Thông tin Bộ Công Thương có văn bản đề nghị Chính phủ cho nhập khẩu 50.000 tấn đường từ Lào với thuế suất 0% liên tục nhận nhiều ý kiến trái chiều. Trả lời trên VTV ông Đỗ Thành Liêm - Phó chủ tịch Hiệp hội mía đường Việt Nam (VSSA) cho rằng ngành đường Việt Nam đang tồn kho cung đang vượt cầu.
Cụ thể theo VSSA vụ mía đường 2014-2015 dự báo tổng nguồn cung là 2 triệu tấn chưa kể đường nhập khẩu không chính thức, đường nhập lậu trong khi mức tiêu thụ năm 2015 khoảng 1,3-1,4 triệu tấn. Như vậy lượng đường dư thừa trong năm 2015 sẽ trên 600.000 tấn.
“Nếu 50 nghìn tấn đường này về trong thời vụ đang sản xuất của mía đường hiện nay là vụ mía năm 2015 đang là vụ mùa sản xuất chính, nếu về với thuế suất bằng 0 thì nó tăng thêm nguồn cung nên sức ép rất lớn đến việc giảm giá bán đường trong nước”, ông Liêm nói.
 |
| Nghịch lý giá mía đường - Ảnh minh họa |
Đây không phải lần đầu tiên Bộ Công thương đề xuất cho doanh nghiệp được nhập khẩu đường từ Lào. Ở niên vụ trước, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đã có đề xuất chính phủ xin nhập 30.000 tấn đường về Việt Nam để tái xuất. Thời điểm đó VSSA cũng có nhiều ý kiến phản đối cho rằng cho nhập đường từ Lào sẽ gây khó cho doanh nghiệp đường trong nước.
Tuy nhiên cách làm của Hoàng Anh Gia Lai chỉ là nhập đường để tinh luyện xuất sang Trung Quốc. Sở dĩ Bầu Đức đưa đường từ Lào về Việt Nam tinh luyện thứ nhất tạo thêm việc làm cho nhân công, người lao động thứ hai đóng góp vào kim ngạch xuất khẩu cho Việt Nam.
Thực tế giá thành 1 tấn mía đường của Hoàng Anh Gia Lai nhập từ Lào chỉ là là 240 nghìn đồng, trong khi Việt Nam sản xuất là 800 nghìn đồng. Giá 1 kg đường của Hoàng Anh Gia Lai chỉ ở mức 4.000 đ, trong khi các nhà máy của Việt Nam bán là 16.000 đ và đến tay người tiêu dùng là 23.000 - 25.000 đồng.
Từ lý giải của VSSA về việc mía đường trong nước đang cung vượt cầu theo lý đó giá mía đường trong nước phải rẻ hơn tuy nhiên thực tế lại khác. Lo ngại việc không cho nhập khẩu đường giá thấp từ Lào có thể người tiêu dùng Việt Nam phải mua đường giá cao như hiện nay.
Vấn đề đặt ra tại sao giá mía đường trong nước lại cao gấp 4 lần giá mía đường được Hoàng Anh Gia Lai nhập về? Và việc mía đường Hoàng Anh Gia Lai nhập về có ảnh hưởng tiêu cực như lo ngại của VSSA?
Thực tế câu chuyện Hoàng Anh Gia Lai xin nhập đường từ Lao về Việt Nam để tinh luyện xuất khẩu sang Trung Quốc không ảnh hưởng thị trường mía đường trong nước. Bởi dù giá thành rẻ hơn rất nhiều so với giá mía đường trong nước nhưng Hoàng Anh Gia Lai không bán đường ở thị trường trong nước.
Dù Trung Quốc là nước phải nhập khẩu đường nhưng như thừa nhận của ông Nguyễn Hải, Tổng thư ký Hiệp hội mía đường Việt Nam việc xuất khẩu đường của các doanh nghiệp trong nước sang Trung Quốc gặp khó khăn; thậm chí có thời điểm giá đường ở Trung Quốc còn thấp hơn giá bán tại các nhà máy đường ở Việt Nam. Nói cách khác chính việc giá mía đường trong nước quá cao khiến mía đường khó cạnh tranh và tìm đầu ra
Vì vậy để giải bài toán khó khăn cho doanh nghiệp mía đường và nông dân trồng mía là tìm ra lời giải để đưa giá thành sản xuất mía đường giảm xuống để có thể cạnh tranh. Nhất là thời điểm cộng đồng các nước Asean sẽ mở cửa thông thoáng thành thị trường chung khi đó mía đường các nước sẽ tràn vào thị trường Việt Nam, theo điều tiết của thị trường doanh nghiệp mía đường trong nước sẽ càng khó khăn hơn.