Việt Nam từng chủ động nuôi chủng muỗi Aedes, trung gian truyền virus Zika

18/02/2016 07:09
QUỐC TOẢN
(GDVN) - Muỗi Aedes aegypti (thuộc chủng Aedes) hiện mang virus Zika, từng được sử dụng để thực nghiệm dự án loại trừ sốt xuất huyết ở Việt Nam.

Theo thông báo của Tổ chức Y tế thế giới, bệnh do virus Zika nghi gây bệnh teo não ở người đang diễn biến phức tạp, lây lan nhanh trên diện rộng.

Ở Việt Nam, đến thời điểm hiện tại, chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh do virus Zika gây ra.

Tại cuộc họp báo sáng 16/2, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, khả năng lây lan virus Zika là rất lớn, có thể xâm nhập vào Việt Nam.

Bộ Y tế yêu cầu mở rộng mạng lưới giám sát, nếu người bệnh khám sốt xuất huyết nhưng chẩn đoán âm tính thì phải chuyển mẫu đi xét nghiệm.

Yêu cầu Cục Quản lý khám chữa bệnh xây dựng hướng dẫn chẩn đoán điều trị; các cửa khẩu tiếp tục sàng lọc thân nhiệt, lưu ý khách đến từ các quốc gia có dịch...

Trước đó, muỗi Aedes aegypti hay còn gọi là muỗi vằn (thuộc chủng muỗi Aedes) truyền bệnh sốt xuất huyết đồng thời là trung gian truyền virus Zika nghi gây bệnh teo não, đã có mặt ở Việt Nam từ lâu.

Năm 2005, trên đảo Trí Nguyên (Nha Trang, Khánh Hóa) - một trong số nơi trên thế giới được lựa chọn, đã từng thực hiện một dự án quốc tế, thay quần thể muỗi tự nhiên trên đảo bằng loại muỗi Aedes aegypti mang một loại vi khuẩn mới có tác nhân sinh học Wolbachia loại trừ bệnh sốt xuất huyết.

Dự án do Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương phối hợp với Viện Pasteur Nha Trang và Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa thực hiện.

(Ảnh minh họa của Báo điện tử Đài tiếng nói Việt Nam).
(Ảnh minh họa của Báo điện tử Đài tiếng nói Việt Nam).

Tuy nhiên, điều khiến nhiều người lo lắng là loại virus này hoàn toàn có thể phát sinh hoặc lây truyền ở nơi có mặt chủng muỗi này.

Về vấn đề này, hôm 16/2, trao đổi với phóng viên Báo điện tử Giáo dục Việt Nam, ông Lê Trung Nghĩa – Trưởng khoa kiểm soát vector – Viện Pasteur Nha Trang cho biết, muỗi Aedes aegypti truyền bệnh sốt xuất huyết cũng đồng thời là trung gian truyền virus Zika nghi gây bệnh teo não người, cũng có ở Việt Nam từ rất lâu. Đặc biệt xuất hiện nhiều nhất ở khu vực phía Nam.

“Chủng muỗi Aedes có khả năng truyền virus gây bệnh sốt xuất huyết cũng như virus Zika. Tuy nhiên, bản thân muỗi mới sinh ra thì không mang các loài virus này, mà chỉ khi chích/đốt người mang mầm bệnh Zika thì muỗi mới bị nhiễm virus.

Do đó, nếu có nguồn bệnh mang virus Zika đến Việt Nam (ví dụ do khách du lịch mang mầm bệnh Zika từ các vùng dịch ở nước ngoài vào) thì nguy cơ lây nhiễm sang người khác do muỗi Aedes ở bất kỳ địa phương nào cũng có.

Xin nhấn mạnh lại rằng, chủng muỗi Aedes (muỗi vằn) là loại muỗi có trong tự nhiên và tồn tại ở khắp các tỉnh, thành phố trên cả nước (không riêng gì ở đảo Trí Nguyên) và nó chỉ đóng vai trò trung gian truyền bệnh từ người đã bị nhiễm virus sang người khác chứ không làm phát sinh ra virus Zika.

Loại muỗi mang virus Zika có thể thâm nhập vào Việt Nam hay không, còn phụ thuộc vào cơ chế phát sinh mầm bệnh và khả năng kiểm soát lan truyền…”, ông Nghĩa thông tin.

Cũng theo ông Nghĩa, cho đến nay ở Việt Nam chưa phát hiện trường hợp nhiễm virus Zika nào.

"Kể từ khi ngừng thả loại muỗi Aedes aegypti (không mang virus Zika) trên đảo Trí Nguyên vào tháng 11/2014, Dự án vẫn tiếp tục giám sát chặt chẽ quần thể muỗi cũng như tình hình sức khoẻ người dân trên đảo Trí Nguyên và chưa thấy có dấu hiệu gì đáng lo ngại về sức khoẻ của người dân trong 2 năm qua", ông Nghĩa thông tin.

QUỐC TOẢN