Tập Cận Bình giúp Hồ Cẩm Đào "thanh lý môn hộ", ra sức bảo vệ tiền nhiệm

Ông Hồ Cẩm Đào và ông Tập Cận Bình thời điểm chuyển giao quyền lực. Ảnh: The Guardian.

Đa Chiều ngày 14/3 bình luận, trong lúc lưỡng hội Trung Quốc đang cùng bàn quốc sự thì vẫn có một dòng chảy ngầm nhưng không kém phần mãnh liệt của tin đồn, trở thành tâm điểm chú ý và bàn tán của các đại biểu Quốc hội, Chính hiệp thay vì bản báo cáo chính thức trên tay. Giới quan sát cho rằng, những làn sóng tin đồn vừa qua dù vô tình hay hữu ý cũng đang nhằm giúp Hồ Cẩm Đào thoát khỏi trách nhiệm liên đới trong các đại án Lệnh Kế Hoạch và Từ Tài Hậu.

Từ Tài Hậu "khống chế" Hồ Cẩm Đào hay Tập Cận Bình gỡ bí cho người tiền nhiệm?

Đầu tiên là chuyện Hồ Cẩm Đào bị Từ Tài Hậu - Quách Bá Hùng "khống chế" đang gây sự chú ý đặc biệt trong dư luận Trung Quốc. Tại sao thông tin đó lại xuất hiện lúc này, đằng sau thông tin "khống chế" và "binh biến Trung Nam Hải" là thông điệp chính trị gì? Đa Chiều cho rằng đại đa số giới quan sát chính trị trong và ngoài Trung Quốc cho rằng những động thái này đều nhằm biện bạch rằng ông Hồ Cẩm Đào vô can trong các vụ trọng án thuộc cấp của ông gây ra.

Từ một câu nói thốt ra bởi Dương Xuân Trường, một viên Thiếu tướng cựu Phó phòng Xây dựng quân đội Học viện Khoa học Quân sự Trung Quốc khi trả lời phỏng vấn, ông Trường tiết lộ nội tình việc Từ Tài Hậu bán quân hàm, chức vụ trong quân đội như thế nào. Đồng thời Dương Xuân Trường cũng nói Từ Tài Hậu đã khống chế lãnh đạo Quân ủy Trung ương lúc đó. Nay họ Từ đã thành con hổ trong lồng, không móng không vuốt, nhưng đồng liêu của ông, cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Quách Bá Hùng bao giờ bị bắt vẫn là tâm điểm đồn đoán của dư luận.

Thời gian qua "con sói Tây Bắc" họ Quách này vẫn ẩn dật, tướng Hùng đang bình an vô sự hay đã bị bắt đang gây tin đồn không ngớt. Từ lúc con trai ông Hùng, tướng Quách Chính Cương bị bắt, tin đồn lại nổi lên như cồn. Trong khi đó tướng Dương Xuân Trường khi trả lời phỏng vấn gọi thẳng tên cúng cơm Quách Bá Hùng mà không đi kèm quân hàm hay chức vụ như thông lệ. Tướng Trường còn nói: "Từ Tài Hậu bọn chúng sau khi xảy sự, những người bên cạnh đều nói, quyền lực của bọn chúng lớn quá!"

Ai cũng biết, muốn được thăng quân hàm hay chức vụ, các tướng Trung Quốc phải có chữ ký của cả Từ Tài Hậu và Quách Bá Hùng, hậu vận của con sói Tây Bắc ra sao cũng có thể tự biết. Nhưng đó không phải vấn đề quan trọng, với vai trò Chủ tịch Quân ủy Trung ương thời điểm đó, ông Hồ Cẩm Đào để quân đội xảy ra những vấn đề nghiêm trọng như vậy khó có thể tránh khỏi trách nhiệm liên đới. Có điều với đại đa số người dân không biết rõ thực hư chân tướng sự việc thì câu nói của Dương Xuân Trường: "Quân đội trở thành nhà của bọn chúng, bọn chúng lại khống chế cả lãnh đạo Quân ủy Trung ương lúc đó" rõ ràng người ta đang có ý thanh minh bênh vực cho Hồ Cẩm Đào và khiến người nghe dễ "thông cảm cho hoàn cảnh" của ông.

Tướng Trường muốn nói rằng Hồ Cẩm Đào vô can trong các hoạt động tham nhũng, hủ bại của 2 cấp dưới họ Từ và họ Quách kia. Lã Tân Hoa - người phát ngôn kỳ họp Chính hiệp năm nay được Reuters đặt câu hỏi, phải chăng Hồ Cẩm Đào mới là mục tiêu thực sự đằng sau vụ án Lệnh Kế Hoạch. Câu trả lời của ông Hoa cũng góp phần làm sáng tỏ nhận định này: "Đó là tin đồn vô căn cứ, hoàn toàn sai lầm". Vụ Lệnh Kế Hoạch không cần phải bàn nhiều, ông Hoạch thân là "Tổng quản Trung Nam Hải" làm chuyện phạm pháp, Hồ Cẩm Đào với tư cách quản lý trực tiếp khó tránh trách nhiệm dùng người không giám sát.

