Để thoải mái trong thời tiết lạnh, bạn cần biết giữ ấm dựa trên cơ sở khoa học về sự truyền nhiệt.
Loren Greenway, Giám đốc điều hành Trung tâm y tế Wilderness ở thành phố Salt Lake (Mỹ) cho biết, muốn giữ ấm phải nắm được hai nguyên tắc chính: Tính dẫn nhiệt và sự đối lưu nhiệt.
Tính dẫn nhiệt là sự truyền nhiệt giữa hai bề mặt cứng có tiếp xúc trực tiếp với nhau, chẳng hạn khi bạn đứng trên vỉa hè đóng băng.
Sự đối lưu nhiệt là sự truyền nhiệt giữa một khối (chẳng hạn như cơ thể bạn) với một dung dịch hay khí di chuyển (như một cơn gió lạnh).
Hiểu được hai cơ chế trên cũng như hoạt động thường ngày của cơ thể, bạn sẽ biết cách hiệu quả trong việc điều hòa thân nhiệt, giữ ấm và an toàn trong thời tiết khắc nghiệt của mùa Đông.
Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý:
Mặc nhiều lớp quần áo
Bạn mất nhiệt qua sự truyền nhiệt bất cứ khi nào cơ thể tiếp xúc trực tiếp với thứ gì đó lạnh, như khi ngồi trên nền lạnh buốt.
Gió cũng làm bạn mất nhiệt theo cách này. Nhưng có thể giữ cho cơ thể khỏi sự mất nhiệt từ hai yếu tố trên bằng cách mặc nhiều lớp quần áo, theo Greenway.
 |
Lớp cơ bản - đồ lót dài và dày, tất len - giúp bạn đỡ bị mất nhiệt từ sự dẫn nhiệt. Lớp ngoài cùng nên mặc đồ chống gió và chống nước nhưng vẫn thoáng khí, để bảo vệ bạn khỏi sự mất nhiệt qua không khí, nước.
"Mọi thứ có thể đắp lên người để bảo vệ cơ thể sẽ giúp bạn chống lại cái lạnh một cách tốt nhất", bác sĩ Greenway nói.
Đừng co ro, run rẩy
Run rẩy, co ro là dấu hiệu cảnh báo bạn đang quá lạnh và cần vào nơi nào đó ấm hơn. Khi nhiệt độ của da giảm xuống, sự co ro, run rẩy giúp cho thân nhiệt của bạn khỏi bị hạ thấp xuống.
Sự co thắt và nới lỏng các cơ sẽ làm tiêu hao năng lượng và sinh nhiaajt để thay thế nhiệt độ mà cơ thể mất đi qua sự dẫn nhiệt hay đối lưu. Nhưng khi bạn bắt đầu run rẩy thì não sẽ thông báo với cơ thể rằng cần đến nơi khác ấm hơn hiện tại.
 |
Do vậy, việc run rẩy chỉ có ích khi thân nhiệt bị giảm nhẹ nhưng sẽ vô ích nếu cơ thể giảm nhiệt quá nhiều. Bởi cơ thể sẽ ngừng run rẩy khi sự co rút cơ bắp không còn tác dụng trong việc sản sinh ra nhiệt.
Điều đó, có nghĩa là cơ thể càng lạnh hơn, sự run rẩy dần dừng lại, như vậy khiến thân nhiệt giảm nhanh hơn bình thường.
Ăn no, uống nhiều nước
Hãy ăn uống đầy đủ - nghĩa là tiêu thụ nhiều năng lượng hơn mức cần đốt cháy. Điều này giúp cơ thể xử lý lạnh tốt hơn bởi nó giúp lượng đường huyết đủ để cung cấp năng lượng cần cho việc giữ ấm.
 |
Uống nhiều nước cũng rất quan trọng. Cơ thể sẽ chịu lạnh tốt hơn nếu nó được cung cấp thức ăn và nước uống đầy đủ, cân bằng.
Làm quen với cái lạnh
Bạn có thể học cách thích nghi với thời tiết lạnh. Những người hay ở ngoài trời và nhiều thời gian tiếp xúc với cái lạnh thực sự có khả năng chịu đựng với thời tiết buốt giá.
Nghiên cứu gần đây cho biết, cơ chế của việc này đến nay còn chưa được giải thích thấu đáo nhưng một loại chất béo của cơ thể gọi là mỡ nâu có thể đóng vai trò quyết định. Không như loại mỡ trắng thông thường trong cơ thể - là nơi tích trữ calo bổ sung, mỡ nâu thực sự tiêu hao calo và giải phóng năng lượng như nhiệt.
Trẻ sơ sinh và các động có vú ngủ đông nên có nhiều mỡ nâu. Các nghiên cứu ở động vật và người cho thấy khả năng thích nghi thời tiết lạnh tăng công suất sản sinh nhiệt của mỡ nâu. Một số nghiên cứu cũng cho thấy tiếp xúc với cái lạnh thực sự tăng lượng mỡ nâu trong cơ thể.
Giữ trọng lượng cơ thể tốt, có sức khỏe đảm bảo cũng giúp con người dễ chống đỡ với cái lạnh. Quá gầy có thể là một bất lợi trong mùa đông vì chất béo của cơ thể giúp bạn giữ ấm.
Hãy chuẩn bị kỹ
Hãy chú ý tới dự báo thời tiết và luôn dự trữ đủ thực phẩm, nước uống, tư trang ứng phó với cái lạnh (chăn ấm, quần áo khô, giày, tất, khăn...).
Theo Trung tâm khí tượng thủy văn Mỹ, 25% các ca tử vong liên quan đến thời tiết mùa Đông xảy ra khi con người không chuẩn bị trước các dụng cụ cần thiết để đối phó với cái lạnh khắc nghiệt.
Nắm bắt các yếu điểm của mình
Sử dụng thuốc điều trị cao huyết áp, thuốc điều trị viêm tiền liệt tuyến, thuốc cho người suy tim, giãn mạch hoặc một số bệnh suy giảm hoạt động tuyến giáp... có thể khiến bạn nhạy cảm hơn với thời tiết lạnh.
Tuổi tác cũng ảnh hưởng đến cơ chế chịu đựng cái lạnh của cơ thể. Trẻ dưới 2 tuổi chưa phát triển khả năng điều chỉnh để tăng nhiệt độ cơ thể và người trên 60 tuổi cũng giảm khả năng sinh nhiệt. Hãy chú ý các trường hợp này.
Không uống rượu
Nhiều người nghĩ một ly rượu mạnh sẽ làm cơ thể ấm hơn trong thời tiết buốt giá, nhưng thực tế không như vậy.
 |
Trong khi một số đồ uống ấm sẽ làm tăng thân nhiệt và giúp bạn chống lạnh, những rượu không nằm trong số đó. Rượu hoàn toàn không có tác dụng giữ ấm, thậm chí nó còn làm giảm thân nhiệt.