Chiều 27/11, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước thông tin các tàu hải cảnh và tàu quân sự của Trung Quốc vây ép, đe dọa sử dụng vũ lực đối với tàu Hải Đăng 05 của Việt Nam, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình nêu rõ: “Các cơ quan chức năng trong nước đang làm rõ vị trí, khu vực xảy ra vụ việc cũng như một số vấn đề liên quan để có các biện pháp đấu tranh ngoại giao phù hợp.
Tôi xin khẳng định lập trường nhất quán của Việt Nam là kiên quyết phản đối mọi hành vi sử dụng vũ lực hay đe dọa sử dụng vũ lực đối với các tàu thuyền của Việt Nam.
Việc làm đó là vi phạm luật pháp quốc tế, trái với tinh thần và lời văn của Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), đe dọa nghiêm trọng hòa bình, ổn định ở khu vực và hoàn toàn không thể chấp nhận, biện minh được”.
 |
| Tàu Hải Đăng 05 bị tàu Trung Quốc đe dọa. ảnh: Thuyền viên tàu 05 cung cấp. |
Trước đó, nhiều tờ báo đã đăng tải thông tin tàu Hải Đăng 05 của Việt Nam đang trên đường từ đảo Sơn Ca về đảo Song Tử Tây (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam) thì bị tàu quân sự Trung Quốc vây ép, mở bạt, chĩa thẳng súng vào tàu Việt Nam.
Tờ Tuổi trẻ đăng tải chia sẻ của Thuyền trưởng Trần Văn Nga tường trình lại như sau:
Khoảng 9h30 sáng 13/11, khi tàu Hải Đăng 05 đi ngang qua bãi đá Xu Bi (thuộc chủ quyền Việt Nam, bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép) khoảng 12 hải lý thì Trung Quốc xua một tàu nhỏ ra đuổi.
Đến 11h cùng ngày, hai tàu hải cảnh mang số hiệu 2305 và 35115 xuất hiện và tổ chức vây ép từ mũi và đuôi tàu Hải Đăng 05.
Tình huống lúc này rất nguy hiểm, tàu hải cảnh 35115 xé nước từ phía sau lái tàu Hải Đăng 05. Còn tàu hải cảnh 2305 lại ép từ mạn phải, phía trước mũi tàu. Sau đó các tàu Trung Quốc thi nhau cắt mũi nằm tạo tình huống ngụy tạo là tàu Việt Nam cố va chạm.
Khoảng 30 phút sau, tàu chiến 995 xuất hiện. Theo thuyền trưởng Nga thì đây là tàu đổ bộ, có độ giãn nước khá lớn, màu xám và được trang bị pháo 37 ly, cùng nhiều loại vũ khí khác.
Tàu chiến 995 của Trung Quốc ngay lập tức vây ép tàu Hải đăng 05 của Việt Nam. Đồng thời bắn pháo hiệu liên tục qua tàu Hải Đăng 05 với hàm ý đe dọa, xua đuổi. Sau đó tàu chiến 995 phát loa bằng tiếng Trung. Tuy nhiên, các thuyền viên tàu Hải đăng 05 không hiểu được nội dung.
Nhưng nghiêm trọng nhất là đến khoảng 12g thì tàu chiến 995 của Trung Quốc mở bạt pháo 37 ly, điều khoảng 10 người mặc quân phục dàn đội hình chiến đấu và chĩa AK từ boong tàu 995 sang tàu Hải Đăng 05.
Tuy nhiên, anh em vẫn bình tĩnh, điều khiển tàu Hải Đăng 05 đi theo đúng hải trình đã định và cố gắng không để xảy ra va chạm, mắc bẫy các tàu Trung Quốc dù hành động của họ là trái với các quy tắc hàng hải và lộ rõ ý độ khiêu khích.
Trước sự kiên cường của tàu Hải Đăng 05, đến 13h30 các tàu của Trung Quốc đã rút đi.
Đây không phải lần đầu tiên các tàu quân sự Trung Quốc có hành động khiêu khích, gây hấn với tàu Việt Nam ngay trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam. Lần này, 3 chiếc tàu quân sự của Trung Quốc hung hãn vây tàu Việt Nam, tiếp tục thể hiện hành vi hiếu chiến, mặc dù Chủ tịch nước này – ông Tập Cận Bình vừa phát biểu tại Quốc hội Việt Nam nói rằng, mong muốn hai nước tiếp tục thúc đẩy hợp tác, phát triển, các vấn đề bất đồng giải quyết bằng con đường ngoại giao.
Tuy nhiên, những gì Trung Quốc đang làm xem ra không giống như họ nói và đang bị cộng đồng quốc tế phản ứng quyết liệt.