 |
| Tàu hộ vệ tên lửa Hoàng Sơn số hiệu 570 Type 054A Hạm đội Nam Hải, Hải quân Trung Quốc |
Tờ "Tin tức Trung Quốc" ngày 17 tháng 4 dẫn trang mạng "Quan điểm quân sự chính trị" Nga ngày 16 tháng 4 cho rằng, lực lượng mặt nước ở khu vực biển Viễn Đông to lớn của Nga không đủ, nếu có tàu chiến mới trang bị sẽ thiếu tàu chiến thích hợp để hộ tống cho nó. Vấn đề đặt ra là lấy tàu chiến mặt nước đạt yêu cầu ở đâu để thực hiện nhiệm vụ săn ngầm và hộ tống.
Theo bài báo, ngành đóng tàu Nga mặc dù đang phát triển nhanh chóng, nhưng đang gặp khó khăn do nhiều nguyên nhân. Đặc biệt là cuộc khủng hoảng Ukraine nổ ra, đội ngũ làm việc đã bị rút đi, công việc của rất nhiều nhà máy đóng tàu đã bị ảnh hưởng rất lớn.
Bài báo cho rằng, tàu chiến của Trung Quốc rất phù hợp với yêu cầu của Nga. Phương án giải quyết thiếu thốn lực lượng hộ tống của Hạm đội Thái Bình Dương rất có thể là trực tiếp mua tàu chiến của Trung Quốc.
Trong mấy chục năm qua, Liên Xô cũ và Nga đã gián tiếp hoặc trực tiếp tham gia vào xây dựng lực lượng Hải quân Trung Quốc. Thời gian đi qua rất nhanh. Hiện nay, "trò đã giỏi hơn thầy", đặc biệt là lĩnh vực chế tạo tàu chiến mặt nước. Vì vậy, cần tìm kiếm hợp tác với Trung Quốc.
 |
| Tàu hộ vệ tên lửa Liễu Châu số hiệu 573 Type 054A, Hạm đội Nam Hải, Hải quân Trung Quốc |
Hơn nữa tăng cường hạm đội Nga ở khu vực Viễn Đông có lợi đối với Trung Quốc, bởi vì chúng có thể trợ giúp Hải quân Trung Quốc cân bằng sức mạnh với Hải quân Mỹ và Lực lượng Phòng vệ Biển Nhật Bản, thậm chí có thể giành được ưu thế nhất định.
Hiện nay, Trung Quốc đã chế tạo rất nhiều loại tàu chiến mặt nước khác nhau. Loại thích hợp nhất với Hải quân Nga là tàu hộ vệ Type 054A. Tàu hộ vệ Type 054A lượng giãn nước là 4.050 tấn, dài 131 m, rộng 16 m. Trang bị động cơ dầu diesel, tốc độ tuần tra lớn nhất của Type 054A có thể đạt tới 27 hải lý/giờ, cự ly tuần tra có thể đạt tới 8.000 hải lý; thủy thủ đoàn là 165 người.
Vũ khí trang bị bao gồm 2 thiết bị bắn tên lửa C-803 dùng để tấn công các mục tiêu trên biển và trên bờ, 32 quả tên lửa bắn thẳng HQ-16, pháo tự động 76 mm Type PJ26, 2 hệ thống pháo bắn nhanh phòng thủ gần 30 mm Type 730, 3 máy bắn ngư lôi săn ngầm 3 nòng 324 mm và 2 thiết bị bắn bom phá tàu ngầm 6 nòng 240 mm. Có nhà chứa máy bay và bãi đáp dành cho 1 máy bay trực thăng Ka-28 hoặc Z-9C.
Tàu hộ vệ Type 054A gây chú ý cho Nga có một số nguyên nhân chủ yếu:
Trước hết, Cục thiết kế Phương Bắc St. Petersburg đã tham gia chế tạo loại tàu chiến này.
 |
| Tàu hộ vệ tên lửa Nhạc Dương Type 054A, Hạm đội Nam Hải, Hải quân Trung Quốc |
Thứ hai, vũ khí và thiết bị điện tử của nó như HQ-16 và PJ26 được nghiên cứu phát triển trên nền tảng của vũ khí Nga, nói cách khác, Nga có thể rất thuận lợi trong việc sử dụng sản phẩm trong nước để thay thế. Hơn nữa, Type 054A cũng đã trang bị hệ thống định vị thủy âm CIM-335 của Nga.
