Bloomberg ngày 22/5 dẫn lời Đại sứ Mỹ tại Việt Nam trong cuộc phỏng vấn đầu tiên với truyền thông phương Tây để từ khi nhậm chức vào tháng 12/2014 cho biết, các hành động bành trướng lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Đông đã góp phần thúc đẩy sự gần gũi hơn nữa trong quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam.
 |
| Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, Ted Osius. |
Theo Đại sứ Ted Osius, người từng đảm nhiệm chức Tùy viên Chính trị tại Việt Nam trong năm 1996-1998 nói rằng 20 năm trước, ông không thể tưởng tượng được rằng Mỹ và Việt Nam có thể đạt được quan hệ hợp tác với mức độ như hiện nay.
Theo ông, Mỹ và Việt Nam từng là kẻ thù trong chiến tranh giờ đây không chỉ bình thường hóa quan hệ mà còn đã tiến hành nhiều cuộc đàm phán cấp cao.
Cả Mỹ và Việt Nam đều xem những tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông là mối đe dọa đối với lợi ích chiến lược của mình. "Chính điều đó thúc đẩy hợp tác chặt chẽ hơn trước kia giữa hai nước", ông Osius nói.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền (trái phép và phi lý) đối với hơn 80% diện tích Biển Đông và đã tiến hành xây dựng một số công sự trên các rạn san hô trong quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam).
Nhận định về khả năng xung đột ở Biển Đông trước những động thái hung hăng gần đây của phía Trung Quốc, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam cho rằng vẫn còn có nhiều cách thức để giúp tránh một cuộc xung đột ở Biển Đông, trong đó gồm có các biện pháp ngoại giao nhằm xoa dịu căng thẳng.
Theo Đại sứ Osius, mối quan hệ hợp tác Việt-Mỹ đang được làm sâu sắc "hàng ngày, hàng tuần" thông qua số lượng rất lớn các chuyến thăm lẫn nhau ở cấp cao nhất.
 |
| Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter. |
Trong nỗ lực thúc đẩy quan hệ song phương, tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter dự kiến sẽ đến thăm Việt Nam vào cuối tháng 5 này để thảo luận về các chương trình thúc đẩy hợp tác song phương, gồm hợp tác quân sự, Đại sứ Osius cho biết.
Bộ trưởng Carter sẽ tham dự diễn đàn quốc phòng Shangri-La hàng năm ở Singapore, nơi các quan chức quân sự cấp cao Trung Quốc cũng tham dự.
Dự kiến trong năm nay, sẽ có 5 hoặc 6 Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tới thăm Mỹ. Đáp lại, một số quan chức cấp chính phủ câp cao của Mỹ dự kiến cũng sẽ đến thăm Việt Nam.
Thương mại song phương giữa Mỹ và Việt Nam đã tăng lên mức 36 tỉ USD vào năm ngoái so với mức 451 triệu USD trong năm 1995 khi hai bên bình thường hóa quan hệ, Bloomberg dẫn số liệu của Cục Thống kê Mỹ cho biết.
Mỹ dự kiến sẽ cung cấp cho Việt Nam 6 tàu tuần tra để tăng cường khả năng giám sát và bảo vệ lãnh hải, dỡ bỏ lệnh cấm vũ khí không sát thương kéo dài nhiều thập kỷ qua.
Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng tại trường Đại học George Mason ở Virginia cho biết, Việt Nam vẫn duy trì chính sách đối ngoại khéo léo trong quan hệ với các nước lớn. Một mặt, Việt Nam vừa thắt chặt quan hệ hợp tác với Mỹ mặc dù hai bên còn có nhiều khác biệt, mặt khác duy trì mối quan hệ truyền thống với Trung Quốc - một đối tác thương mại lớn nhất trong năm 2014./.