 |
| Theo Đa Chiều, Tổng thống Mỹ Barack Obama đi đánh golf trong ngày duyệt binh tại Hồng Trường 9/5. Ông Obama có đến Thiên An Môn hôm 3/9 tới đây hay không vẫn còn là câu hỏi đang bỏ ngỏ. Ảnh: Đa Chiều. |
Đa Chiều ngày 12/5 đưa tin, sau khi cuộc duyệt binh hoành tráng chào mừng 70 năm Ngày Chiến thắng phát xít diễn ra tại Hồng Trường vừa kết thúc, dư luận lại bắt đầu chú ý đến cuộc duyệt binh quy mô lớn tại Thiên An Môn sắp sửa diễn ra. Đây là cuộc duyệt binh đầu tiên của ông Tập Cận Bình, cũng là cuộc duyệt binh đầu tiên của Trung Quốc mà lại không rơi vào ngày Quốc khánh 1/10.
Trung Nam Hải đã mời lãnh đạo những quốc gia nào tham dự? Sẽ có đội nghi trượng quân đội bao nhiêu nước tham gia? Các cuộc duyệt binh trước đây Trung Quốc đã từng mời ai? Đó là những câu hỏi dư luận đang quan tâm.
Trung Quốc đã mời những ai?
Ngày 2/3 năm nay bà Hoa Xuân Oánh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc chính thức tuyên bố Trung Quốc duyệt binh, mít tinh, chiêu đãi và tổ chức văn nghệ quy mô lớn kỷ niệm ngày "kháng chiến thắng lợi" sau khi đã tham khảo thông lệ và cách làm quốc tế.
Ngày 20/3 Hồng Lỗi, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng Bắc Kinh đã gửi lời mời lãnh đạo các nước tham chiến chủ yếu trong Thế chiến II, các tổ chức quốc tế, các nước châu Á và một số quốc gia, vùng lãnh thổ khác tham dự duyệt binh năm nay.
Đến 30/3, Hoa Xuân Oánh cho biết Bắc Kinh đã gửi lời mời tới các nhà lãnh đạo nước ngoài, các tổ chức quốc tế và Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn luôn giữ liên hệ với các đối tác về hoạt động này. Hiện tại Tổng thống Nga Vladimir Putin đã xác nhận sẽ sang Bắc Kinh, và Nga cũng sẽ phái một khối đội hình nghi trượng tham gia duyệt binh trên Thiên An Môn.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Trình Quốc Bình hôm 5/3 nói với báo giới, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã được mời, nhưng ông có nhận lời đi Bắc Kinh hay không còn phụ thuộc vào lịch trình của ông ấy.
Khi báo giới hỏi Hồng Lỗi rằng Bắc Kinh có mời Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và Chủ tịch CHDCND Triều Tiên Kim Jong-un không, ông Lỗi đã né tránh không trả lời vào nội dung câu hỏi này trong cuộc họp báo ngày 17/4.
Đối với khả năng mời Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, trong cuộc họp báo sau "lưỡng hội" hôm 15/3, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường chỉ nói, nếu lãnh đạo Nhật biết nhìn thẳng vào quá khứ, nhất quán chính sách cải thiện quan hệ Nhật - Trung tự nhiên sẽ tạo điều kiện tốt phát triển quan hệ thương mại 2 nước.
Phóng viên đặt câu hỏi có phải ông Shinzo Abe được mời nhưng từ chối tham dự duyệt binh 3/9, Cảnh Nhạn Sinh, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói rằng: "Vấn đề này, anh sang hỏi Bộ Ngoại giao".
 |
| Cho đến nay chỉ có Tổng thống Nga Vladimir Putin công khai xác nhận sẽ dự lễ duyệt binh 3/9 tại Thiên An Môn. |
Nhìn lại cuộc duyệt binh hôm 9/5 tại Hồng Trường, Điện Kremlin mời 70 nhà lãnh đạo quốc tế nhưng chỉ có 27 người đến dự. Trong số 27 nhà lãnh đạo này, dường như chỉ có Tập Cận Bình - Chủ tịch Trung Quốc là được Tổng thống Nga Putin chăm sóc đặc biệt.
Sau khi dẫn đầu khối duyệt binh tiến qua lễ đài xong trở về chỗ ngồi, Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu bắt tay Tổng thống Putin và quay sang bắt tay Tập Cận Bình. Điều này có thể thấy Moscow coi trọng sự hiện diện của ông Bình đến mức nào.
Quân đội nước nào được Bắc Kinh mời tham dự duyệt binh?
Ngày 26/3 Cảnh Nhạn Sinh cho biết, theo thông lệ quốc tế Trung Quốc sẽ mời quân đội các nước đã cùng tham gia "kháng chiến chống Nhật" với Trung Quốc, tham gia chiến tranh chống phát xít và các nước khác cử đội nghi trượng sang Thiên An Môn dự duyệt binh. Ông Sinh không cung cấp thêm thông tin nào khác.
Ngày 10/5 vừa qua sau khi kết thúc duyệt binh 9/5 tại Hồng Trường, Phạm Trường Long - Phó Chủ tịch Quân ủy trung ương Trung Quốc đã mời Bộ Quốc phòng Nga cử đội hình diễu duyệt sang Thiên An Môn. Tướng Sergei Shoigu đã nhận lời.
Quân đội các nước Mỹ, Úc, New Zealand, Anh cũng đã được Bắc Kinh mời, tuy nhiên hiện chưa rõ các nước này có nhận lời hay không. Còn việc quân đội Đài Loan có được dự duyệt binh chung với quân đội Trung Quốc ở Thiên An Môn hay không, Cảnh Nhạn Sinh bảo phóng viên sang Ủy ban Các vấn đề Đài Loan của chính phủ mà hỏi.
Các cuộc duyệt binh trước, Bắc Kinh đã mời những ai?
Từ khi lập quốc đến nay, Trung Quốc thường chỉ duyệt binh khi tổ chức kỷ niệm quốc khánh và nhưng hiếm khi mời quân đội nước ngoài tham dự.
Duyệt binh ngày 1/10/1949, Trung Quốc mời Tổng lãnh sự Liên Xô tại Bắc Kinh tham dự. Năm 1952 duyệt binh kỷ niệm 3 năm lập nước, Bắc Kinh mời Thủ tướng Mông Cổ sang dự. Năm 1954, tròn 5 năm quốc khánh, Tổng bí thư Liên Xô Nikita Khrushchev và Chủ tịch Triều Tiên Kim Nhật Thành được mời sang dự. Duyệt binh 1/10/1956, Tổng thống Indonesia và Thủ tướng Nepal có mặt tại Thiên An Môn.
Quốc khánh Trung Quốc năm 1959 có Tổng bí thư Liên Xô Nikita Khrushchev, Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chủ tịch Triều Tiên Kim Nhật Thành sang dự. Sau lần này, mãi đến năm 2009 kỷ niệm 60 năm quốc khánh, Trung Quốc mới lại duyệt binh quy mô lớn.
Khách mời ngoại quốc lần này có vợ chồng Thái thượng hoàng Campuchia Norodom Sihanouk, cựu Tổng thống Namibia Sam Nujoma, cựu lãnh đạo San Marino Terenz, cựu Thủ tướng Nhật Bản Tomiichi Murayama. Số liệu Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết, duyệt binh năm 2009 Trung Quốc mời 1981 khách nước ngoài tham dự, 292 người được lên lễ đài Thiên An Môn.