Thứ ba, tính năng của tàu Type 054A như hệ thống vũ khí, tính tàng hình, khả năng thích ứng và khả năng chạy liên tục đều phù hợp với yêu cầu của tàu hộ vệ hiện đại. Chúng là tàu chiến có thể hoạt động ở Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Địa Trung Hải và biển Đen.
Cuối cùng, trong cuộc diễn tập "Liên hợp trên biển-2014" năm 2014, chúng đã tiến hành phối hợp và hợp tác rất tốt với các tàu chiến khác của Nga như tàu Varyag. Do đó, chúng có thể hòa nhập tốt vào hạm đội Nga, có thể nhanh chóng thích ứng với môi trường của Nga.
Xét thấy sự phát triển nhanh chóng của ngành đóng tàu Trung Quốc, đến trước năm 2018 - 2020, Hạm đội Thái Bình Dương Nga có thể nhận được 8 - 12 tàu hộ vệ Type 054. Điều này sẽ tăng cường rõ rệt vị thế của Nga ở khu vực này, đồng thời đã cung cấp điều kiện cho Nga chế tạo tàu chiến tiên tiến hơn.
Liên quan đến vấn đề này, chuyên gia Trung Quốc cho rằng, việc nghiên cứu chế tạo tàu chiến mới của Nga những năm gần đây không phải đình trệ hoàn toàn, cho dù Tổng thống Nga Vladimir Putin ra lệnh tạm dừng chế tạo mới tàu chiến cỡ lớn, việc thiết kế tàu chiến cỡ lớn mới vẫn liên tiếp được triển khai.
 |
| Tàu hộ vệ tên lửa Ngọc Lâm số hiệu 569 Type 054A, Hạm đội Nam Hải, Hải quân Trung Quốc |
Chẳng hạn, năm 2014 bắt đầu xuất hiện phương án tàu sân bay động cơ hạt nhân cỡ lớn 80.000 tấn lan truyền trên mạng và tàu khu trục động cơ hạt nhân cỡ lớn lớp Leader 14.000 tấn. Nhưng, những kế hoạch này có thể chỉ dừng lại ở giai đoạn trên giấy hoặc sau năm 2018 mới có thể đưa vào chế tạo thực tế.
Gần đây, 3 loại tàu chiến được Hải quân Nga đầu tư chế tạo thực tế gồm tàu hộ vệ Type 22380 lượng giãn nước 2.200 tấn, tàu hộ vệ Type 22350 lượng giãn nước 4.550 tấn và tàu hộ vệ Type 11356R lượng giãn nước 5.300 tấn (những con số này đều nói đến lượng giãn nước đầy).
Trong 3 loại tàu chiến này, Type 22350 và Type 22380 nguyên bản là tàu chiến mới do Hải quân Nga đặt hàng, chúng đều có hỏa lực mạnh vượt trọng tải, trong đó Type 22380 có kiểu dáng tương tự tàu hộ vệ hạng nhẹ Type 056 của Hải quân Trung Quốc, nhưng có hỏa lực chống hạm vượt Type 054A, trong khi đó, Type 22350 có kiểu dáng tương tự Type 054A, nhưng có hỏa lực và hệ thống phòng không “Aegis phiên bản Nga” tương tự tàu khu trục cỡ lớn lượng giãn nước 8.000 tấn trở lên.
Việc thiết kế như vậy gây rất nhiều phiền phức. Trước hết là tính năng hoạt động, khả năng chạy liên tục của tàu bị hạn chế, thứ hai là việc lắp dày đặc các vũ khí và thiết bị điện tử làm cho không gian trên tàu rất chật chội, căng thẳng.
