Tờ "Tin tức phố Wall" Mỹ ngày 5 tháng 10 cho rằng, mặc dù từ chối hợp tác với Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) để giảm sản lượng, nhưng Nga hoàn toàn không để mặc cho giá dầu quanh quẩn ở mức thấp.
 |
| Năm 2007, Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Saudi Arabia (ảnh tư liệu) |
Cuối tháng trước, Nga khởi động không kích Syria chính là muốn thông qua cách thức của mình để đẩy giá dầu tăng lên, đánh bại kế hoạch của Mỹ - đe dọa sự thống trị của Chính phủ Nga, dầu mỏ cũng là một nguyên nhân lớn thúc đẩy Nga quyết định không kích.
Năm 2014, giá dầu giảm gần 50%, hiện nay giá dầu vẫn ở mức 50 USD/thùng. Điều này đã tấn công các nước xuất khẩu dầu mỏ, một trong những người bị hại lớn nhất chính là Nga. Thu nhập ngoại tệ từ xuất khẩu dầu mỏ chiếm khoảng 70% thu nhập thương mại nước ngoài của Nga.
Tờ "Daily Telegraph" Anh cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin hiện đối mặt với tình hình khó khăn như nhà lãnh đạo Liên Xô cũ: Giá dầu thấp do OPEC thúc đẩy đang phá hoại nền kinh tế Nga, nhưng dầu mỏ lại là nguồn thu nhập xuất khẩu lớn nhất ở trong nước.
Chính phủ Nga không muốn thông qua giảm sản lượng để làm xoay chuyển xu thế trượt dốc giá dầu, huống hồ đối thủ cạnh tranh sản xuất dầu mỏ lớn nhất của họ - Saudi Arabia cũng không có ý định giảm mạnh sản lượng.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga triển khai không kích ở Syria |
Nga đã rơi vào suy thoái kinh tế nghiêm trọng nhất kể từ năm 2009 đến nay, tỷ giá hối đoái giữa đồng rúp và đồng USD giảm khoảng 43% trong 12 tháng qua, mức trượt giá CPI năm nay luôn lập kỷ lục trong 13 năm qua.
Nếu giá dầu đến năm 2016 còn thấp ở mức 50 USD/thùng thì nó thậm chí sẽ đe dọa đến cầm quyền của ông Putin. Hiện nay, lượng cung ứng dầu mỏ hàng ngày trên thị trường toàn cầu nhiều hơn 2 triệu thùng so với lượng nhu cầu.
Trong tình hình Nga và Saudi Arabia đều không có ý định giảm sản lượng, triển vọng giá dầu ảm đạm, mối đe dọa đối với chính trị Nga tăng lên. Ông Putin lần này can thiệp Syria là có ý đồ làm thay đổi cục diện bất lợi, làm cho kế hoạch lật đổ chính phủ Nga do Mỹ lãnh đạo bị phá sản.
Tháng trước, Phó Thủ tướng Nga và Chủ tịch Tập đoàn dầu khí Rosneft Igor Sechin đều cho biết, Nga sẽ không giảm sản lượng. Ông Igor Sechin còn chỉ trích Saudi Arabia và các nước thành viên OPEC khác đã thúc đẩy giá dầu xuống thấp lần này.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga triển khai không kích ở Syria |
Một báo cáo bi quan dự đoán, do cung ứng dầu mỏ toàn cầu vượt dự tính, giá dầu thậm chí có thể giảm xuống tới mức 20 USD/thùng.
Đến nay, việc Nga không kích Syria còn chưa gây ảnh hưởng rõ rệt đến giá dầu. Tờ "Daily Telegraph" cho rằng, cuộc tấn công quân sự của Nga trong tương lai có thể ảnh hưởng rất lớn đến giá dầu, có 3 nguyên nhân chính:
Một là, họ sẽ làm cho rủi ro của Saudi Arabia và đồng minh khu vực vùng Vịnh (tài trợ cho thế lực chống chính phủ Syria) gia tăng.
Hoàng gia Saudi Arabia cũng chịu sức ép kinh tế bởi giá dầu trượt dốc. Mặc dù nhu cầu toàn cầu yếu, sản lượng dầu mỏ hàng ngày của Saudi Arabia vẫn lên tới 10,5 triệu thùng - tiếp cận mức cao nhất trong lịch sử.
Để chấn hưng kinh tế trong nước, Chính phủ Saudi Arabia đã buộc phải chuyển đổi khoảng 73 tỷ USD tài sản ở nước ngoài để đổi lấy tiền mặt, đồng thời còn phải chi phí ủng hộ cuộc chiến của thế lực chống Iran ở biên giới phía nam của họ.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga triển khai không kích ở Syria |
Hoàng gia Saudi Arabia muốn tránh rủi ro cầm quyền thì càng có khả năng từ bỏ cuộc chiến giá dầu để giảm sản lượng, thúc đẩy tăng giá dầu.
