Đèn biển Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp trên đá Châu Viên, Trường Sa, Khánh Hòa, Việt Nam, ảnh: The Washington Post. |
Reuters ngày 17/10 đưa tin, thời gian tới Hoa Kỳ sẽ phái chiến hạm tuần tra tự do hàng hải ở Trường Sa, Biển Đông và các thuyền trưởng sẽ phải quyết định phản ứng như thế nào trước các tín hiệu phát ra từ cặp đèn biển Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp trên bãi đá Gạc Ma và Châu Viên.
Các nhà ngoại giao, các chuyên gia và sĩ quan hải quân lưu ý rằng, cặp đèn biển này đại diện cho một âm mưu nham hiểm nhằm củng cố tuyên bố chủ quyền (vô lý, phi pháp và bành trướng) của Trung Quốc trên Biển Đông. Trong khi hải quân Mỹ và các nước khác chủ yếu dựa vào các công cụ điện tử để xác nhận vị trí tàu của họ, điều hướng trực quan từ các ngọn đèn biển vẫn có giá trị trong những điều kiện nhất định.
Bất kỳ một sự chấp nhận hoạt động điều hướng nào từ 2 ngọn đèn biển Trung Quốc xây dựng bất hợp pháp ở Trường Sa cũng nằm trong chiến lược của Bắc Kinh hướng tới sự mặc nhiên thừa nhận yêu sách chủ quyền (vô lý, phi pháp, bành trướng) của Trung Quốc ở Biển Đông, Ian Storey, một chuyên gia về Biển Đông từ Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore bình luận.
Bằng cách dựng 2 ngọn đèn biển bất hợp pháp ở Trường Sa, Trung Quốc đang tìm kiếm khả năng đăng ký nhật ký hàng hải quốc tế của các tàu hải quân, các tàu hàng hải đi lại qua khu vự này. Điều này sẽ giúp Trung Quốc gây dựng một nền tảng pháp lý lâu dài phục vụ cho việc "chiếm hữu hiệu quả", bất chấp phản đối chính thức của các bên yêu sách ở Biển Đông, Trường Sa.
Đường băng và các cơ sở hạ tầng quân sự khác Trung Quốc đã xây dựng, lắp đặt trên 7 đảo nhân tạo bất hợp pháp ở Trường Sa đã cảnh báo Hoa Kỳ và các nước khác trong khu vực rằng chúng có thể được sử dụng cho mục đích quân sự.
Các sĩ quan hải quân phương Tây tại ngũ cũng như đã nghỉ hưu cho rằng, các thiết bị định vị điện tử hiện nay như hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu GPS của Hoa Kỳ sẽ làm giảm giá trị của các ngọn đèn biển đối với tất cả các loại tàu thuyền cơ động qua khu vực. Nhưng khi tàu thuyền đi qua phạm vi vài dặm cách ngọn đèn biển này hoặc khi các thiết bị điện tử không hoạt động, tàu thuyền phải dựa vào đèn biển để điều hướng, di chuyển bằng cảm nhận trực quan.
Người phát ngôn Hạm đội 7 Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương Hoa Kỳ cho biết, 2 ngọn đèn biển Trung Quốc xây dựng (bất hợp pháp) ở Trường Sa không ảnh hưởng đến hoạt động qua lại của tàu thuyền và máy bay đơn vị trên vùng biển quốc tế ở Trường Sa. Trevor Hollingsbee, một nhà phân tích tình báo hải quân Bộ Quốc phòng Anh đã nghỉ hưu nói với Reuters, xây dựng 2 ngọn đèn biển này là một "thủ đoạn xảo quyệt" của Trung Quốc.