Sau khi chế tạo xong 5 chiếc, Type 22380 đã bị Hải quân Nga cho thôi chế tạo. Còn lô 2 chiếc Type 22350 đầu tiên phải ở lại lâu dài tại nhà máy đóng tàu để chờ đợi lắp radar “Aegis phiên bản Nga”. Năm 2014, radar của tàu này cuối cùng đã được lắp ráp, gần đây đã tiến hành chạy thử lần đầu tiên. Nhưng, sau khi chạy thử, radar đã bị tháo dỡ cho thấy nó đã xuất hiện sự cố nghiêm trọng, không thể sử dụng, do đó, tàu này sẽ còn phải “chờ đợi”.
 |
| Tàu hộ vệ Đô đốc Gorshkov Type 22350, Hải quân Nga |
Trong khi đó, hiện nay, tàu hộ vệ chủ lực mới Type 11356R của Hải quân Nga là phiên bản Nga của Type 11356M nghiên cứu chế tạo cho Ấn Độ, lượng giãn nước của tàu này tăng tới khoảng 5.300 tấn. Phiên bản do Nga sử dụng đã sử dụng các trang bị tiên tiến như thiết bị bắn thẳng đứng tên lửa phòng không Shtil, pháo tự động 100 mm, hệ thống phòng thủ gần Kashtan, hiệu quả tác chiến không thua kém tàu hộ vệ Type 054A.
Thiết kế của tàu này hợp lý hơn nhiều tàu Type 22380 và Type 22350, các phương diện như khả năng thích ứng, khả năng chạy liên tục và khả năng tấn công-phòng thủ tương đối cân bằng.
Tàu này là tàu chiến mặt nước hoàn thiện nhất của Nga hiện nay, vốn có thể đưa vào sản xuất hàng loạt, hiện nay, tàu này đã có 2 chiếc đang chạy thử, 3 chiếc đang chế tạo. Nhưng, hiện nay, tàu này cũng đã gặp khó khăn, bởi vì nó sử dụng động cơ tua bin khí, cuộc khủng hoảng Ukraine đã làm cho Nga không thể mua động cơ tua bin khí do Ukraine sản xuất. Vì vậy, kế hoạch sản xuất hàng loạt theo kế hoạch ban đầu buộc phải tạm dừng.
Trong tình hình này, Nga thực sự đã không có tàu chiến mặt nước cỡ lớn và vừa có thể tiếp tục khởi công chế tạo. Mặc dù Hải quân Nga đã bắt đầu đổi mới tàu tuần dương lớp Kirov và tàu tuần dương lớp Slava, nhưng, nhìn vào bề ngoài, việc sửa chữa hoàn toàn không liên quan đến tăng mạnh trình độ công nghệ, rõ ràng chỉ có thể duy trì nhu cầu năng lực tác chiến cơ bản của Hải quân Nga.
 |
| Tàu hộ vệ Type 22380 Hải quân Nga |
Trong khi đó, trải qua 20 năm phát triển, mỗi loại tàu mới của Trung Quốc hầu như cách 2 năm lại xuất hiện một loại, mỗi loại chỉ chế tạo rất ít, cuối cùng đã tìm được các “tàu mục tiêu” mang tính giai đoạn, đó chính là tàu hộ vệ hạng nhẹ Type 056, tàu khu trục Type 052C và tàu hộ vệ Type 054A. Những tàu chiến này đã chế tạo hàng loạt, trong đó tàu Type 054A đã chế tạo 22 chiếc, còn 2 chiếc đang chế tạo. Trạng thái công nghệ của tàu này ổn định, năng lực tác chiến tổng hợp toàn diện và mạnh.
So với tàu hộ vệ Type 11356R, hỏa lực phòng không và năng lực thao tác máy bay trực thăng của tàu Type 054A tương tự, còn năng lực săn ngầm mạnh hơn, hỏa lực chống hạm mạnh hơn; công nghệ thông tin, thiết kế tàng hình vượt xa Type 11356R. Nhưng, tàu Type 11356R sử dụng động cơ hỗn hợp có ưu thế hơn tàu Type 054A sử dụng động cơ diesel.
Tuy nhiên, hệ thống động cơ của Type 054A hiện nay lại có sức hấp dẫn đối với Nga, bởi vì Trung Quốc có thể sản xuất động cơ diesel cho tàu Type 054A, hoàn toàn có thể bán cho Nga. Như vậy, Type 054A thực sự có sức hấp dẫn với Nga hơn tàu khu trục Type 051C, nhất là khi hiện nay Nga không phải thiếu nhất tàu khu trục phòng không cỡ lớn.
Tuy nhiên, đây chỉ là quan điểm của một số chuyên gia Nga, còn có thể để nó trở thành chính sách quốc gia của Nga hay không thì độ khó không phải là lớn bình thường.
 |
| Tàu hộ vệ Type 11356R Nga |