Trao đổi với báo chí về sự cố VietJet Air chở khách từ sân bay Nội Bài - Hà Nội (HAN) đi sân bay Liên Khương - Đà Lạt (DLI) chiều ngày 19/6 vừa qua nhưng lại đáp xuống sân bay Cam Ranh - Nha Trang, ông Lại Xuân Thanh, Cục trưởng Cục Hàng không VN cho biết Cục không nhận được báo cáo của Vietjet Air rằng nguyên nhân hạ cánh nhầm là do thời tiết.
“Trong tình huống này, nếu họ ra thông cáo không trung thực, vì bất cứ lý do gì đều phải đính chính và lập tức xin lỗi. Tôi cũng bất ngờ khi họ đưa ra thông tin là do thời tiết. Chả nhẽ họ nghĩ chúng tôi sẽ không điều tra. Chúng tôi sẽ yêu cầu hãng giải trình. Trong hàng không, không bao giờ được phép lấp liếm các sự cố vì sẽ ảnh hưởng tới an toàn bay”, ông Thanh khẳng định.
Tuy nhiên, ngay sau đó, Vietjet Air đã lên tiếng xin lỗi và khẳng định thông cáo báo chí giải thích lý do thời tiết hôm 19/6 không phải là thông tin chính thức từ Vietjet Air mà xuất phát từ nhân viên truyền thông xử lý trong đêm 19/6/2014.
"Do nhu cầu cung cấp thông tin gấp từ các cơ quan báo chí ngay trong đêm nên việc thu nhận thông tin ban đầu của nhân viên này từ các bộ phận khác chưa đầy đủ và chính xác”, Vietjet Aircho biết. Hãng xin cáo lỗi và đã kiểm điểm nghiêm túc về việc này và gửi lời xin lỗi sâu sắc tới hành khách trên chuyến bay.
Theo ông Lại Xuân Thanh, đây là lần đầu tiên ở Việt Nam xảy ra sự cố như thế. Rất may là chuyến bay vẫn được điều hành an toàn trên đường hàng không, tàu bay hạ cánh an toàn tại Cam Ranh, các đơn vị phục vụ mặt đất triển khai kế hoạch bình thường.
Nói về việc quy trách nhiệm và xử lý những người liên quan trong vụ việc này, Cục trưởng Cục Hàng không cho biết, với hai người có lỗi đầu tiên là nhân viên điều phái và cơ trưởng chuyến bay, Cục đã chỉ đạo tạm đình chỉ ngay giấy phép cho đến khi có kết luận chính thức.
Sau đó, Cục sẽ thực hiện các biện pháp xử phạt hành chính theo quy định, rút giấy phép nhân viên hàng không có thời hạn hoặc vĩnh viễn, yêu cầu đào tạo, huấn luyện lại...
“Quan trọng hơn, kết luận điều tra phải đưa ra được những khuyến cáo bắt buộc hãng hàng không phải tổ chức thực hiện với mục đích phòng ngừa, ngăn chặn sự cố tương tự tái diễn. Cục sẽ phải kiểm tra, rà soát lại tài liệu khai thác của hãng (nếu tài liệu khai thác có lỗ hổng, đó cũng còn là lỗi của Cục, chứng tỏ việc phê duyệt chưa chặt chẽ), rà soát việc thực hiện quy trình khai thác của hãng, của tổ bay; việc giám sát nội bộ, vận hành hệ thống quản lý an toàn (SMS) của hãng”, ông Thanh nói.
Vietjet Air đã bay nhầm như thế nào?
Giải thích rõ hơn về lý do nhầm lẫn của Vietjet Air, Cục trưởng Lại Xuân Thanh cho biết: Thông thường, lịch bay dự kiến của các hãng hàng không được thông báo cho các bộ phận liên quan từ sáng.
“Khách hàng có thể khởi kiện theo thủ tục khởi kiện dân sự về bồi thường thiệt hại liên quan đến hợp đồng vận chuyển. Điều này được quy định rõ trong Luật Hàng không dân dụng năm 2006. Sự cố này hoàn toàn do lỗi của hãng hàng không nên trong trường hợp chứng minh được thiệt hại thực tế do sự cố này gây ra, hành khách có thể thắng kiện”- Cục trưởng cục Hàng không Lại Xuân Thanh.
Trước chuyến bay, điều phái viên của hãng hàng không có trách nhiệm đưa kế hoạch bay cho Phòng Thủ tục bay của sân bay. Phòng thủ tục có trách nhiệm thông báo lịch bay đến các bộ phận liên quan để triển khai các công đoạn phục vụ cho chuyến bay như mở quầy, đón khách, nạp nhiên liệu, hoa tiêu... ở cả 2 đầu sân bay đến và đi. Chỉ khi lịch bay được chốt với Phòng Thủ tục bay, kế hoạch bay đó mới được coi là chính thức.
Trong ngày 19/6, lịch bay của VietJet Air có sự thay đổi do một máy bay bị trục trặc kỹ thuật. Cụ thể là theo kế hoạch ban đầu của VietJet Air, máy bay mang số quốc tịch VN 692 sẽ thực hiện các chuyến bay TP.Hồ Chí Minh - Hà Nội - Cam Ranh và quay về Hà Nội là sân bay cuối cùng trong ngày. Tuy nhiên, một máy bay khác của VietJet Air trục trặc kỹ thuật nên hãng đã điều máy bay VN692 chở khách đi Đà Lạt (thay vì thực hiện chuyến bay khác đi Cam Ranh như kế hoạch ban đầu).
Nhân viên điều phái bay đã thông báo lịch bay mới cho các bộ phận liên quan để chuẩn bị cho chuyến bay Hà Nội - Đà Lạt nhưng không thông báo cho cơ trưởng. Trong quy trình, cơ trưởng chuyến bay phải 2 lần ký vào kế hoạch bay, gồm 1 bản của điều phái viên và 1 bản của công ty dịch vụ mặt đất. Tuy nhiên, cơ trưởng đã sơ suất khi không thắc mắc dù không nhận được kế hoạch bay của điều phái viên. Khi ký vào kế hoạch bay của công ty dịch vụ mặt đất, cơ trưởng cũng không đọc nội dung nên vẫn nghĩ là mình nhận chuyến bay đi Cam Ranh mà không biết lịch bay đã được thay đổi.
Thêm vào đó, cơ trưởng đã không họp tổ bay trước khi nhận nhiệm vụ, nên cơ trưởng vẫn thực hiện chuyến bay đi Cam Ranh, còn tiếp viên và các bộ phận khác có liên quan thì triển khai kế hoạch bay Đà Lạt, hành khách cũng là khách đi Đà Lạt.
Theo ông Thanh, trong sự cố này, lỗi trực tiếp là của điều phái viên và của cơ trưởng, bên cạnh đó còn có lỗi của cơ quan giám sát.