Ông Hồ Cẩm Đào đang được "người ta" lôi ra khỏi mớ bùng nhùng của các vụ trọng án thuộc cấp mình ngày trước.

Tuy nhiên cách đưa tin của truyền thông Trung Quốc đều khiến dư luận hiểu rằng Lệnh Kế Hoạch là người lòng dạ hiểm sâu, các đặt vấn đề của Lã Tân Hoa về cha con Lệnh Kế Hoạch cũng như quan hệ với ông Hồ Cẩm Đào cho thây rõ ràng "người ta" muốn kéo ông Đào ra khỏi bùng nhùng của vụ án Lệnh Kế Hoạch. Xét về cách nói thì Lã Tân Hoa đi thẳng vào vấn đề, không còn úp mở hé lộ như Dương Xuân Trường. Có điều người đang lo lắng bây giờ không phải Hồ Cẩm Đào, mà là người tiền nhiệm của ông và những người trong "phe Thượng Hải".

Giang Trạch Dân lo lắng, Hồ Cẩm Đào bình yên

Tháng 3 năm nay có tin Giang Trạch Dân vừa xuống Tam Á, Hải Nam để "tránh rét". Ông Dân nói với phóng viên Nhân Dân nhật báo và Tin tức Tham khảo nội bộ, một bản phụ san của Tân Hoa Xã rằng: "Năm nay tôi chọn Tam Á để nghỉ đông, muốn trong thời gian còn lại không nhiều suy nghĩ kỹ hơn một số vấn đề, để phát biểu một số ý kiến. Tam Á thoáng hơn Bắc Kinh, ấm hơn Hàng Châu và sạch sẽ hơn Thâm Quyến, Chu Hải". 

Riêng so sánh "Tam Á thoáng hơn Bắc Kinh" phản ánh đúng cảm nhận thực sự của Giang Trạch Dân về bầu không khí chính trị hiện nay, nhưng nghỉ đông ở đây cũng khó yên tính hoàn toàn khi hàng loạt "bằng hữu", "đồng nghiệp" tới ghé thăm.

Trước đó từng có tin đồn rằng, "Giang - Hồ bất lưỡng lập", tức Giang Trạch Dân và Hồ Cẩm Đào tuy hai mà một, tuy một mà hai. Nhưng đứng trước những biến động lớn trên bầu trời chính trị Bắc Kinh, người lo lắng không phải Hồ Cẩm Đào mà chính là những thành viên của "phe Thượng Hải" theo Giang Trạch Dân. Những dấu hiệu này cho thấy Hồ Cẩm Đào đang bình an vô sự.

Những điều này kết hợp với việc năm 2012 khi nghỉ hưu, ông Hồ Cẩm Đào lập tức bàn giao mọi chức vụ cho người kế nhiệm Tập Cận Bình thì khó có thể nói một ông già đã rũ bỏ hết quyền lực lại có thể làm "binh biến Trung Nam Hải" như tin đồn. Nhưng theo Đa Chiều, "tội" của ông Hồ Cẩm Đào là đã không làm gì cho tròn trách nhiệm ở cương vị, trọng trách mà ông giữ khi đương chức. Mặc dù Trung Quốc trong 10 năm ông nắm quyền không ngừng phát triển, nhưng hình ảnh và tư duy bảo thủ, "vô vi nhi trị" đã khiến ông đánh mất cơ hội lịch sử để kế thừa địa vị của Đặng Tiểu Bình để lại.

10 năm cầm quyền, Hồ Cẩm Đào cũng làm được những điều xuất sắc như bỏ được thuế nông nghiệp đeo đẳng người nông dân trong hơn 2000 năm, phổ cập hệ thống đảm bảo an sinh y tế đến toàn xã hôi Trung Quốc, đưa Trung Quốc trở thành nền kinh tế thứ 2 thế giới. Nhưng cuối cùng không thay đổi được khoảng cách phân hóa giàu nghèo trong xã hội, không chống được tham nhũng, không phô diễn được sức mạnh quân sự trước dân chúng Trung Quốc. Phe tả phê ông bảo thủ, phái hữu nói ông "cúi đầu trước Mỹ", trong khi nhiều nỗi bức xúc của người dân thì ông im lặng.

Đa Chiều bình luận, danh tiếng của Hồ Cẩm Đào so với Đặng Tiểu Bình uy danh hiển hách hay Giang Trạch Dân quyền lực nghiêng thành thì không thấm vào đâu. Tên tuổi của ông ít khi được người đời nhắc đến khi trà dư tửu hậu, không thể nói là người dân ghét ông, nhưng cũng ít người nhớ đến ông. Có lẽ Hồ Cẩm Đào là một người tốt, nhưng khó có thể xem như một chính khách xuất sắc. "Không làm gì" có thể củng cố quyền lực cho ông, nhưng cũng chính nó đã bó chặt đôi chân của ông không thể tiến xa hơn trong sự nghiệp chính trị của mình, Đa Chiều bình luận.