Trước đó, NHNN đã quyết định mua lại Ngân hàng TMCP Xây dựng (VNCB), Ngân hàng TMCP Đại dương (OceanBank) và Ngân hàng TMCP Dầu khí toàn cầu (GPBank) với giá 0 đồng. Tuy nhiên, khá nhiều ý kiến băn khoăn, không biết việc NHNN mua các ngân hàng trên với giá 0 đồng có đủ cơ sở pháp lý hay không?
 |
Mới đây nhất, tại buổi thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội, ngân sách vào chiều 12/10 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các đại biểu cho rằng, cần công khai, minh bạch, làm rõ hơn việc mua ngân hàng thua lỗ với giá 0 đồng.
Giải đáp vấn đề này, ông Nguyễn Hữu Nghĩa - Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng cho biết, cơ sở pháp lý để NHNN mua ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt với giá 0 đồng được quy định tại Điều 149 Luật Các tổ chức tín dụng (TCTD). Theo đó, NHNN có quyền trực tiếp mua hoặc chỉ định TCTD khác mua lại ngân hàng yếu kém, những ngân hàng thuộc diện kiểm soát đặc biệt, nếu ngân hàng đó không thực thiện được việc tăng vốn, không thực hiện phương án tăng vốn theo quy định của NHNN.
Trên cơ sở đó, năm 2013, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 48, hướng dẫn cụ thể về trình tự thủ tục, các hình thức, biện pháp mua lại các ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt, bao gồm định giá cổ phiếu, quyền các bên liên quan.
Theo ông Nghĩa, việc thực hiện mua ngân hàng với giá 0 đồng còn được dựa trên cơ sở Quyết định 254 của Thủ tướng Chính phủ về Cơ cấu lại hệ thống các TCTD giai đoạn 2011-2015, qua đó nêu rõ quyền của NHNN sử dụng các biện pháp theo quy định của pháp luật, trong đó có việc buộc các TCTD yếu kém hợp nhất, sáp nhập, mua lại.
Ngoài ra, Quyết định số 255 của Thủ tướng Chính phủ quy định một số biện pháp bổ sung về tái cơ cấu giai đoạn 2011-2015, trong đó có nêu rõ chưa áp dụng các biện pháp phá sản theo quy định Luật Phá sản để giữ vững thị trường, đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô, ổn định chính trị.
Vấn đề nữa là đã mua lại ngân hàng thì phải có mức giá cụ thể. Trong Quyết định 48 có nêu rõ, phải thực hiện thuê các tổ chức tư vấn có chức năng định giá độc lập để xác định giá trị doanh nghiệp của ngân hàng, trên cơ sở đó xác định giá trị cổ phiếu của các ngân hàng một cách độc lập, khách quan.
Dựa trên giá trị thực về vốn điều lệ của quỹ dự trữ còn lại của các ngân hàng trong diện kiểm soát đặc biệt, NHNN sẽ quyết định mua lại trên cơ sở định giá độc lập.
NHNN cũng yêu cầu các chủ sở hữu của các TCTD đó thực hiện việc tăng vốn để đáp ứng chuẩn mực về an toàn vốn tối thiểu. Nếu TCTD không tăng được vốn thì NHNN sẽ mua. Còn mua giá nào thì phải dựa trên cơ sở giá trị doanh nghiệp đã được NHNN quyết định.
Ông Nghĩa khẳng định, các ngân hàng được NHNN mua thời gian vừa qua hoàn toàn do công ty định giá độc lập tính toán định giá. Giá trị cổ phiếu của các ngân hàng này thậm chí là âm đồng, chứ không phải 0 đồng.
Việc NHNN mua lại cổ phiếu của các ngân hàng yếu kém thời gian qua không phải ép buộc, mà hoàn toàn trên cơ sở định giá doanh nghiệp, giá trị cổ phiếu, đánh giá độc lập khách quan để xác định giá.