Ông Tập Cận Bình phát biểu trước hội nghị CEO các nước APEC diễn ra hôm qua 18/11. Ảnh: The Japan Times. |
Nikkei Asian Review ngày 18/11 đưa tin, Trung Quốc đang tìm mọi cách né các lên án của Mỹ về hoạt động bồi lấp, xây dựng đảo nhân tạo (bất hợp pháp) ở Biển Đông bên lề hội nghị APEC. Tổng thống Mỹ Barack Obama đã phát biểu trong cuộc họp báo trước thềm APEC rằng Trung Quốc phải ngừng các hoạt động bồi lấp, xây dựng, quân sự hóa đảo nhân tạo ở BIển Đông.
Ông Obama và Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã đồng ý đàm phán với nhau về việc bảo vệ tự do hàng hải trong khu vực. Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe dự kiến sẽ tái khẳng định nhận thức chung với ông Obama trong cuộc họp APEC hôm nay. Trong 2 năm tới, Mỹ cũng sẽ viện trợ 259 triệu USD đảm bảo an ninh hàng hải cho 4 nước Đông Nam Á: Philippines, Việt Nam, Indonesia và Malaysia.
Về phần mình, Trung Quốc lo lắng để tìm cách giữ cho APEC khỏi bàn về Biển Đông. Nước này tìm cách tăng cường quan hệ kinh tế với các thành viên ASEAN nhằm tránh bị cô lập về ngoại giao và củng cố vị thế của mình khi cạnh tranh, ma sát với Mỹ gia tăng. Ông Tập Cận Bình đã tìm kiếm sự ủng hộ cho chiến lược Một vành đai, một con đường trong bài phát biểu cùng ngày.
Ông Bình đã gặp Thủ tướng Malaysia Najib Razak ngay sau khi đặt chân đến Manila hôm Thứ Ba. Ông Tập Cận Bình nói Trung Quốc sẽ khuyến khich các công ty có khả năng đầu tư vào Malaysia và hỗ trợ ngành công nghiệp nước này. Những cái gật đầu hợp tác kinh tế được xem như một lời cảnh báo đến Kuala Lumpur rằng, không được đi quá gần Hoa Kỳ.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm 10/11 đi tiền trạm cho chuyến công du APEC của ông Tập Cận Bình đã nói với Tổng thống Philippines rằng Trung Quốc không muốn vấn đề Biển Đông được nước chủ nhà nêu ra tại APEC. Thứ Năm tuần trước, Bộ Ngoại giao Trung Quốc "vỗ về" Indonesia rằng nước này "không phản đối chủ quyền của Indonesia" với quần đảo Natuna.
Tập Cận Bình không bố trí gặp gỡ các quan chức Hoa Kỳ bên lề APEC. Ông Bình đã có cuộc tiếp xúc ngắn gọn với ông Obama bên lề G-20 ở Thổ Nhĩ Kỳ. Ông Bình cũng sẽ không gặp Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe bên lề hội nghị thượng đỉnh này. Chủ tịch nước Trung Quốc dự kiến sẽ gặp lại ông Obama tại hội nghị lần thứ 21 về biến đổi khí hậu, còn gọi là COP21 tại Paris cuối tháng này, khi đó ông sẽ tránh được sự tập trung vào Biển Đông.