 |
| Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. |
Tạp chí Bắc Kinh (Beijing Review) ngày 1/9 bình luận, quan hệ Việt - Trung căng thẳng sau vụ giàn khoan 981 đã "có dấu hiệu cải thiện" sau khi Thường trực Ban Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Lê Hồng Anh đã thăm Trung Quốc trong 2 ngày 26, 27/8 và hội kiến với Chủ tịch Tập Cận Bình.
Khi tiếp ông Lê Hồng Anh, ông Tập Cận Bình nhấn mạnh: "Không thể dịch chuyển một nước láng giềng sang chỗ khác, vì thế nó sẽ là lợi ích của cả hai bên khi trở nên thân thiện với nhau."
Tờ báo tiếp tục luận điệu bóp méo kết quả thỏa thuận chung 3 điểm đạt được trong cuộc hội đàm giữa Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh với ông Lưu Vân Sơn, Ủy viên thường vụ Bộ chính trị, Bí thư Ban bí thư đảng Cộng sản Trung Quốc.
Trong đó Tạp chí Bắc Kinh nói rằng 2 bên "đồng ý tìm kiếm giải pháp chấp nhận được cho cả hai bằng cách tập trung vào đàm phán song phương, nghiên cứu thảo luận về thăm dò chung ở Biển Đông và tránh các hoạt động có thể làm phức tạp và mở rộng tranh chấp" rất dễ gây hiểu lầm trong dư luận, tạo ra một cái bẫy với Việt Nam về mặt truyền thông.
Đàm phán song phương là một kênh, nhưng chỉ có thể sử dụng đối với vấn đề song phương, ví dụ như quần đảo Hoàng Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam bị Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp) chứ không thể áp dụng cho vấn đề đa phương (tranh chấp quần đảo Trường Sa giữa 5 nước 6 bên - PV) nên việc nói chung chung rằng "đàm phán song phương" về Biển Đông rõ ràng không ổn.
Thứ hai, thăm dò chung ở Biển Đông cũng là một giải pháp tạm thời, nhưng theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS) mà cả Trung Quốc và Việt Nam là thành viên, giải pháp thăm dò hay khai thác chung chỉ được áp dụng trong trường hợp 1 vùng chồng lấn được tạo ra bởi yêu sách các vùng biển 2 bên đưa ra trên cơ sở UNCLOS trong lúc chưa đi đến 1 giải pháp cuối cùng. Giải pháp tạm thời này không ảnh hưởng tới quan điểm, yêu sách của mỗi bên.
 |
| Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. |
Như vậy thăm dò hay khai thác chung không thể diễn ra ở toàn bộ hay phần lớn Biển Đông, mà chỉ có thể thực hiện tại các "vùng chồng lấn" giữa các vùng biển yêu sách bởi 2 nước đưa ra trên cơ sở UNCLOS. Cho đến nay Trung Quốc vẫn chưa hề làm rõ về yêu sách của họ cũng như căn cứ nào trong UNCLOS để họ đưa ra yêu sách đó nên chưa thể xác định đâu là "vùng chồng lấn" ở Biển Đông.
Zhou Qi, một nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nói với Tạp chí Bắc Kinh rằng, "Việt Nam đã có 1 số giàn khoan dầu trong vùng biển tranh chấp ở Biển Đông những năm qua. Nếu Việt Nam cố gắng ngăn chặn Trung Quốc hạ đặt giàn khoan dầu trong vùng biển của mình sẽ là điều không thể chấp nhận được đối với Trung Quốc"?! Thật buồn cười!
Mariane Brown, phóng viên đài VOA ngày 1/9 bình luận, chuyến thăm Trung Quốc của Thường trực Ban Bí thư Lê Hồng Anh cho thấy Việt Nam đang nỗ lực để giảm căng thẳng trên Biển Đông cũng như cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc, nhưng căng thẳng vẫn còn âm ỉ.
Giáo sư Jonathan London từ đại học Thành phố Hồng Kông và là một chuyên gia về Việt Nam nói với VOA, Trung Quốc đã tiếp tục "cảnh báo" Việt Nam không "di chuyển quá gần với Mỹ" nhưng điều đó không ngăn cản được Việt Nam đang hướng tới Nhật Bản và Ấn Độ nếu họ sẵn sàng tham gia.
London cho biết, ông tin rằng không có ai ở Việt Nam tự tin về mối quan hệ Việt - Trung đã được hồi phục bởi cái cách Trung Quốc nói và làm vẫn khác nhau, người Việt Nam biết rõ điều này.