Obama đột ngột thay "quân sư" về Trung Quốc giữa lúc căng thẳng Biển Đông

Ông Evan Medeiros, cựu "quân sư" của Nhà Trắng về các vấn đề Trung Quốc, kiến trúc sư chính của chiến lược xoay trục sang châu Á - Thái Bình Dương. Ảnh: CSIS.

South China Morning Post ngày 6/6 đưa tin, cố vấn hàng đầu của Tổng thống Mỹ Barack Obam về chính sách châu Á đã rời khỏi Hội đồng An ninh quốc gia đúng thời điểm căng thẳng Trung - Mỹ leo thang ở Biển Đông và các hành vi hung hăng, không chắc chắn của Trung Quốc, trong khi Tập Cận Bình sắp thăm chính thức Hoa Kỳ.

Evan Medeiros, một chuyên gia về Trung Quốc làm việc tại Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ qua gần 2 nhiệm kỳ của ông Obama đã rời khỏi ghế Giám đốc Các vấn đề châu Á của Hội đồng An ninh quốc gia hôm Thứ Năm vừa qua. Ông được thay bởi Daniel Kritenbrink, Phó Đại sứ Hoa Kỳ tại Bắc Kinh.

Nhà Trắng khẳng định sự thay đổi nhân sự này không báo trước bất kỳ sự thay đổi nào trong chính sách của Mỹ đối với Trung Quốc. Các chuyên gia về chính sách đối ngoại tại Washington cho rằng đây là một quyết định cá nhân sau một thời gian dài làm việc tại Hội đồng An ninh quốc gia với nhiều tình huống áp lực cao.

Michael Green, một nhà phân tích tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế, từng là Giám đốc Các vấn đề châu Á trong Hội đồng An ninh quốc gia thời Tổng thống George W. Bush cho rằng, trong số các cố vấn thì Evan được đánh giá cao về cách tiếp cận chiến lược.

Người phát ngôn Hội đồng An ninh quốc gia Hoa Kỳ Alstair Baskey gọi Evan Medeiros là "kiến trúc sư chính của chiến lược xoay trục sang châu Á của Tổng thống, đặc biệt là đối với Trung Quốc". Chính ông đã giúp Nhà Trắng cơ cấu lại nội dung và hoạt động trong các chính sách của mình đối với Trung Quốc và cách nhìn nhận nó như một cường quốc mới nổi.

Gần đây mối quan hệ Trung - Mỹ ngày càng căng thẳng, Trung Quốc đã tăng cường các hoạt động (bành trướng, phi pháp) ở Biển Đông, chọc giận các quốc gia láng giềng và các nhà lãnh đạo quân đội Hoa Kỳ. Các quan điểm chống Trung Quốc (bành trướng gây hấn) lại đang gia tăng ở Đồi Capitol. Nhiều nhà làm luật đang thúc đẩy chiến lược của ông Obama ký kết TPP với 12 quốc gia không bao gồm Trung Quốc. Đó là cách để Mỹ đảm bảo quy luật kinh tế được tuân thủ tại các thị trường đang phát triển nhanh ở châu Á.

Evan Medeiros từng làm Giám đốc Các vấn đề Trung Quốc tại Hội đồng An ninh quốc gia trước khi thế vị trí Giám đốc Các vấn đề châu Á của ông Daniel Russel chuyển từ Nhà Trắng sang làm Trợ lý Ngoại trưởng từ năm 2013. Kritenbrink, "quân sư" mới của Obama về Trung Quốc cũng đã có mặt tại đại sứ quán Hoa Kỳ tại Bắc Kinh từ 2013. Ông có nên tảng khá sâu về Trung Quốc tại Bộ Ngoại giao, từng công tác ở Nhật Bản, thành thạo cả tiếng Hoa lẫn tiếng Nhật.