 |
| Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị bên lề ARF. Ảnh: AP/SCMP. |
South China Morning Post ngày 6/8 đưa tin, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tuyên bố Trung Quốc đã ngừng hoạt động bồi lấp, xây đảo nhân tạo ở Biển Đông nhằm nỗ lực làm dịu căng thẳng với các nước láng giềng trong khu vực (Bắc Kinh nhảy vào) tranh chấp sau khi trao đổi thẳng thắn với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bên lề Diễn đàn An ninh Đông Á (ARF) tại Malaysia.
Phát biểu này của ông Nghị được đưa ra khi Biển Đông đã thống trị nội dung hội nghị an ninh cấp cao khu vực, trong đó nhiều nước Đông Nam Á cho rằng hoạt động bồi lấp, xây đảo nhân tạo Trung Quốc tiến hành (bất hợp pháp) ở Biển Đông là hành vi leo thang, gây bất ổn trong khu vực.
"Trung Quốc đã dừng lại. Bạn hãy nhìn xem ai đang xây dựng? Hãy lên máy bay và tự mình kiểm chứng", ông Nghị nói với báo giới bên lề ARF. Vương Nghị kêu gọi các nước trong khu vực tăng tốc đàm phán về cách các bên yêu sách phải kiểm soát hành động của mình ở Biển Đông (?!). Bình luận của Vương Nghị nhằm làm dịu căng thẳng, nhưng các nhà ngoại giao Đông Nam Á không hết lo ngại, South China Morning Post lưu ý.
Charles Jose, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines cho biết Trung Quốc dừng các hoạt động bồi lấp, xây dựng vì họ đã xây xong đảo nhân tạo. "Trung Quốc tuyên bố họ đang chuyển sang giai đoạn hai, đó là xây dựng công trình cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo. Philippines xem những hoạt động này là hành vi gây bất ổn".
Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Minoru Kiuchi vẫn tỏ ra quan ngại sâu sắc về các hành động đơn phương leo thang căng thẳng ở Biển Đông, bao gồm bồi lấp đảo nhân tạo quy mô lớn, xây dựng các tiền đồn và sử dụng chúng cho các mục đích quân sự.
Một nguồn tin ngoại giao cho biết, Vương Nghị đã nói với những đối tác Đông Nam Á rằng Trung Quốc sẽ tập trung vào xây dựng trên các đảo nhân tạo mới và các dự án sẽ bao gồm những ngọn hải đăng, cơ sở y tế, cứu hộ. Trong tháng 6 Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng việc bồi lấp xây dựng đảo nhân tạo sắp xong và Bắc Kinh sẽ bắt đầu xây dựng công trình chủ yếu đáp ứng nhu cầu dân sự cũng như thỏa mãn nhu cầu quốc phòng, quân sự cần thiết.
Ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi Trung Quốc chấm dứt các hoạt động khiêu khích ở các đảo nhân tạo này nhưng Vương Nghị vẫn tỏ ra cứng rắn khi tuyên bố hãy để các bên tranh chấp tự giải quyết vấn đề của mình.
Thời Ân Hoằng, một cố vấn chính sách đối ngoại của chính phủ Trung Quốc bình luận rằng, tuyên bố ngừng bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo mà Vương Nghị phát biểu để làm giảm bớt độ nóng tranh luận, tạo bầu không khí tích cực cho chuyến thăm Hoa Kỳ của Tập Cận Bình đầu tháng tới.
"Nhưng sau khi kết thúc chuyến thăm của ông Bình, tôi tin rằng căng thẳng sẽ tiếp tục và cả Bắc Kinh lẫn Washington sẽ không từ bỏ lợi ích cốt lõi của họ ở Biển Đông", Thời Ân Hoằng bình luận.
Như vậy có thể thấy chẳng có gì thay đổi trong hành vi bành trướng của Trung Quốc trên Biển Đông, đặc biệt là trên 7 bãi đá Trung Quốc xâm lược và chiếm đóng bất hợp pháp của Việt Nam từ năm 1988, 1995 đến nay. Hoạt động bồi lấp, xây dựng và quân sự hóa đảo nhân tạo bất hợp pháp vẫn được Bắc Kinh tiếp tục. Tuyên bố "bất ngờ" của Vương Nghị chỉ là kế hoãn binh tạm thời mà thôi - PV.