Leonardo DiCaprio và gợi mở cho Việt Nam

Sự kiện nam diễn viên nổi tếng Leonardo DiCaprio được trao giải nam diễn viên xuất sắc nhất tại lễ trao giải Oscar thứ 88 năm 2016 đã trở thành đề tài nóng hổi, thu hút truyền thông quốc tế đưa tin dồn dập. Thực ra từ trước tới nay, mỗi khi diễn ra lễ trao giải Oscar của Viện Hàn lâm Điện ảnh Mỹ, nó luôn là một sự kiện đặc biệt trong ngành điện ảnh thế giới.

Các diễn viên, đạo diễn, nhà sản xuất hay tác giả kịch bản phim đoạt giải Oscar đều được tôn vinh về tài năng của họ. Song việc Leonardo DiCaprio được trao giải Oscar năm nay có nhiều nét đặc biệt hơn, bởi lẽ hầu hết mọi người cho rằng nam diễn viên chính của thiên tình sử Titanic đúng ra đã là chủ nhân của giải thưởng danh giá này từ lâu.

Tài năng của Leonardo DiCaprio có lẽ không phải bàn cãi, sự nổi tiếng của anh cũng không cần phải tới giải Oscar mới thực sự bật lên được.

Đặc biệt, sự cố gắng và khả năng lao động không biết mệt mỏi của DiCaprio cho điện ảnh qua những vai diễn để đời luôn được giới hâm mộ đánh giá cao và dành nhiều thiện cảm cho nam diễn viên điển trai này.

Leonardo DiCaprio gặp Giáo hoàng Francis để thảo luận về biến đổi khí hậu. Ảnh: Movies News.

Hàng chục năm qua, mỗi khi diễn ra lễ trao giải Oscar dư luận lại cảm thấy ngậm ngùi cho DiCaprio, khi giải thưởng cao quý nhất của điện ảnh thế giới cứ như luôn cố tình né tránh anh. Có nhiều người mến mộ Leonardo DiCaprio cảm thấy mệt mỏi trong khi chờ đợi ngày anh được tôn vinh vì những đóng góp cho nghệ thuật điện ảnh. 

Và fan hâm mộ đã không phải thất vọng nữa - Leonardo DiCaprio đã có Oscar.

Tuy nhiên theo người viết, việc DiCaprio được trao giải Oscar không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh tài năng của anh mà qua sự kiện này, có rất nhiều thông điệp được gởi tới những người biết trân trọng giá trị cuộc sống, những người muốn khẳng định tài năng qua thực tiễn cuộc sống, chứ không chỉ qua những ánh hào quang.

Tài năng để cống hiến 

Có thể thấy rằng, dù muộn màng nhưng giải Oscar mà Leonardo DiCaprio nhận được trong lần thứ 88 của lễ trao giải thưởng cao quý này có rất nhiều ý nghĩa trong cuộc sống.

Thứ nhất, nó cho thấy sự nghiêm túc của DiCaprio trong công việc. Anh không bị ảnh hưởng tiêu cực bởi những lần “hụt Oscar” trước đây mà dư luận đều cho rằng phải thuộc về anh mới xứng đáng và công bằng. Điều đó được chứng minh qua thái độ làm việc và kết quả là những vai diễn để đời.

Thứ hai, ý nghĩa của đề tài trong tác phẩm mà anh chuyển tải qua màn ảnh nhỏ liên quan đến biến đỗi khí hậu – một vấn đề đang ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng đến cuộc sống, sự phát triển, thậm chí cả sự tồn vong của nhân loại.

Leonardo DiCaprio cùng với đạo diễn và ngôi sao Tom Hardy kết hợp với ê kíp đã đưa tác phẩm điện ảnh The Revenant – Người về từ cõi chết - trở nên sát thực hơn với hơi thở của cuộc sống.

Leonardo DiCaprio và đạo diễn cho Alejandro Inarritu trong buổi lễ trao giải Oscar. Ảnh: Reuters.

Leonardo DiCaprio đã bày tỏ tại lễ trao giải: "Biến đổi khí hậu là có thật. Nó đang xảy ra. Đây là mối đe dọa cấp bách nhất đối với loài người và chúng ta cần phải làm việc chung với nhau để ngăn chặn thảm họa. Những nhà lãnh đạo trên toàn thế giới chỉ ủng hộ các tập đoàn kinh tế lớn – nơi gây ra nguồn gốc của ô nhiễm.

