Thượng nghị sĩ John McCain tại Đối thoại Shangri-la. |
Tờ Channel News Asia ngày 30/5 đưa tin, từ hàng ghế tham dự Đối thoại Shangri-la tại Singapore, Thượng nghị sĩ Mỹ John McCain kêu gọi Hoa Kỳ vũ trang cho Việt Nam trong trường hợp nổ ra khủng hoảng với Trung Quốc trên Biển Đông. "Chúng tôi muốn thấy họ có khả năng tuyệt vời, đặc biệt là với vũ khí có tính phòng thủ mà họ có thể sử dụng nếu nổ ra khủng hoảng giữa Việt Nam với Trung Quốc", ông John McCain tuyên bố.
Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ kêu gọi loại bỏ dần lệnh cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam càng sớm càng tốt. Từ phòng họp Đối thoại Shangri-la, ông John McCain cho rằng Việt Nam cần phải được cung cấp các phương tiện để ngăn chặn hành vi bành trướng lãnh thổ hung hăng của Bắc Kinh trên Biển Đông. Tuy nhiên ông cho biết sẽ có những hạn chế về chủng loại vũ khí Mỹ bán cho Việt Nam nếu lệnh cấm được dỡ bỏ hoàn toàn.
"Các hệ thống mà chúng tôi muốn bán là bất kỳ loại nào không liên quan đến khả năng lạm dụng quyền con người, nói cách khác, các loại vũ khí đó có thể dùng kiểm soát đám đông hoặc gây tổn hại cho các cá nhân", Thượng nghị sĩ Mỹ nói. Hoa Kỳ đã tích cực cố gắng xây dựng năng lực hàng hải cho các quốc gia ASEAN có yêu sách ở Biển Đông, bao gồm Việt Nam và Philippines cũng như thúc đẩy hợp tác quân sự với Nhật, Hàn, Úc để đẩy lùi phạm vi ảnh hưởng của Trung Quốc.
"Chúng tôi biết Philippines có liên quan đến (Biển Đông) rất nhiều. Năng lực hải quân của họ rất thấp. Chúng ta hãy đánh giá chúng trong việc giúp Philippines phát triển khả năng đó", ông John McCain nói. Ông cũng nhắc lại ý kiến của Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter về sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế của Trung Quốc ở khu vực (Bắc Kinh nhảy vào) tranh chấp.
Thượng nghị sĩ John McCain trả lời báo chí tại Đối thoại Shangri-la 2015. |
"Có một kịch bản mà bạn có thể nhìn thấy tình huống khủng hoảng, nhưng tôi lạc quan một cách thận trọng rằng nó có thể tránh được nếu ASEAN đoàn kết trong quan hệ đối tác với Hoa Kỳ, để Trung Quốc thấy rằng đây không phải là một bài tập phong phú mà họ đang tham gia."
"Chúng tôi tin rằng tuyên bố của Bộ trưởng Quốc phòng Carter về việc máy bay, tàu quân sự Mỹ sẽ đi đến bất cứ nơi nào trong vùng biển quốc tế là một cam kết. Không có rào cản 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo (bất hợp pháp). Tôn trọng (cái gọi là lãnh hải) 12 hải lý chính là một cách công nhận những gì Bắc Kinh đang mưu cầu theo đuổi", ông John McCain nhấn mạnh.
Ông cho biết mình cùng với Thượng nghị sĩ Jack Reed đã gửi thư cho Bộ trưởng Quốc phòng Ash Carter yêu cầu Lầu Năm Góc không mời Trung Quốc tham gia tập trận chung hải quân quốc tế RIMPAC năm tới. Tuy nhiên ông chưa nhận được phúc đáp của Bộ Quốc phòng về lá thư này.
"Chúng tôi không tin rằng hành vi leo thang gần đây của Trung Quốc là một tai nạn. Đúng hơn nó dường như là nỗ lực để thay đổi hiện trạng trong khu vực bằng cưỡng chế đơn phương, coi thường trắng trợn quan điểm của các nước láng giềng. Trung Quốc có khả năng sẽ tiếp tục các hoạt động gây mất ổn định, trừ khi và cho đến khi họ nhận thấy cái giá phải trả cho việc làm này lớn hơn lợi ích có được. Rõ ràng nó chưa bao gồm điều đó", Thượng nghị sĩ John McCain nói.