Trung Quốc tập trận góp phần vào chiến thắng cho bà Thái Anh Văn

Nikkei Asian Review ngày 19/1 bình luận, tháng Bảy năm ngoái truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV đã gây ra một sự kiện khuấy động cả Đài Loan khi đài này phát đi phóng sự về một cuộc tập trận. 4 phút sau khi bắt đầu, cảnh quay lính Trung Quốc tiến quân về phía một tòa nhà y hệt trụ sở lãnh đạo tối cao Đài Loan trong làn khói đạn.

CCTV quay cảnh lính Trung Quốc tấn công mục tiêu giống "Phủ Tổng thống" Đài Loan.

Cuộc tập trận diễn ra ở khu tự trị Nội Mông. Điều không bình thường là mục tiêu của nó được xác định giống như "Phủ Tổng thống" Trung Hoa Dân quốc. Truyền thông và dư luận Đài Loan xem động thái này là nhằm mục đích gây áp lực lên cử tri hòn đảo trước khi diễn ra cuộc bầu cử lãnh đạo tối cao và cơ quan lập pháp Thứ Bảy tuần trước.

Nếu đó thực sự là ý định của Bắc Kinh thì điều này đã phản tác dụng. Cuộc tập trận này càng làm cho người dân Đài Loan cảm thấy sợ Trung Quốc. Cuộc bầu cử đã diễn ra với chiến thắng được mô tả là "long trời lở đất" cho đảng Dân Tiến và bà Thái Anh Văn, lực lượng chính trị theo đuổi mục tiêu độc lập cho Đài Loan.

Từ năm 2008 Bắc Kinh đã tập trung cải thiện quan hệ với chính quyền Đài Loan do Quốc Dân đảng nắm, tuy nhiên Trung Quốc không từ bỏ phương án "thống nhất Đài Loan bằng vũ lực". Bắc Kinh vẫn sẵn sàng dùng quân sự nếu bà Thái Anh Văn tiến hành các bước đưa Đài Loan độc lập chính thức khỏi Trung Quốc.

Điều lệ cũ của Dân Tiến đảng trong mấy chục năm qua vẫn kêu gọi độc lập cho Đài Loan. Tuy nhiên một số nhà quan sát tin rằng Trung Quốc sẽ chưa cứng rắn ngay lập tức với chính quyền mới của bà Thái Anh Văn.

Wu Chao-Hsieh hay còn được biết đến với tên gọi Joseph Wu, Tổng thư ký của Dân Tến đảng nói rằng, chính quyền ông Tập Cận Bình đã theo đuổi một chính sách "linh hoạt" hơn đối với Đài Loan.

Ông Tập Cận Bình và ông Mã Anh Cửu gặp nhau tại Singapore tháng 11 năm ngoái.

Tháng Mười Một năm ngoái, ông Tập Cận Bình và lãnh đạo tối cao Đài Loan Mã Anh Cửu đã có một cuộc gặp tại Singapore. Joseph Wu từng giữ chức Chủ nhiệm Ủy ban Đại lục phụ trách chính sách với Trung Quốc, ông cho biết sẽ tìm kiếm đối thoại với chính quyền ông Tập Cận Bình thông qua các học giả Trung Quốc mà ông biết.

Peng Wei-xue từ Viện Nghiên cứu Đài Loan thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Trung Quốc nói rằng ông Tập Cận Bình vẫn kiên trì chính sách "một Trung Quốc", nhưng cách tiếp cận với Đài Loan vẫn kết hợp cả rắn lẫn mềm.

Chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama thì muốn nhìn thấy hiện trạng quan hệ hai bờ eo biển Đài Loan tiếp tục được duy trì. Nhưng chỉ một tháng rưỡi sau khi Tập Cận Bình gặp Mã Anh Cửu, Nhà Trắng quyết định bán vũ khí cho Đài Loan lần đầu tiên trong 4 năm nhằm giúp Đài Bắc duy trì khả năng đủ sức tự vệ.

Thứ Hai vừa qua, bà Thái Anh Văn đã gặp William Burns, cựu Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ tại trụ sở Dân Tiến đảng. Một tờ báo Đài Loan gọi Burns là Đặc phái viên của Obama. Bà nhấn mạnh muôn giữ mối quan hệ thân thiện Mỹ - Đài, đồng thời sẽ thực hiện đầy đủ trách nhiệm để thúc đẩy hòa bình, ổn định trong khu vực.

Hồng Thủy