Nhưng ai đại diện cho người dân thế giới, cho hàng tỷ người bị thiệt thòi bởi ảnh hưởng của ô nhiễm? Đừng để hành tinh này bị hủy diệt. Qua vai diễn của mình, tôi muốn chia sẻ với hàng trăm triệu người xem trên toàn thế giới về điều mà tôi đã bị ám ảnh - môi trường và biến đổi khí hậu”, BBC ngày 29/2 tường thuật.

Và không chỉ qua vai diễn trong Revenant mà DiCaprio còn hiện thực hóa vai diễn đó trong việc tham gia vào cuộc chiến chống biến đổi khi hậu toàn cầu.

Hình ảnh DiCaprio xuất hiện trong Hội nghị về Biện đổi tại Paris và tham gia tranh luận thảo luận về vấn đề này, cho thấy Oscar có lẽ không còn là mục đích cao nhất trong hoạt động nghệ thuật của anh nữa. 

Cùng với những nhà lãnh đạo, những nhà hoạt động môi trường và những nhân vật có ảnh hưởng lớn trên thế giới, trong đó có  tỷ phú Bill Gate, DiCaprio đã góp phần vào thắng lợi quan trọng của COP21 – đó là là tạo ra một cơ chế cho việc hiện thực hóa giá trị của Thỏa thuận mà không cần một sự giàng buộc pháp lý như Nghị định Kyoto trước đó.

Và không dừng lại ở một Hội nghị Paris, DiCaprio còn gặp gỡ những con người được xem là có ảnh hưởng quan trọng bậc nhất tới việc hiện thực hóa tinh thần chống biến đổi khi hậu trên thế giới để giảm nguy cơ đe dọa sự tồn vong của con người.

Hình ảnh DiCaprio gặp Giáo hoàng Francis để thảo luận về biến đổi khí hậu, vừa cao quý trong tâm hồn, vừa cao cả về trách nhiệm.

Đặc biệt, qua việc tham gia các sự kiện, gặp gỡ những người có ảnh hưởng để bàn về biến đổi khi hậu, cho thấy thái độ nghiêm túc trong công việc của diễn viên điện ảnh Leonardo DiCaprio.

Anh tham gia tác phẩm điển ảnh liên quan đến biến đổi khi hậu với vai trò là nam diễn viên chính, với mục đích chính là truyền tải thông điệp về ảnh hưởng hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm này.

Điện ảnh là nghệ thuật, phản ánh cuộc sống qua bối cảnh, ngữ cảnh và điều kiện sống. Sự thành công của nó thể hiện rất nhiều vào khả năng diễn suất của diễn viên nhằm lột tả được bản chất của vấn đề.

Leonardo DiCaprio đã thể hiện điều ấy vượt quá vai trò của một diễn viên. Và điều đó cũng giúp cho thông điệp của The Revenant trở nên thực tế hơn trong cuộc sống.

Người ta trao giải Oscar cho những tài năng trong nghệ thuật điện ảnh giống như trao giải Grammy cho những tài năng trong lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc, trao giải Nobel cho những tài năng trong các lĩnh vực khoa học – đời sống và đóng góp cho hòa bình của nhân loại. Những con người ấy đều được tôn vinh, trân trọng, ngưỡng mộ và lưu danh.

Tài năng không chỉ qua ánh hào quang

Những hiện tượng bất thường của khi hậu trái đất thể hiện trên niên biểu của cơ quan khí tượng các quốc gia, đã được thế giới nhìn nhận là nguy cơ đe dọa sự bình yên của cuộc sống từ cuối những năm 80 của thế kỷ trước, với việc đề cập đến sự nguy hại của khí nhà kinh CFC.

Hàng trăm cuộc hội thảo, diễn đàn được tổ chức từ khoa học cho đến kinh tế, chính trị liên quan đến ảnh hưởng của hiệu ứng nhà kính. Đến năm 1997, tại Nhật Bản, Nghị định thư Kyoto liên quan đến trách nhiệm của các quốc gia trong việc giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, đã được 192 nước ký kết. 

Như vậy, có thể thấy rằng hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm – biến đổi khí hậu – mà The Revenant cảnh báo, mà Leonardo DiCaprio chia sẻ đã được con người đề cập cách nay đã hơn ba mươi năm và nó cũng đã gây ra bao nhiêu thảm họa cho con người.

Nhưng đến nay nó vẫn chưa có bất cứ một giản pháp nào được đưa ra có tính khả thi cho việc chuyển biến hiện tượng khí hậu ngày một khắc nghiệt này.

Nhiễm mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long, miền Tây Nam Bộ ngày càng khốc liệt, đe dọa trực tiếp đến sinh kế, đời sống người dân. Ảnh: Tấn Thái/Báo Tuổi Trẻ (tuoitre.vn).

