 |
| Máy bay chiến đấu J-15 tập cất cánh trên đường băng tàu sân bay Liêu Ninh Trung Quốc |
Tạp chí "Học giả Ngoại giao" Nhật Bản ngày 10 tháng 2 đưa tin, trong tương lai, Trung Quốc có thể có kế hoạch tăng số lượng tàu sân bay lên 4 chiếc. Đối với rất nhiều người Trung Quốc, đây là sự phát triển tất yếu sau khi của cải và sức mạnh quốc tế của một nước lên một tầm cao mới. Đây là tiêu chí đạt trình độ cao nhất về sức mạnh quốc tế của một quốc gia.
Nói cách khác, bất cứ điều gì mà nước lớn nào khác có thể đạt được thì Trung Quốc cũng tìm cách làm được: Có thể cất hạ cánh máy bay chiến đấu trên tàu sân bay, có thể đưa "xe mặt trăng" lên mặt trăng, có thể đưa người vào vũ trụ.
Trước đó, trên tờ "Học giả Ngoại giao", Harry Kazianis có bài viết cho rằng, Trung Quốc có rất nhiều “phần cứng” có thể thách thức vị thế chủ đạo của Mỹ ở Thái Bình Dương, nhưng tàu sân bay hoàn toàn không phải là một trong số đó. Nếu muốn thách thức Mỹ, ngoài công nghệ còn cần nhiều hơn, nhân tố cần tính toán rất nhiều. Ông không cho rằng, Trung Quốc từng có ý nghĩ và dự định muốn thách thức vị thế chủ đạo của Hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương.
Như vậy, lý luận của Trung Quốc về vai trò của tàu sân bay như thế nào? Căn cứ vào "Sách trắng quốc phòng" (2013) - văn kiện uy tín nhất, có thể thấy những chỉ thị dưới đây: Thứ nhất, Trung Quốc phát triển tàu sân bay có ảnh hưởng sâu xa tới việc xây dựng một lực lượng hải quân mạnh và bảo vệ an ninh hàng hải.
Thứ hai, xây dựng Trung Quốc thành một nước lớn về biển là một chiến lược phát triển quốc gia quan trọng. Thứ ba, lợi ích ở nước ngoài đã trở thành một bộ phận của lợi ích quốc gia Trung Quốc, vấn đề an ninh cũng ngày càng nổi cộm, liên quan đến năng lượng và tài nguyên ở nước ngoài, tuyến đường giao thông chiến lược trên biển, công dân và pháp nhân của Trung Quốc ở nước ngoài.
Bài viết cho rằng, khi tìm cách cứu công dân Trung Quốc ở nước ngoài, tàu sân bay sẽ rất có ích, nhưng tình hình này rất ít gặp.
 |
| Tàu sân bay Liêu Ninh, Hải quân Trung Quốc |
Ronald O'Rourke, một người nghiên cứu và làm việc tại Quốc hội Mỹ là nhà phân tích chính trong nghiên cứu Hải quân Trung Quốc. Tháng 12 năm 2014, ông đưa ra kết luận, cho rằng: "Mặc dù tàu sân bay có thể có một số tác dụng đối với Trung Quốc trong các cuộc xung đột liên quan đến Đài Loan, nhưng đây không phải là vai trò chính, bởi vì Đài Loan đã nằm trong phạm vi tấn công của máy bay chiến đấu cất cánh từ đất liền của Trung Quốc. Phần lớn các nhà quan sát cho rằng, Trung Quốc cần tàu sân bay là vì một số tác dụng khác, có thể tượng trưng cho vị thế Trung Quốc là nước lớn dẫn trước khu vực và nước lớn chủ yếu trên thế giới".
Ronald O'Rourke cho rằng, tàu sân bay có thể dùng để phô trương sức mạnh, đây mới là nguyên nhân chủ yếu Mỹ và Liên Xô cũ cần tới tàu sân bay. Mặc dù Trung Quốc sẽ phát triển tàu sân bay, nhưng do sự xuất hiện của công nghệ mới, nhất là công nghệ không gian và người máy, sẽ ảnh hưởng tới trọng điểm ngân sách quân sự, rất có thể Trung Quốc sẽ hạn chế phát triển tàu sân bay ở 2 chiếc, chứ không phải chế tạo 4 chiếc tàu sân bay.
Đối với dư luận quốc tế về tàu sân bay của Trung Quốc, chuyên gia quân sự Trung Quốc Lý Kiệt cho rằng, dư luận nước ngoài cho rằng Trung Quốc lần đầu tiên xác nhận rõ ràng Trung Quốc đang chế tạo tàu sân bay - quan điểm này không chính xác. Bởi vì, chỉ có người phát ngôn Quân đội Trung Quốc tuyên bố mới xem như chính quyền chính thức xác nhận.
Lý Kiệt cho rằng, nhìn vào quy luật hoạt động của tàu sân bay, tàu sân bay phải duy trì số lượng nhất định mới có thể bảo đảm hiệu quả tác chiến, một cường quốc khu vực muốn bảo vệ quyền kiểm soát trên không và trên biển ở một phương hướng chiến lược nào đó thường cần tới 3 tàu sân bay, ít nhất là 2 chiếc.
Theo Lý Kiệt, một nước lớn để bảo vệ lợi ích ở biển xa, khi ứng phó với xung đột quân sự có cường độ trung bình trở lên, ít nhất cần có 1 chiếc tàu sân bay trở lên. Cho dù khi ứng phó với xung đột khu vực có cường độ tương đối cao, Mỹ cũng sẽ sử dụng 2 siêu tàu sân bay động cơ hạt nhân trở lên, trong khi đó, máy bay trên tàu sân bay hạng trung của nước khác khá ít so với tàu sân bay Mỹ, trong vấn đề liên quan đến quyền lợi biển, đặc biệt là vấn đề ở biển có khoảng cách vừa và xa, 1 chiếc tàu sân bay chắc chắn là không đủ, ít nhất cần 2 chiếc hoặc trên 2 chiếc.
 |
| Tàu sân bay Liêu Ninh, Hải quân Trung Quốc |