Tạp chí Commentary ngày 4/9 bình luận, ứng viên tranh cử Tổng thống Mỹ của đảng Cộng hòa, tỉ phú Donald Trump đã tự định vị mình là một chính khách cứng rắn khi nói đến quan hệ Trung - Mỹ. Nhưng khi "dồn" ông về các cách cụ thể Donald Trump có thể giải quyết khủng hoảng trước hành vi khiêu khích gây hấn của Bắc Kinh thì ứng viên hàng đầu này của đảng Cộng hòa lại tỏ ra bí nước đối phó.
 |
| Tỉ phú Donald Trump, ảnh: Yahoo News. |
Hugh Hewitt của tạp chí Politico đặt câu hỏi truy vấn Trump: "Được rồi, chúng ta hãy nói về châu Á. Nếu Trung Quốc hoặc vô tình hoặc cố ý đánh chìm một tàu Philippines hay một tàu Nhật Bản, Tổng tư lệnh Donald Trump sẽ phản ứng như thế nào?" Phản ứng tức thì của ứng cử viên Tổng thống của đảng Cộng hòa trước câu hỏi về hành động khiêu khích quân sự của Bắc Kinh khiến người nghe "tụt hứng":
"Tôi không muốn nói với bạn, bởi vì thẳng thắn mà nói, bạn biết đấy, ai đó đã viết một câu chuyện rất tốt về tôi thời gian gần đây. Và họ cho biết có một số điều không thể đoán trước. Một doanh nhân thực sự cho biết có một điều khó đoán về Trump và đó là điều tuyệt vời. Đó mới là những gì giúp anh kiếm được rất nhiều tiền và rất thành công.
Bạn không muốn để người khác biết bạn sẽ làm gì đối với những việc nhất định xảy ra với mình. Bạn không muốn đối phương biết. Tôi không muốn cung cấp cho bạn một câu trả lời cho điều đó. Nếu tôi giành chiến thắng, và tôi vẫn đang dẫn đầu trong mỗi cuộc bình chọn, nếu tôi thắng, tôi không muốn mọi người biết chính xác những gì tôi sẽ làm".
Commentary bình luận, trong trường hợp xảy ra leo thang chiến sự ở Biển Đông hay một nơi nào khác trên Thái Bình Dương, Donald Trump sẽ thông báo cho Bắc Kinh rằng ông đang dẫn đầu các cuộc thăm dò! Một ứng cử viên nổi tiếng cho ghế Tổng thống Mỹ đã cố gắng che dấu sự thiếu kiến thức nền tảng bằng cách giả vờ rằng ông phải giữ bí mật hoạt động và không thể tiên đoán trong trường hợp xảy ra một cuộc khủng hoảng.
Phản ứng như Trump trong tình huống trên có thể đúng đối với một vị Tư lệnh, nhưng hoàn toàn không đủ đối với một ứng viên chạy đua vào Nhà Trắng. Nếu Donald Trump có một sự chủ động trong các vấn đề được đặt ra và ông đã không trả lời, thì Trump đã có thể thảo luận về hậu quả ngoại giao cũng như kinh tế do hành vi xâm lăng của Trung Quốc gây ra một cách hoàn toàn thoải mái.
Nếu ông muốn tiết lộ một khía cạnh quân sự mà Mỹ có thể phản ứng trong trường hợp đối mặt với một hành vi khiêu khích của hải quân Trung Quốc, có thể ông đã nói về bản chất của hành động chiến tranh ngăn chặn và những gì có thể kiềm chế, bao gồm can thiệp vào các tài sản của Trung Quốc ở những nơi khác, chẳng hạn như Trung Đông hay châu Phi. Nhưng Donald Trump đã không biết những gì ông cần nói.
Đây không phải một tình huống giả định. Những vụ việc tương tự đã từng xảy ra đầu tháng Tám, hai tàu cá Việt Nam đã bị một con tàu của hải quân Trung Quốc truy đuổi, đâm va và tấn công bằng pháo nước sau khi hải quân Trung Quốc thông báo tập trận ở vùng biển (Bắc Kinh nhảy vào) tranh chấp trên Biển Đông, Hugh Hewitt cho biết.
Các căn cứ quân sự trên đảo nhân tạo Trung Quốc bồi lấp, xây dựng bất hợp pháp trên quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam) trong năm qua đang tiến dần đến giai đoạn hoạt động. Người ta tin rằng quân đội Trung Quốc có thể triển khai sức mạnh từ các căn cứ này lớn hơn rất nhiều lần trong những năm tới khi tân Tổng thống Hoa Kỳ bắt đầu nhiệm kỳ.
Đây không phải một phần của thế giới mà một Tổng tư lệnh của Hoa Kỳ có thể "ngu dốt", Commentary bình luận. Lượng dầu vận chuyển từ Ấn Độ Dương qua Biển Đông bằng eo biển Malacca đến Đông Á nhiều hơn kênh đào Suez 5 lần, nhiều hơn kênh đào Panama 17 lần, theo một báo cáo của Robert Kaplan năm 2011. Khoảng 2/3 nguồn cung năng lượng cho Hàn Quốc, 60% cho Nhật Bản, Đài Loan, 80% nguồn cung dầu thô cho Trung Quốc đi qua Biển Đông.
Hơn nữa Biển Đông đã được chứng minh có dự trữ 7 tỉ thùng dầu và khoảng 900 ngàn tỉ feet khí đốt tự nhiên, một nguồn tài nguyên năng lượng rất lớn. Trung Quốc đã cho thấy rõ ràng rằng họ sẽ "chiến đấu" chiếm thế thượng phong, ưu việt ở Biển Đông.
Những ai bỏ qua thực tại của thế giới toàn cầu hóa hiện đại và hy vọng rằng Mỹ rút lui vào pháo đài cố thủ, một pháo đài không bao giờ tồn tại trên thực tế nhưng vẫn có sức hấp dẫn huyền thoại, Trung Quốc sẽ thấy rằng một sự thay đổi trật tự quốc tế như năm 1945 là có thể đạt được.
5 tàu hải quân Trung Quốc đang hoạt động tại vùng biển Bering và ngoài khơi bờ biển Alaska Hoa Kỳ, các quan chức Lầu Năm Góc tuyên bố hôm Thứ Tư. Động thái đánh dấu lần đầu tiên quân đội Mỹ nhìn thấy chiến hạm hải quân Trung Quốc hoạt động gần vùng biển nước Mỹ. Nếu như Tổng thống Obama đã chứng minh được bất cứ điều gì thì đó là không có chỗ để đào tạo kiểu cầm tay chỉ việc khi nói đến những vấn đề liên quan đến an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại.
Ý tưởng cho rằng "Tổng thống Donald Trump" có thể thành thạo trong vấn đề quân sự đã bị lật ngược bởi thực tế rằng ông chỉ có thể nhận ra chúng qua các chương trình tin tức thời sự buổi sáng Chủ Nhật, trên đó ông thấy chúng xuất hiện. Và nếu hỏi những sĩ quan rằng họ có tương tác với Donald Trump nhiều không, họ sẽ trả lời là chưa bao giờ.