Nguyên nhân chủ yếu được nhìn nhận là do thiếu sự thống nhất giữa các quốc gia trên thế giới về trách nhiệm trong gìn giữ môi trường sống trong lành cho nhân loại.

Tuy nhiên, theo người viết thì có một nguyên nhân quan trọng là việc khai thác tài năng vào việc tìm ra giải pháp cho vấn đề này. Ở nhiều nơi nhiều chỗ người ta không tìm kiếm tài năng qua thực tiễn cuộc sống, mà người ta đánh giá tài năng chỉ ở trong ánh hào quang và qua đó trở nên bạc đãi nhân tài.

Gần đây ở Việt Nam có nhiều nhà khoa học “hai lúa” có những phát minh mà những “người tài giỏi” của đất nước phải chào thua.

Tuy nhiên, cơ chế phát huy tài năng của những nhà khoa học nông dân ấy còn nhiều bất cập, thậm chí có cả sự ngăn cản hay hạn chế ứng dụng. Nguyên nhân thì có nhiều nhưng có lẽ do những “tài năng thực thụ” ấy không được bao quanh bởi ánh hào quang.

Ở Việt Nam hiện nay, biến đổi khi hậu đã gây hậu quả nghiêm trọng trong cuộc sống của người dân cả nước với bão, lũ, nắng nóng, hạn hán, ngập mặn, rét hại kéo dài và dữ dội.

Nhưng chưa có nhiều những giải pháp để có thể hạn chế thấp nhất mức độ thiệt hại của nó. Người ta nghe nhiều đến chống biến đổi khi hậu nhưng chưa nghe đến việc tìm cách “sống chung” với biến đổi khí hậu.

Có thể thấy rằng, chống lại biến đổi khi hậu là chống lại thiên nhiên và con người không thể chiến thắng vì con người rất nhỏ bé so với thiên nhiên.

Nguyên nhân gây nên biến đổi khi hậu do con người thì chưa khắc phục được vì còn mâu thuẫn về lợi ích và trách nhiệm. Do vậy, phải tìm cách để có thể sống chung với biến đổi khí hậu thiết nghĩ mới là giải pháp khả thi trước mắt.

Thiên nhiên đã cảnh báo từ lâu, nhưng hình như vấn đề biến đổi khi hậu chỉ được người ta đề cập nhiều thông qua bản những thống kê, liệt kê thiệt hại, và kèm theo đó là những kỷ lục buồn cứ ngày một buồn hơn.

Theo nhà báo Vũ Kim Hạnh, từ năm 2009 Viện Khoa học thủy lợi miền Nam đã công bố đánh giá, nước mặn ở mức 10-40 phần ngàn đã xâm nhập sâu vào Đồng bằng sông Cửu Long từ 50-70 km.

62 dự án ứng phó biến đổi khí hậu do chính phủ đưa ra, có 17 dành cho Đồng bằng sông Cửu Long để củng cố nâng cấp hệ thống kè sông, kè biển, hệ thống cung cấp nước ngọt những vùng khô hạn, nhiễm mặn nặng.

Như vậy, các biện pháp nói là ứng phó nhưng thực ra chỉ là đối phó với biến đổi khí hậu chứ chưa phải là thích ứng với biến đổi khi hậu, mà con người thích ứng với thiên nhiên thì khả quan hơn là đối phó.

Nguy cơ nhiễm mặn, ngập mặn là đã được nhận diện, vậy nhưng chưa có nghiên cứu và đề xuất biện pháp nuôi trồng những loại cây, con chịu được mặn. 

Thủy hải sản nước mặn, rừng ngập mặn…đều là những cây, con có giá trị để khai thác. Chúng ta hướng vào chế biến nhằm nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, từ đó có thể mở rộng diện tích nuôi trồng sản phẩm chịu mặn khi diễn ra ngập mặn, nhiễm mặn.

Có thể xuất khẩu lúa gạo giảm nhưng bù bằng những giá trị của những mặt hàng khác. Phải tìm giải pháp để thích nghi với biến đổi khí hậu cũng là những gì có trong thông điệp của The Revenant và Leonardo DiCaprio.

Đây là điều cần tới sự cống hiến của những tài năng thực thụ cho giá trị của cuộc sống, chứ không phải là những tài năng trong ánh hào quang có được bằng mọi cách, thậm chí dùng tới cả những thủ đoạn hèn hạ. Bởi thứ tài năng ấy không có một chút giá trị gì trong cuộc sống hôm nay.