đạo của đảng Dân chủ Tự do (LDP) Nhật Bản nói với Reuters. "Đó là vấn đề rất phức tạp".
Chính phủ Tokyo trước đó cho biết, Nhật Bản có quyền tự vệ theo luật quốc tế, nhưng Điều 9 Hiến pháp nước này lại cấm một hành động như vậy.
Các cố vấn của ông Abe cho rằng môi trường an ninh của Nhật Bản, bao gồm cả Trung Quốc ngày càng quyết đoán và bất ổn ở Triều Tiên, đòi hỏi Tokyo phải có một cách tiếp cận linh hoạt hơn.
"Nhìn vào động thái của Trung Quốc, tất cả mọi người nghĩ rằng theo nghĩa rộng, việc cho phép thực hiện quyền tự vệ tập thể sẽ là điều không thể tránh khỏi. Nhưng khi cuộc tranh luận được cụ thể hóa, nó gặp nhiều khó khăn hơn. Vấn đề đặt ra là, những loại giới hạn nên được thiết lập?", một nhà lập pháp cấp cao khác của LDP cho biết thêm.
"Chúng ta có thể nói rằng Nhật Bản sẽ không can thiệp vào một cuộc đụng độ giữa Philippines và Trung Quốc. Những người khác nói giúp đỡ Philippines là đi quá xa", ông nói thêm với Reuters.
Thủ tướng Abe muốn thông qua sửa đổi Hiến pháp vào tháng tới, trước khi phiên họp Quốc hội kết thúc vào ngày 22/6 hoặc chậm nhất là vào tháng 9 để có thời gian rà soát lại các luật khác có liên quan trong phiên họp Quốc hội cuối năm nay.
"Thủ tướng muốn hành động khi tỷ lệ ủng hộ ông đang cao và tình hình chính trị ổn định", quan chức LDP thứ nhất nói thêm với Reuters.
Trong báo cáo ngày 15/5, chính phủ Thủ tướng Abe dự kiến sẽ đưa ra phản ứng của mình đối với một tình huống giả định như việc bảo vệ tàu chiến Mỹ khi nó bị tấn công ở vùng biển gần Nhật Bản, quét mìn trên biển trong khu vực xung đột, ngăn chặn tên lửa đạn đạo đe dọa nước Mỹ...
Nguyễn Hường