 |
| Tiến sĩ Ian Storey, Viện Nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore, ảnh: Flickr.com |
Reuters ngày 2/12 đưa tin, các học giả quốc tế cho rằng Trung Quốc có thể sẽ phải trả giá đắt ở cấp độ quốc tế trong vụ kiện đường lưỡi bò trên Biển Đông, nếu Bắc Kinh vẫn tiếp tục khăng khăng từ chối tham dự vụ kiện của Philippines và chống đối phán quyết của Tòa Trọng tài Thường trực (PCA).
PCA đã kết thúc phiên điều trần thứ 2 hôm 30/11 và cho phép Trung Quốc được nộp bản phản biện các lập luận của Philippines đến ngày 1/1/2016. Qua thời điểm này, PCA sẽ bắt đầu quá trình xét xử nội dung vụ kiện và dự kiến ra phán quyết trong giữa năm 2016. Bắc Kinh vẫn tiếp tục chối bỏ phiên tòa này và kể cả phán quyết của PCA.
Các quan chức Philippines cũng như một số nhà ngoại giao nước ngoài, các học giả quốc tế cho rằng, Trung Quốc có thể sẽ phải chịu áp lực ngoại giao và pháp lý nặng nề nếu PCA ra phán quyết có lợi cho Philippines. Manila có cơ hội thành công đáng kể khi PCA bác bỏ lập luận của Trung Quốc rằng Tòa không có thẩm quyền xét xử vụ kiện này.
Bản án của PCA dự kiến sẽ được công bố vào giữa năm 2016 sẽ trở thành cái gông đeo vào cổ Trung Quốc, đặc biệt là trong các cuộc họp khu vực bởi vì nó đánh dấu lần đầu tiên một tòa án quốc tế đã can thiệp vào các tranh chấp ở Biển Đông. Bắc Kinh sẽ khó khăn hơn để bỏ qua phán quyết này.
Kể từ khi Philippines chính thức đệ đơn khởi kiện Trung Quốc áp dụng và giải thích sai UNCLOS ở Biển Đông lên PCA tháng 1/2013, các nước châu Á và phương Tây đã bắt đầu bày tỏ sự ủng hộ vụ kiện này trước sự phát triển trong tiến trình thụ lý của tòa.
Một chuyên gia cho biết, nếu PCA phán quyết chống lại Trung Quốc, ông mong sẽ có sự phối hợp từ các quốc gia phương Tây để gây áp lực lên Bắc Kinh trong các cuộc họp song phương và diễn đàn quốc tế.
Tiến sĩ Ian Storey từ Viện nghiên cứu Đông Nam Á, Singapore nói với Reuters: Các quốc gia khác sẽ sử dụng phán quyết của tòa như một cây gậy để đánh bại (yêu sách bành trướng của) Bắc Kinh. Đó là lý do tại sao Trung Quốc lại quá sợ vụ này.
Tiến sĩ Bonnie Glaser từ Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế ở Washington nhận xét: Trung Quốc đang cố tỏ ra họ dễ dàng bỏ ngoài tai phán quyết của tòa, nhưng trong thực tế họ sẽ phải trả một cái giá tầm cỡ quốc tế vì điều đó.