Hai là, Nga can thiệp làm cho tình hình căng thẳng của khu vực Trung Đông - nơi có cung ứng dầu mỏ chiếm 1/5 tổng lượng toàn cầu - trở nên căng thẳng. Rủi ro chính trị hiện nay còn chưa thể hiện ở giá dầu, vị thế chiến lược mà ông Putin tìm kiếm ở Trung Quốc hiện có thể làm thay đổi ảnh hưởng của rủi ro này.
Ba là Nga đã tăng cường vai trò ảnh hưởng đối với Iran - kẻ thù không đội trời chung của Saudi Arabia, bởi vì, Nga đang ủng hộ Syria - đồng minh của Iran. Iran có thể gây sức ép lớn hơn đối với Saudi Arabi tại hội nghị OPEC vào tháng 12 năm nay.
Nói chung, bài báo cho rằng, Nga trực tiếp can thiệp vào Syria có thể ảnh hưởng đến các bên tham gia cuộc chiến giá dầu toàn cầu, đặc biệt là OPEC. Cuộc chiến giá cả này sẽ ngày càng sâu sắc.
Nếu cuộc chiến tiêu hao này tiếp tục kéo dài 12 tháng, kết quả có thể là Chính phủ Saudi Arabia và Nga đều sẽ ra đi. Bất cứ bên nào sụp đổ, giá dầu đều sẽ nhanh chóng tăng giá trở lại.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga triển khai không kích ở Syria |
Hãng tin VOA Mỹ ngày 5 tháng 10 cũng đưa tin, ngày 3 tháng 10, Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak cho biết, nếu có hội nghị được triệu tập, Nga sẵn sàng cùng Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các nước sản xuất dầu mỏ không phải OPEC tổ chức hội nghị, thảo luận thị trường dầu mỏ thế giới. Nga là nước sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới.
Ông Alexander Novak cho biết, Nga và Saudi Arabia đã sắp xếp tổ chức hội nghị vào cuối tháng 10, hai bên sẽ thảo luận vấn đề năng lượng và các chương trình khác.
Vào ngày 2 tháng 10, Thứ trưởng thứ nhất Bộ Năng lượng Nga Alexei Texler cho biết, Nga sẽ kiên trì kế hoạch không hợp tác với OPEC và cho biết, ông không biết rõ việc giữa Nga và OPEC cùng các nước sản xuất dầu mỏ khác sẽ họp.
Để duy trì thị phần, tháng 11 năm ngoái, Nga đã từ chối hợp tác với OPEC. Quan chức cho biết, thiếu dự trữ và thời tiết khắc nghiệt cũng đã hạn chế khả năng giảm xuất khẩu của Nga.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga triển khai không kích ở Syria |
Theo Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak, các đề nghị về thuế xuất khẩu và thuế ngành dầu mỏ của Bộ Tài chính Nga sẽ có thể dẫn đến nước này năm tới giảm sản lượng dầu mỏ khoảng 7 - 10 triệu tấn.
Alexander Novak cho biết, sản lượng dầu mỏ năm 2016 của Nga dự đoán là 525 triệu tấn, khoảng 10.500 thùng/ngày.
Sản lượng dầu mỏ Nga tiếp cận mức cao sau khi Liên Xô giải thể, khoảng 10.700 thùng/ngày. Nước này đã chống lại sự tác động của giá dầu thấp, do đồng rúp mất giá làm triệt tiêu tổn thất vì giá dầu trượt dốc, đồng thời làm cho dầu mỏ của họ trở thành một trong những cung ứng dầu mỏ rẻ nhất thế giới tính theo đồng USD.
Bộ Tài chính Nga đã đề nghị điều chỉnh thuế ngành dầu mỏ, từ đó có thể tăng khoảng 600 tỷ rúp thu nhập ngân sách (9 tỷ USD).
Đối mặt với sự phản đối của ngành dầu mỏ, Bộ Tài chính Nga cũng đã đề xuất biện pháp tương đối ôn hòa, đó là năm 2016 duy trì chế độ thuế xuất khẩu dầu mỏ, chứ không phải thúc đẩy thực hiện thuế điều chỉnh đã được phê chuẩn, điều này lại có thể tăng thêm thu nhập khoảng 200 tỷ rúp.
 |
| Máy bay chiến đấu Nga triển khai không kích ở Syria |
Tuy nhiên, các doanh nghiệp dầu mỏ và Bộ Năng lượng Nga cho biết, biện pháp này có thể sẽ dẫn đến sản lượng dầu mỏ giảm đi, một số nhà phê bình cho rằng, 3 năm tới có thể giảm sản lượng khoảng 100 triệu tấn.