Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 20.10 tuyên bố sẽ mở hành lang nhân đạo cho người Kurd Iraq tới hỗ trợ người Kurd Syria đang chiến đấu chống lại khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tại thị trấn chiến lược Kobani.
 |
| Người Thổ Nhĩ Kỳ đứng trên biên giới xem giao tranh ở Kobani. |
Sự hỗ trợ này đã diễn ra đột ngột sau rất nhiều lần cả người Kurd và Mỹ đã cảm thấy tuyệt vọng trong việc kêu gọi Ankara trợ giúp bảo vệ thị trấn chiến lược Kobani trước mối đe dọa ngày càng tăng của khủng bố IS.
Kobani có phần phía bắc tiếp giáp biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Thị trấn nhỏ bé này có một tầm quan trọng chiến lược đặc biệt. Nếu kiểm soát được Kobani, IS coi như đã đến được cửa ngõ châu Âu và việc di chuyển vào châu lục này sau đó sẽ rất dễ dàng trong bối cảnh an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ rất lỏng lẻo.
Ngoài ra từ Kobani, IS có thể dễ dàng điều phối lực lượng trên mặt đất giữa Iraq và Syria. Bất kỳ tác động nào tới thị trấn này cũng có thể làm tê liệt tuyến giao thông huyết mạch giữa Aleppo-Tall-Tamir mà IS sử dụng để có thể điều động lực lượng một cách nhanh chóng.
Nhưng giá trị quân sự đó của Kobani vẫn lu mờ so với những giá trị kinh tế mà thị trấn này đang nắm giữ. Nếu kiểm soát được Kobani, IS sẽ kiểm soát được một phần quan trọng của biên giới Syria rất có ích đối với hoạt động buôn lậu vũ khí, tuyển dụng chiến binh, buôn bán dầu mỏ.
 |
| Mỹ không kích các mục tiêu IS ở Kobani để hỗ trợ người Kurd. |
Thổ Nhĩ Kỳ đang được xem là một thị trường tạo nguồn thu đáng kể cho IS. IS khai thác dầu từ các mỏ dầu và nhà máy lọc dầu chiếm được của chính quyền Syria và bán rẻ ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi nhu cầu dầu mỏ rất lớn nhưng giá thành lại đắt đỏ.
Cho đến trước ngày 20.10, Ankara vẫn từ chối tham gia vào các hoạt động giúp người Kurd đánh bại IS ở Kobani. Lãnh đạo Kobani thậm chí còn cáo buộc các nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ tìm cách ngăn chặn hoạt động hỗ trợ vũ khí và đạn dược, tình nguyện viên cho họ.
Lý giải về nguyên nhân trong quyết định đột ngột trên của Ankara, Giám đốc Viện Trung Đông tại Nga Yevgeny Satanovsky cho rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang muốn "tọa sơn quan hổ đấu", mượn tay kẻ thù để giết kẻ thù. Ankara vốn xem người Kurd là khủng bố vì họ muốn thành lập một nhà nước riêng trên lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ, Syria và Iraq.
Theo Satanovsky, Ankara chỉ cho phép hỗ trợ người Kurd ở Kobani vào phút chót, khi khủng bố IS đã sát hại phần lớn người Kurd Syria chiến đấu bảo vệ thị trấn này. Điều này sẽ giúp làm suy yếu người Kurd ở Syria cũng như mối liên hệ giữa họ với người Kurd ở Thổ Nhĩ Kỳ mà Ankara luôn tìm cách ngăn cản.
 |
| Giao tranh tại Kobani nhìn từ Thổ Nhĩ Kỳ. |
Ngoài ra, Ankara cũng không muốn Kobani thất thủ hoặc phải dùng quân đội chiến đấu chống lại IS nên đã mượn tay người Kurd Iraq để tiêu diệt họ. Sự cởi mở này còn giúp kéo lại chút danh tiếng trước dư luận quốc tế.
Lenta cho biết, có vẻ như Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không can thiệp trực tiếp vào cuộc chiến chống IS vì dấn vào một cuộc chiến tranh toàn diện với khủng bố IS không đem lại nhiều hứa hẹn tốt đẹp cho Ankara.
Trong bối cảnh hiện nay, có thể nhiều người sẽ nghĩ rằng người Kurd chẳng hơn gì một con tốt trong bàn cờ Trung Đông và là một món đồ chơi của các nước lớn.
Nhưng chắc chắn rằng sự tính toán của Thổ Nhĩ Kỳ đang đẩy người Kurd Syria đến gần hơn với Mỹ và chính quyền Damascus. Washington những ngày gần đây đã tỏ ra sẵn sàng hỗ trợ người Kurd Syria, bất chấp sự bất mãn của Ankara.
Chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad đã hứa hẹn sẽ cho phép tạo ra một khu vực vừa phải cho người Kurd nếu họ đánh bại IS ở Kobani./.