Thảo luận về Luật Dạy nghề sáng nay (5/11), đa số Đại biểu Quốc hội đồng loạt đề nghị khi đổi tên thành Luật Giáo dục nghề nghiệp, cần giao cho Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) quản lý thống nhất về mặt nhà nước, không giao cho Bộ Lao động Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH).
Quản lý chồng chéo hiệu quả thấp
Đại biểu Trần Minh Diệu (Quảng Bình) nhận định, việc giao cho bộ nào quản lý phải căn cứ trên chức năng hoạt động của bộ đó. Vì vậy, giao cho Bộ GDĐT quản lý là thống nhất về mặt luật pháp: Bộ trưởng Bộ Giáo dục chịu trách nhiệm trước Chính phủ về giáo dục và đào tạo, đương nhiên trong đó bao gồm cả giáo dục nghề nghiệp.
“Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội lý giải giao cho Bộ LĐ-TB-XH là vì một số lý do, trong đó có việc trước kia Bộ GDĐT quản lý một số ngành nghề chưa tốt. Hiện nay, Bộ GDĐT đang nhiều việc, lại giao thêm giáo dục nghề nghiệp sẽ là gánh nặng. Đó là cách giải tình chưa thực sự thuyết phục. Theo tôi, không thể nói bộ nào nhiều việc hơn bộ nào. Nhiều việc hay ít việc phụ thuộc vào quy mô bộ máy xác định theo chức năng nhiệm vụ được giao. Do vậy không ai có thể nghĩ rằng Bộ GDĐT nhiều việc hay ít việc hơn Bộ LĐ-TB-XH.
Tôi đề nghị Bộ LĐ-TB-XH chỉ là cơ quan chủ quản của các cơ sở giáo dục nghề nghiệp thuộc bộ, tương tự như nhiều bộ ngành khác đã và đang thực hiện. Còn việc giúp Chính phủ thống nhất quản lý giáo dục thuộc về chức năng của Bộ GDĐT".
 |
| Đại biểu Quốc hội Trần Minh Diệu. Ảnh: TTBC. |
Đại biểu Diệu cũng đề nghị Quốc hội cân nhắc thời điểm thông qua Luật giáo dục nghề nghiệp.
“Tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội mới chỉ cho ý kiến sửa đổi một số điều trong phạm vi Luật Dạy nghề. Nay Quốc hội xem xét để thông qua một dự luật mới là Luật Giáo dục nghề nghiệp với nội hàm lớn hơn nhiều, phạm vi và đối tượng mở rộng, không chỉ với các cấp chuyên nghiệp như ý kiến của Quốc hội ở kỳ họp thứ 7. Trong khi nhiều vấn đề chưa được chuẩn bị kỹ, chưa có báo cáo đánh giá tác động đối với những vấn đề mới, do vậy tôi đề nghị cơ quan soạn thảo phải lấy ý kiến rộng rãi một cách khách quan, cụ thể và gửi Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp sau, không thể chủ quan, áp đặt”.
“Chưa đánh giá tác động, Quốc hội chưa thể thông qua luật”
Đại biểu Phạm Thị Hải (tỉnh Đồng Nai) cũng đề nghị không nên giao cho Bộ LĐ-TB-XH quản lý mà cần tập trung vào một đầu mối quản lý đó là Bộ GDĐT, vì Bộ GDĐT đảm nhận tất cả các hoạt động giáo dục và đào tạo trên cả nước, đảm bảo tính hệ thống, xây dựng chương trình, cơ cấu tổ chức, tiết kiệm chi phí nhà nước.
“Luật Giáo dục nghề nghiệp là một bộ luật rất quan trọng có ảnh hưởng rất lớn đến toàn bộ hệ thống giáo dục nước ta. Nó giữ vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc đổi mới và giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động ở nước ta. Tôi đề nghị Quốc hội cần cân nhắc kỹ dự thảo luật”, Đại biểu Hải nói.
Không thể giao việc đào tạo sư phạm cho Bộ LĐ-TB-XH
Đại biểu Nguyễn Thị Bích Nhiệm (Yên Bái) chỉ rõ, do hai bộ quản lý nên dẫn phân tán quản lý điều hành và lãng phí.
“Luật Giáo dục nghề nghiệp xây dựng chủ yếu trên Luật Dạy nghề, nhưng hầu hết các trường cao đẳng trung cấp chuyên nghiệp chưa đồng tình do chưa được tham gia có ý kiến; hầu hết 63 Sở Giáo dục các tỉnh chưa được tham gia bàn bạc vào quá trình sửa đổi Luật Dạy nghề thành Luật Giáo dục nghề nghiệp”.
Đề cập tới khía cạnh phân công trách nhiệm quản lý nhà nước, Đại biểu Nhiệm đồng tình với Đại biểu Diệu là phải có sự thống nhất đầu mối quản lý nhà nước.
“Nếu giao cho Bộ Giáo dục quản lý sẽ đảm bảo thống nhất nhiều yếu tố trong đó có thang bảng lương và các chế độ phụ cấp, đảm bảo quy trình đào tạo trong công tác liên thông liên kết, bậc học trung cấp lên cao đẳng lên trình độ đại học và sau đại học. Hiện nay rất nhiều trường có cả đào tạo đại học và cao đẳng. Nếu giao Bộ LĐ-TB-XH quản lý giáo dục nghề nghiệp, còn Bộ Giáo dục quản lý bậc đại học, vậy thì khi đó một cơ sở lại phải chịu sự quản lý của hai bộ.
Trong số các trường Cao đẳng thì có Cao đẳng sư phạm có tính chất giáo dục hết sức cao, đào tạo ra máy cái, đào tạo ra người thầy mà lại giao cho Bộ LĐ-TB-XH là không hợp lý. Tôi rất mong các vị Đại biểu Quốc hội cân nhắc quyết định”.
 |
| Đại biểu Nguyễn Thị Bích Nhiệm (đoàn Yên Bái). Ảnh: TTBC. |
Đồng tình với Đại biểu Diệu, Đại biểu Nhiệm còn có hàng loạt đại biểu khác như Nguyễn Thúy Hoàn (Thái Bình), Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận), Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh), Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang), Lê Trọng Sang (TP.HCM), Âu Thị Mai (tuyên Quang), Trần Thị Hiền (Hà Nam)…
Đồng tình với Đại biểu Diệu, Đại biểu Nhiệm còn có hàng loạt đại biểu khác như Nguyễn Thúy Hoàn (Thái Bình), Nguyễn Thị Phúc (Bình Thuận), Nguyễn Thành Tâm (Tây Ninh), Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang), Lê Trọng Sang (TP.HCM), Âu Thị Mai (tuyên Quang), Trần Thị Hiền (Hà Nam)…
Đáng chú ý, Đại biểu Nguyễn Thị Kim Bé (Kiên Giang) chỉ rõ, việc mở rộng thay đổi tên sẽ tác động rất lớn đến nhóm đối tượng này, mà thời gian qua dự thảo luật chưa lấy ý kiến rộng rãi, do đó nếu thông qua tại kỳ họp này là chưa phù hợp.
Phân tích sâu trách nhiệm quản lý nhà nước về quản lý giáo dục nghề nghiệp, Đại biểu Bé cho rằng, cần thống nhất quản lý để tránh lãng phí.
Đại biểu Bé nói thẳng: “Tôi không đồng tình với giải trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng lĩnh vực này trước kia giao cho Bộ GDĐT thì ít được quan tâm, sau khi giao cho Bộ LĐ-TB-XH thấy phát triển lên. Chúng ta không thể nào so sánh một cách khập khiễng giữa hai thời kỳ khác nhau, sự quan tâm đầu tư của nhà nước khác nhau, vậy làm sao có kết quả giống nhau được. Việc quản lý yếu là do con người chứ không phải do hệ thống giáo dục quốc dân.
Tôi cũng không thống nhất với Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng nếu giao cho Bộ GDĐT thì sẽ làm tăng gánh nặng cho bộ này. Bộ GDĐT phải thực hiện chức năng quản lý về giáo dục và đào tạo. Ta không thể nói là gánh nặng thêm mà Bộ Giáo dục buộc phải làm này. Nếu giao cho Bộ LĐ-TB-XH thì không nặng sao? Trong khi bộ này làm rất nhiều việc về an sinh xã hội, lo cho con người từ lúc sinh ra cho tới lúc trở về với đất mẹ. Hiện nay bộ này có nhiều việc làm chưa tốt mà giao thêm việc này nữa thì lẽ nào không nặng? Bộ này sẽ đẻ thêm bộ phận quản lý nhà nước, trong khi Bộ Giáo dục đã có bộ phận quản lý từ lâu.
Nếu quản lý yếu kém thì cần tái cơ cấu con người của ngành giáo dục để tham mưu cho Chính phủ được tốt hơn, chứ không nên cắt từng đoạn của hệ thống giáo dục giao cho từng bộ quản lý. Nếu sau này Bộ LĐ-TB-XH quản lý không tốt thì sẽ giao cho ai quản lý đây?"